ခရီးသြားလာမႈနဲ႔ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ (အေမးအေျဖ)

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 7/03/2014 01:29:00 PM

ေမး။    ။ ျပည္တြင္းျပည္ပ ခရီးသြားလာတဲ့ သူေတြဟာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါျဖစ္မွာကို ပူပန္သင့္ပါသလား။
ေျဖ။    ။ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္အခါမွာ ကမာၻေပၚရွိ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ေရာက္ရွိလို႔ ေနပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ခရီသြားမ်ားဟာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ အေၾကာင္းသိထားသင့္ပါတယ္။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပုိး ကူးမကူးဆိုတာ ေနရာေဒသနဲ႔ မဆိုင္ပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အျပဳအမူေပၚမွာပဲ ဆိုပါတယ္။ ခရီးသြားသြား၊ ကုိယ့္အိမ္မွာပဲေနေန၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေရာ၈ါ မျဖစ္ေအာင္ ေရွာင္ရမယ့္ အျပဳအမူကေတာ့ အတူတူပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါရႏိုင္တဲ့ အျပဳအမူေတြကုိ မေရွာင္ႏိုင္သူေတြကေတာ့ ေရာဂါရမွာပါပဲ။
ေမး။    ။ ခရီးသြား တစ္ေယာက္ဟာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေဒသကုိ ေရာက္ဖူးရံုနဲ႔ ေရာဂါပိုး ကူးစက္လာႏိုင္ပါသလား။
ေျဖ။    ။ မကူးစက္ႏုိင္ပါဘူး။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုးဟာ သာမန္လႈပ္ရွားသြားလာတာကေန မကူးႏိုင္ပါဘူး။ အစားအစာ၊ ေရ၊ ေလ၊ ပိုးမႊားမ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ရွိတဲ့ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းေတြကေနတဆင့္ မကူးစက္ႏိုင္ပါဘူး။
ေမး။    ။ ခရီးသြားတစ္ေယာက္ဟာ ဘယ္လို နည္းနဲ႔ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ရႏိုင္ပါသလဲ။
ေျဖ။    ။ ခရီးသြား တစ္ေယာက္ဟာ ကုိယ္ေရာက္တဲ့ ေနရာေဒသ အသစ္မွာ ေရာဂါပိုး ရႏုိင္တဲ့ အျပဳအမႈေတြ လုပ္ရင္ ေရာဂါပုိး ကူးစက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကဓိကကေတာ့ ေရာဂါပိုး ရွိတဲ့ သူတစ္ေယာက္နဲ႔ အကာအကြယ္မပါဘဲ လိင္ဆက္ဆံမိရာက ကူးၾကတာပါ။ ခရီးသြားလို႔ ေနရာအသစ္ ေရာက္တဲ့ အခါ လူမႈေရး အထိန္းအကြပ္ေတြ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ပတ္ဝန္းက်င္မွာလည္း မ်က္ႏွာစိမ္းေတြခ်ည္းပဲ။ စိတ္လက္ေပါ့ပါး လြတ္လပ္ၿပီး ေသာက္စားေပ်ာ္ပါးတတ္ၾက ပါတယ္။ ကိုယ့္အရပ္ေဒသမွာ လူသိမွာစိုးလို႔ မလုပ္ျဖစ္တဲ့ အျပဳအမႈေတြကုိ လြယ္လြယ္လုပ္ျဖစ္သြားတယ္။ ကုိယ့္လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ေရာဂါပိုး ကူးလာတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ခရီးသြားလာတဲ့ သူေတြ အခ်ိဳ႕ဟာ ျပန္လာရင္ ေရာဂါပိုးပါ လက္ေဆာင္ပါလာတတ္ၾကပါတယ္။ ခရီးသြားတိုင္း ေရာဂါရမယ္လို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ ကုိယ့္ရဲ႕ အျပဳအမူေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။
ေမး။    ။ ခရီးသြားလာရင္း လိင္ဆက္ဆံရာကေနတဆင့္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပုိး မကူးေအာင္ ဘယ္လို ကာကြယ္ရပါမလဲ။
ေျဖ။    ။ လိင္ဆက္ဆံရာကေန တဆင့္ ေရာဂါပုိး မကူးေအာင္ ကာကြယ္ရမယ့္ နည္းလမ္းေတြကုိ သိလည္း သိ၊ လိုက္လည္း လိုက္နာမယ္ဆိုရင္ ေရာဂါကုိ ကာကြယ္ႏိုင္ပါၿပီ။ ခရီးသြားေတြမွာ ဘာျဖစ္တတ္သလဲဆိုေတာ့ ေရာဂါကူးႏို္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ၾကာဖူးတယ္။ သိတယ္။ နားလည္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ကုိယ္လုပ္လိုက္တဲ့ အျပဳအမူကို ေရာ၈ါရႏိုင္မယ့္ အျပဳအမူလို႔ မထင္ၾကပါဘူး။ ဥပမာ ေျပာရရင္ အေပ်ာ္အပါး လိုက္စားရင္း ေရာဂါကူးမယ္ဆိုတာ သိၾကပါတယ္။ ခရီးထြက္လို႔ ၾကံဳတုန္းၾကိဳက္တုန္း ေပ်ာ္ပါးမိတာကုိ အေပ်ာ္အပါး လုိက္စားတာလို႔ မသတ္မွတ္ၾကပါဘူး။ တစ္ေယာက္တည္းနဲ႔ပဲ ဆက္ဆံတာ၊ လိင္ဆက္ဆံဖက္မ်ားသူ၊ လိင္အေဖာ္မ်ားတဲ့ သူမွာပဲ ေရာဂါကူးတာ၊ တို႔က တစ္ေယာက္တည္းနဲ႔ပဲ ဆက္ဆံတာမို႔ ေရာဂါ မကူးႏိုင္ဘူးလုိ႔ ယူဆၾကပါတယ္။
အမွန္ေတာ့ တစ္ႏွစ္မွ တစ္ခါဆက္ဆံလည္း အႏၲရာယ္ရွိတာပါပဲ။ တစ္ခါတေလ ဆက္္ဆံလည္း အႏၲရယ္ရွိတာပါပဲ။ တစ္သက္မွ တစ္ခါ အေၾကာင္း မသိတဲ့သူတစ္ေယာက္နဲ႔ ကြန္ဒံုးမသံုးဘဲ ဆက္ဆံမိရင္ေတာင္ ကူးဖို႔ အလားအလာ ရွိတယ္ဆိုတာ ခရီးသြားေတြ သိထားသင့္ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ရုပ္ရည္ကုိ ၾကည့္ၿပီး အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပုိး ရွိမရွိ မသိႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ကုိ အၿမဲသတိရဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခရီးသြားေတြအေနနဲ႔ ဘယ္ေနရာ ဘယ္အခ်ိန္အခါမွာမဆို ျဖစ္ႏိုင္ရင္ လိင္မေပ်ာ္ပါးပါနဲ႔။ ေပ်ာ္ပါးမယ္ဆိုရင္လည္း ကြန္ဒံုးကုိ စနစ္တက် သံုးစြဲပါ။
ေမး။    ။ ႏိုင္ငံျခား ျပန္ေတြမွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပုိး ပါတတ္တယ္ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား။
ေျဖ။    ။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပုိး ရွိမရွိဆိုတာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အျပဳအမူနဲ႔ပဲ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားမွာေနေန၊ ကိုယ့္ျပည္တြင္းမွာပဲ ေနေန ေရာဂါကူးႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ၊ အျပဳအမႈေတြက အတူတူပါပဲ။ ျမန္မာျပည္မွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္က အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပုိးကို ႏိုင္ငံျခားျပန္ သေဘၤာသား တစ္ေယာက္မွာ စေတြ႕ခဲ့လို႔ တစ္ခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံျခား ျပန္ေတြမွာမွ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ရွိတယ္လို႔ ထင္ၾကပါတယ္။ ဒီထင္ျမင္ခ်က္ဟာ အခုလံုးဝ မမွန္ေတာ့ပါဘူး။ ႏိုင္ငံျခားျပန္ ေယာက္်ားကတဆင့္ သူတို႔ ဇနီးသည္ေတြဆီကို ကူးစက္ပါမယ္။ ႏိုင္ငံျခားကျပန္လာတဲ့ ျပည့္တန္ဆာ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဆီကေန အျခားေယာက္်ားေတြကုိ ကူးစက္ပါမယ္။ ခုအခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံျခားျပန္မွ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ကုိယ့္အရပ္ကုိယ့္ေဒသမွာလည္း အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ေရာက္ရွိေနၿပီး သာမန္အရပ္သား အခ်င္းခ်င္း ကူးစက္ေနၾကပါၿပီ။
က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာနႏွင့္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ကေလးမ်ား ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ (ျမန္မာ) တို႔ ပူးေပါင္းထုတ္ေဝေသာ “HIV/AIDS အေမးအေျဖမ်ား” ဟု အမည္ရေသာ စာအုပ္မွ ျပန္လည္ ေရးသား ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

HIM