ႏုိင္ငံတကာ၌ စိုးရိမ္မႈႀကီးထြားေနသည့္ အီဘိုလာ (EBOLA) ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ျပည္တြင္းသို႔ ကူးစက္လာျခင္းမရွိေစရန္ ႏုိင္ငံတကာ ၀င္/ထြက္ေပါက္ေနရာမ်ားတြင္ ေရာဂါေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္႐ႈ

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 8/03/2014 09:19:00 AM

အိသဥၨာေက်ာ္၊ ထြယ္ဆန္ေအာင္
ဇူလိုင္ ၂၃ ရက္တြင္ လိုက္ေဘးရီးယားၿမိဳ႕ေတာ္ ကိုနာကရီရွိဒြန္ကာေဆး႐ံု၌ အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ ကာကြယ္ေရး၀တ္စံု ၀တ္ဆင္ေနေသာ နယ္စည္းမထား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕မွ အဖြဲ႕၀င္မ်ား (Photo-AFP)
ႏိုင္ငံတကာ၌ စိုးရိမ္မႈႀကီးထြားေနသည့္ အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ျပည္တြင္းသို႔ ကူးစက္လာျခင္းမရွိေစရန္ ႏုိင္ငံတကာ ဝင္/ထြက္ေပါက္ေနရာမ်ားတြင္ ေရာဂါေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္႐ႈေနေၾကာင္း က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန၊ ေရာဂါႏွိမ္ႏွင္းေရးဌာနမွ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာစိုးလြင္ၿငိမ္း၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရသည္။

“ျပည္တြင္းမွာ ကူးစက္ေရာဂါေတြကို ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ကစၿပီး ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးH5N1၊ ၂ဝဝ၉ မွာ လူတုပ္ေကြးကပ္ေရာဂါ။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းH7N9 ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ။ ေနာက္မားစ္ကူးစက္ျမန္ျပင္းထန္ အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါစတဲ့ ေရာဂါကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ဆက္တုိက္လုပ္လာတယ္။ အခု အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္က ၂ဝ၁၄ မတ္လမွ စျဖစ္ခဲ့တာဆိုေတာ့ ဒီမွာေမလေလာက္ကတည္းက ေရာဂါေစာင့္ၾကပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ WHO အေနနဲ႔ ဆားရ္စ္ေရာဂါျဖစ္တုန္းကဆိုရင္ ခရီးသြားေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ရမည့္လုပ္ငန္းေတြကို အေသးစိတ္ ၫႊန္ၾကားခဲ့တယ္။ အခု အီဘုိလာက်ေတာ့ ခရီးသြားလာမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဲလိုၫႊန္ၾကားခ်က္ မထုတ္ထားဘဲ ေရာဂါေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္႐ႈေရး လုပ္ငန္းေတြကို အရွိန္ျမွင့္ဖို႔ပဲ ေျပာထားတယ္။ ဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ဝင္ေပါက္ထြက္ေပါက္အားလံုးကို ေစာင့္ၾကပ္ေနပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ မရွိေသးပါဘူး” ဟု ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာစိုးလြင္ၿငိမ္းက ဆိုသည္။

က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန အေနျဖင့္ လက္ရွိေရာဂါျဖစ္ပြားေနသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ျပန္လာသူမ်ား၊ ေရာဂါခံစားေနရသူမ်ားကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေပးသူမ်ားႏွင့္ မိသားစုဝင္မ်ား၊ ယင္းတို႔ႏွင့္ဆက္ႏႊယ္ေနသူမ်ားကို ေလဆိပ္၊ သေဘၤာဆိပ္မ်ားရွိ က်န္းမာေရးဌာနမ်ားတြင္ စစ္ေဆးမႈမ်ားျပဳလုပ္ေနၿပီး ယင္းလူမ်ားကို ေရာဂါသံသယလကၡဏာမ်ား ျဖစ္ပြားလာပါက နီးစပ္ရာက်န္းမာေရး ဌာနမ်ားတြင္ ေဆးကုသမႈခံယူရန္ ထုတ္ျပန္ထားေၾကာင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားတြင္ ကူးစက္မႈမရွိေစရန္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း လုပ္ေဆာင္ရန္ ထုတ္ျပန္ထားေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

လက္ရွိတြင္ ႏိုင္ငံတကာ ဝင္ေပါက္/ထြက္ ေပါက္မ်ားျဖစ္သည့္ ေလဆိပ္၊ သေဘၤာ ဆိပ္မ်ားရွိ က်န္းမာေရးဌာနမ်ားတြင္ ကူးစက္ျမန္ ဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါမ်ားအတြက္ ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာႏွီးႏႊယ္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိေၾကာင္း က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန ေရာဂါႏွိမ္နင္းေရးဌာနမွ သိရသည္။

အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ကုသေရးဦးစီးဌာန၊ ေရာဂါပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ေလ့လာေရးဌာနစိတ္မွ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာေက်ာ္ႏုိင္ဦးက “အခုဒီဗိုင္းရပ္စ္ပိုးက လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း မေတြ႕ရေသးဘူး။ ၿပီးေတာ့ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ပိုးက သဘာဝတိရစၦာန္ေတြက ကူးစက္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီလိုတိရစၦာန္ေတြကို ျမန္မာေတြက စားသံုးေလ့မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကူးစက္ႏုိင္ေျခရာႏႈန္း နည္းတယ္လို႔ဆိုရမွာပါ။ တကယ္လို႔ျဖစ္လာခဲ့မယ္ ဆိုရင္လည္း အရင္တိရ စၦာန္ကတစ္ဆင့္ ကူးစက္ျမန္ေရာဂါေတြတုန္းကလို အေရးေပၚစီမံခ်က္ေတြေရးဆြဲၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားသည္။

အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ဆိုသည္မွာ သဘာဝတိရစၦာန္မ်ားမွတစ္ဆင့္ လူသုိ႔ကူးစက္တတ္ေသာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးျဖစ္ၿပီး ကူးစက္ခံရပါက အသက္ဆံုး႐ံႈးႏုိင္ေျခမွာ ရာႏႈန္းျပည့္ရွိေနၿပီး ကူးစက္ခံရၿပီး ရက္ပိုင္းအတြင္း ေသဆံုးေစႏုိင္သည့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးျဖစ္သည္။

အဆိုပါ ဗိုင္းရပ္စ္သည္ အာဖရိကတိုက္ အေနာက္အလယ္ပိုင္းႏုိင္ငံမ်ားရွိ လင္းႏုိ႔၊ ေမ်ာက္၊ ဒရယ္၊ ေမ်ာက္ဝံစသည့္ တိရစၦာန္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိရၿပီး ယင္းေရာဂါပိုးရွိသည့္ တိရစၦာန္အသားမ်ားကို စားသံုးမိရာမွ လူသို႔ကူးစက္ႏိုင္ၿပီး လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ကူးစက္ခံရ သူ ၁၃၂ဝ ေက်ာ္၊ ေသဆံုးသူ ၇ဝဝ ေက်ာ္ရွိၿပီဟု ႏုိင္ငံတကာသတင္းမီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ျပထားသည္။

ယင္းဗိုင္းရပ္စ္ကို ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းက အာဖရိက အေနာက္ျခမ္းႏုိင္ငံျဖစ္သည့္Guinea တြင္ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ယင္းႏုိင္ငံမွတစ္ဆင့္ ေရာဂါေဝဒနာ ခံစားေနရသူမ်ားသည္ ခရီးသြားလာမႈေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္Liberia၊ Sierra Leone ႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ကူးစက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ လက္ရွိအဆိုပါ သံုးႏုိင္ငံအား ကန္႔သတ္နယ္ေျမမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ထိုေရာဂါကို စတင္ပိတ္ဆို႔ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ယခုကဲ့သို႔ ျဖစ္ပြားမႈသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၄ဝ အတြင္း အဆိုးရြားဆံုးေသာ ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္ေသဆံုးမႈျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႔အေနျဖင့္လည္း အေနာက္အာဖရိကတြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ အဆုိပါ ေရာဂါကိုတုိက္ဖ်က္ရန္အတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁ဝဝ တန္စီမံကိန္းတစ္ခု စတင္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ဗုိင္းရပ္စ္ပိုး စတင္ေတြ႔ရွိခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံသံုးႏုိင္ငံမွ အႀကီးအကဲမ်ားႏွင့္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔တို႔ ေတြ႔ဆံုကာ ေရာဂါျပန္႔ပြားမႈႏႈန္း၊ ထိန္းခ်ဳပ္ကာကြယ္ႏုိင္မႈ အေျခအေနမ်ားကို ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္ဟု ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔မွ ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ေရာဂါစတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ေဆးကုသရန္ေရာက္ရွိေနသည့္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔မွ လုပ္အားေပးဆရာဝန္ႏွင့္ လုပ္အားေပးမ်ား ကူးစက္ခံရျခင္းေၾကာင့္ ယင္းႏုိင္ငံသံုးႏုိင္ငံသို႔ အေမရိကန္မွ လုပ္အားေပးေရာက္ရွိေနေသာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား ၃ဝဝ ခန္႔ကို အေမရိကန္က ျပန္လည္ေခၚယူေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ လက္ရွိတြင္ အေမရိကန္၊ လန္ဒန္၊ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ား အပါအဝင္ အာရွႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္ႏွင့္ဖိလစ္ပိုင္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား စတင္ေတြ႕ရွိ ေနရၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာမီဒီယာမ်ား၏ ေဖာ္ျပခ်က္အရ သိရသည္။

အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္သည္ ေရာဂါရွိေသာ တိရစၦာန္မ်ား၏ အရည္၊ ေသြး၊ သလိပ္ စသည္တို႔အား ထိေတြ႔ကိုင္တြယ္မိျခင္း၊ အသားမ်ားကို စားသံုးမိျခင္း၊ ေရာဂါခံစားေနရေသာသူႏွင့္ ထိေတြ႔မိျခင္း၊ အေရျပားေပါက္ျပဲေသာေနရာအား ထိေတြ႔ျခင္း၊ ေသြးသားျခင္းထိေတြ႔ျခင္း၊ ေရာဂါရွိသူ၏ အေသြးသား၊ ေသြး၊ အခြ်ဲ၊ ခႏၶာကိုယ္မွထြက္ေသာ အရည္တုိ႔ကို လက္ျဖင့္ထိေတြ႔႐ံုျဖင့္ ေရာဂါကူးစက္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။

ေရာဂါကူးစက္ခံရပါက ကူးစက္ၿပီးရက္ေပါင္း ၂၁ ရက္အတြင္း ေဝဒနာစတင္ခံစားရၿပီး ထိုမွတစ္ဆင့္ လူအမ်ားသို႔ ဆက္လက္ကူးစက္ႏုိင္ကာ ေရာဂါခံစားရၿပီး ရက္ပိုင္းအတြင္း ေသဆံုးတတ္ေၾကာင္းႏွင့္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ အျပင္းဖ်ားျခင္း၊ မလႈပ္ရွားႏုိင္ေအာင္ အားအင္ကုန္ဆံုးျခင္း၊ ႂကြက္သားမ်ားနာက်င္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္း၊ မၾကာခဏေအာ့အန္ၿပီး ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာေရာဂါမ်ား စသည္တို႔ ျဖစ္တတ္ရာ ထိုမွတစ္ဆင့္ ေရာဂါျပင္းထန္လာကာ ေက်ာက္ကပ္၊ အသည္းမ်ားကို ပ်က္စီးေစကာ မ်က္လံုး၊ ပါးစပ္၊ ႏွာေခါင္းစသည့္ ဒြာရေပါက္မ်ားမွ ေသြးထြက္ျခင္း၊ အေရျပားေပါက္ျပဲကာ ေသြးထြက္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းအျပင္တို႔မွ ေသြးထြက္ကာ အသက္ဆံုး႐ံႈး ေစႏုိင္ေၾကာင္း ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္ထားသည္။

 News Eleven