Pregnancy - Facts to get pregnant ကိုယ္ဝန္ရေအာင္ ၾကံေဆာင္နည္း

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 5/26/2014 04:35:00 PM

ကြ်န္ေတာ္တို႔ဇနီးေမာင္နွံ အိမ္ေထာင္က်တာ ၄ လအတြင္းကိုဝင္ပါျပီ။ အိမ္ေထာင္စက်ကတည္းက တားေဆးမသံုးပါ။ ကြ်န္ေတာ္က အသက္ ၃၁ နွစ္၊ ဇနီးသည္က ၂၈ နွစ္ပါ။ ယခုအခ်ိန္ထိကိုယ္ဝန္မရေသးပါခင္ဗ်ာ။ စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ကေလးလည္း လိုခ်င္လွပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကို လမ္းညႊန္ေပးပါအံုးဆရာ။ ဘယ္လိုေဆးေတြေသာက္ဖို႔လိုမလဲ ဆိုတာရယ္၊ ဘယ္လိုေနထိုင္ျပဳက်င့္ရမယ္ဆိုတာနဲ႔ တျခားလိုအပ္တာေလးေတြလည္း ေျပာျပေပးပါအံုးဆရာခင္ဗ်ာ။

မိန္းကေလး တေယာက္ဟာ ေမြးလာကာစတံုးက မ်ိဳးဥေပါင္း ၁ သန္းကေန ၂ သန္းအထိရွိေနခဲ့တာပါ။ အပ်ိဳျဖစ္တဲ့ေနာက္ တလမွာ တဥႏွဳန္းနဲ႔ ထြက္လာတယ္။ ေသြးမဆံုးခင္အထိ တြက္ရင္ စုစုေပါင္း မ်ိဳးဥအေရအတြက္ ၃ဝဝ ကေန ၄ဝဝ ရွိမယ္။ အိမ္ေထာင္က်လို႔ ကေလး ၅ ေယာက္အေမျဖစ္ရင္ တကယ္တန္း အသံုးျပဳခဲ့ရတဲ့ မ်ိဳးဥေပါင္း ၅ ခုသာျဖစ္မယ္။ ကေလး မရေသးသူေတြ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေစဘို႔ရာ ကိုယ့္ရာသီကိုယ္ သိရမယ္။ ရာသီတလကို ေသြးစဆင္းေန႔ကေန တြက္တယ္။ တလဆိုတာ ၂၈ ရက္ကေန ၃၂ ရက္အထိရွိႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥထြက္တာ လလည္ရက္မွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေပမဲ့ ၁၁ ရက္ကေန ၂၁ ရက္အတြင္းမွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ရာသီဆင္းတဲ့ေနာက္ ၂ ရက္ကေန ၁၄ ရက္အတြင္းမွာ FHS ေဟာ္မုန္း ထြက္လာလို႔ မ်ိဳးဥအိမ္မွာရွိတဲ့ (ေဖၚလီကယ္လ္) ေတြကို ႏိႈးဆြေပးတယ္။ သားအိမ္ အတြင္းဆံုးအလႊာကိုလဲ ထူထဲလာေစတယ္။ အဖို-အမ မ်ိဳးစပ္ျပီးသားဥ Fertilized egg ကို Implantation တြယ္ကပ္ဘို႔ ျပင္ဆင္ေပးတာျဖစ္တယ္။

LH ေခၚတဲ့ ေနာက္ေဟာ္မုန္းတမ်ိဳးလဲ ထြက္လာမယ္။ သူကေန အရင့္မွည့္ဆံုးဥကို (ေဖၚလီကယ္လ္) ထဲကေန ထြက္လာေစတယ္။ သားအိမ္ဝမွာရွိတဲ့ အက်ိအခြ်ဲကလဲ ေခ်ာက်ိက်ိပိုျဖစ္လာျပီး (ဗဂ်ိဳင္းနား) ကေန ဝင္လာမဲ့ သုက္ပိုးဝင္ ဝင္လာႏိုင္ေအာင္ ေရလာေျမာင္းေပး လုပ္ေပးတာမယ္။

မ်ိးဥကလဲ မ်ိဳးဥအိမ္ကေနထြက္၊ သားအိမ္ျပြန္အေပါက္ဝထဲကိုဝင္၊ သားအိမ္ျပြန္တေလွ်ာက္ ဝင္လာမယ္။ လမ္းမွာတင္ အဖိုသုက္ပိုးနဲ႔ မ-မ်ိဳးဥေတြဆံုေပါင္းစပ္မႈ ျဖစ္မယ္။ မ-မ်ိဳးဥဟာ မ်ိဳးဥအိမ္ကထြက္ျပီးတဲ့ေနာက္ အဲလို သုက္ပိုးနဲ႔ မေတြ႔ရရင္ေတာ့ ၁၂-၂၄ နာရီထက္ပိုျပီး ဆက္ရွင္မေနဘူး။ သုက္ပိုးကေတာ့ ၃-၅ ရက္အထိ ရွင္သန္ေနႏိုင္တယ္။

ကေလးရခ်င္သူေတြ မ-မ်ိဳးဥရွင္သန္ေနတဲ့ ၂၄ နာရီနဲ႔အံကိုက္ သုက္ပိုးနဲ႔ေတြ႔ေအာင္ စီမံခ်က္ ေကာင္းေကာင္းခ်တတ္ဘို႔ လိုတယ္။ အေကာင္းဆံုးရက္ဆိုတာ မ-မ်ိဳးဥထြက္မဲ့ရက္ မတိုင္ခင္ ၁-၂ ရက္ေတြျဖစ္တယ္။ ရာသီတလဟာ ၂၈ ရက္ ျဖစ္သူေတြမွာ ရာသီစဆင္းတဲ့ေန႔ကေန ေရတြက္ရင္ ၁၂-၁၃-၁၄ ရက္ေန႔ေတြျဖစ္တယ္။

သတိတခုထားေစခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီ ၃ ရက္လံုးလံုး ေနႏိုင္သေလာက္ အတူေနမယ္ဆိုတာလဲ သိပ္ေကာင္းမယ္မဟုတ္ပါ။ ေယာက္်ားမွာ ဆက္ဆံမႈမ်ားလို႔ သုက္လႊတ္တာဆက္တိုက္မ်ားရင္ Sperm count သုက္ေကာင္ေရ အေရအတြက္ကို နည္းေစႏိုင္တယ္။

မိန္းမဘက္ကလဲ တြက္ရအံုးမယ္။ Ovulation မ်ိဳးဥထြက္ရက္ အေသအျခာသိခ်င္ရင္ Temperature ကိုယ္ပူခ်ိန္မွတ္တမ္း လုပ္ထားပါ။ မ်ိဳးဥတခု ထြက္သြားျပီး က်န္ေနတဲ့ (ေဖၚလီကယ္လ္) ကို Corpus luteum (ေကာပတ္စ္-လူတီယမ္) လို႔ ေခၚတယ္။ သူကေန ေဟာ္မုန္းေနာက္တမ်ိဳး ထြက္လာျပန္တယ္။ အဲဒီ Progesterone (ပရိုဂ်က္စတီရံုး) ကေန သားအိမ္ နံရံကို ထူထဲလာေအာင္ လုပ္ေပးမယ္။ ကိုယ္ဝန္အတြက္ ျပင္ဆင္ေပးတာပါဘဲ။ ဒီေဟာ္မုန္းတန္ခိုးေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာ အပူခ်ိန္ကို နဲနဲျမင့္တက္ေစမယ္။ မနက္အိပ္ရာႏိုးခ်ိန္ ဘာတခုမွ မလုပ္ကိုင္ေသးခင္ အပူခ်ိန္တိုင္းပါ။ အတိအက် မွတ္သားထားပါ။ Basal thermometer တခုကို ၁ဝ ေဒၚလာေပးရတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းေတာ့ သိႏိုင္တယ္ေပါ့။ ေဒၚလာ ၂ဝ-၅ဝ တတ္ႏိုင္ရင္ Ovulation kits ဝယ္သံုးပါ။ LH ေဟာ္မုန္း မ်ားမ်ားလာတာဟာ မ်ိဳးဥထြက္တာမို႔ ဆီးထဲပါေနတဲ့ LH levels ကို တိုင္းႏိုင္တယ္။ ေကာင္းတဲ့ ကရိယာနဲ႔ဆို ေန႔တိုင္းစစ္ႏိုင္လို႔ ၉၉% မွန္ႏိုင္တယ္။

သုက္ပိုးနဲ႔ မ်ိဳးဥ ေရစက္မဆံုႏိုင္ၾကရင္ေတာ့ Progesterone ေဟာ္မုန္းနည္းနည္းလာမယ္။ ၁၂-၁၆ ရက္အၾကာမွာ ပ်က္စီးသြားတဲ့ သားအိမ္အတြင္းလႊာက ေသြးနဲ႔ (တစ္ရွဴး) ေတြထဲမွာ မ်ိဳးမစပ္လိုက္ရတဲ့ မ်ိဳးဥပါေရာျပီး Menstruation ရာသီ အျဖစ္ဆင္းတယ္။ ေနာက္တလ စျပန္ပါလိမ့္မယ္။ ေသြးဆင္းေနတာ တခ်ိဳ႕မွာ ၃ ရက္၊ တခ်ိဳ႕ ၇ ရက္ၾကာမယ္။

ကေလးအေမျဖစ္ခ်င္သူ
• အသက္ ၃ဝ အရြယ္ က်န္းမာတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း လတိုင္းလတိုင္းမွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဘို႔အခြင့္အလမ္း ၂ဝ% ရွိတယ္။
• အသက္ ၂ဝ အရြယ္ က်န္းမာတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း လတိုင္းလတိုင္းမွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဘို႔အခြင့္အလမ္း ၅% ရွိတယ္။
• Foods rich in folic acids (ေဖါလစ္-အက္စစ္) မ်ားတဲ့အစားအစာ စားပါ။ Folic acids ေဆးေသာက္ပါ။
• Organic foods and green products (ေအာ္ဂဲနစ္) အစားအေသာက္ ေရြးခ်ယ္စားေသာက္ပါ။
• Plastics (ပလပ္စတစ္) ထုပ္ပိုးတာမ်ိဳး ေရွာင္ရွားပါ။
• အစားအေသာက္ဆင္ျခင္တာနဲ႔ ကိုယ္လက္ေလ့က်င္ခန္းလုပ္ျပီး ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းပါ။
• Alcohol and caffeine အရက္၊ ေကဖင္း-ေဆးလိမ္ ေရွာင္က်ဥ္ပါ။

ကေလးအေဖျဖစ္ခ်င္သူ
• အသက္ ၄၅ ေက်ာ္ရင္ အခြင့္အလမ္း နည္းနည္းလာမယ္။
• Managing stress စိတ္ဖိအားေလွ်ာ့ခ်နည္း လုပ္ပါ။
• Alcohol and tobacco အရကိ၊ ေဆးလိပ္ ေရွာင္ပါ၊ ေလွ်ာ့ပါ၊ ျဖတ္ပါ။
• Weight ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းပါ။
• Zinc (ဇင့္) ဓါတ္ပါတဲ့ အသား၊ ျဖဴေဖြးေနေအာင္ ခြ်တ္မထားတဲ့ အႏွံမ်ိဳးနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာ၊ ပင္လယ္စာ နဲ႔ ဥေတြ စားပါ။
• Selenium ပါတဲ့ အသား၊ ပင္လယ္စာ၊ မိႈ၊ ျဖဴေဖြးေနေအာင္ ခြ်တ္မထားတဲ့ အႏွံမ်ိဳးနဲ႔လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာ၊ အေစ့အဆံေတြ စားပါ။
• Vitamin E (ဗီတာမင္ အီး) ေသာက္ပါ။
• Testicles က်ား-အစိ (တက္စ္တိစ္) ကို ေအးေနေအာင္ သတိထားပါ။

Infertility links ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း လင့္ခ္မ်ား
1. Clomiphene Citrate ကေလးမရႏိုင္သူမ်ားအတြက္ေဆး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/clomiphene-citrate.html
2. Fertomid 50 mg မ်ိဳးဥေကြ်ေဆး http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/11/fertomid-50-mg.html
3. Infertility (1) ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၁) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/infertility-1.html
4. Infertility (2) ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၂) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/infertility-2.html
5. Infertility (3) ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၃) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/09/infertility-3.html
6. Infertility and Fallopian Tube Procedures သားအိမ္ျပြန္က်ဥ္းလို႔ ကိုယ္ဝန္မရႏိုင္ေသးျခင္း http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/04/fallopian-tube-procedures-for.html
7. Infertility and TB (1) တီဘီ ေဆးနဲ႔ ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၁) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/infertility-and-tb.html
8. Infertility and TB (2) တီဘီ ေဆးနဲ႔ ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၂) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/tb-and-infertility.html
9. Infertility Q and A ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း အေမးအေျဖမ်ား http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2014/02/infertility-q-and.html
10. Infertility Treatments (1) ကေလးရေအာင္ ကုသနည္းမ်ား (၁) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/infertility-treatments.html
11. Infertility Treatments (2) ကေလးရေအာင္ ကုသနည္းမ်ား (၂) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/infertility-treatments-2.html

Dr. တင့္ေဆြ