Pregnancy and Painless childbirth ဗိုက္မနာဘဲ ကေလးေမြးျခင္း
ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္
- 5/28/2014 09:25:00 PM
ကေလး ေမြးရတယ္ဆိုတာ တကယ္နာပါတယ္။ သားအိမ္ ၾကြက္သားေတြဟာ စိတ္ကေန ထိန္းမရဘဲ ေမြးခါနီးရင္ ညွစ္လို႔ နာရတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီအနာမ်ိဳးကို Painkillers အနာသက္သာေဆးေတြက မႏိုင္ဘူး။ ဘိန္းပါတဲ့ Morphine အုပ္စုေဆး ကသာ ထိေရာက္တယ္။ ေမြးဖြါးျဖစ္စဥ္ အေစာပိုင္းမွာသာ သံုးရျပီး ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မ်ားလွတယ္။ သိပ္မသံုးၾကပါ။
နာတာကလဲ ေစာေစာပိုင္းမွာ နာလိုက္၊ နားလိုက္၊ ေနာက္ နာတာၾကာျပီး နားတာက တိုလာတယ္။ နာပံု-နာနည္းကလဲ တိုးသထက္ တိုးနာတယ္။ ေစာေစာက စကားစျမီေျပာေနတဲ့ လူနာ ရံႈ႕မဲ့လာမယ္၊ ေနာက္ ေအာ္လာမယ္၊ အသံ က်ယ္သထက္ က်ယ္လာတယ္။ ေမြးေပးမဲ့ ဆရာဝန္-ဆရာမေတြက မသနားလို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ေက်နပ္မႈ ရေနၾကတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ေမြးလူနာဟာ ေမြးဖြါးျဖစ္စဥ္ ပံုမွန္ ျဖစ္ေနတာကို သတိထားေနလို႔ပါ။ Progress တိုးတက္မႈ ျဖစ္စဥ္က အေတာ္ အေရးၾကီးတယ္။ လူနာ ေအာ္သံ တိတ္သြားရင္ မၾကိဳက္ခ်င္ဘူး။ တနာရီတခါစမ္းလို႔ သားအိမ္အဝဟာ လက္ ၁လံု၊ ၂ လံုး စသျဖင့္ တိုးတိုး ပြင့္ရမွာက တန္႔ေနရင္ မၾကိဳက္ခ်င္ဘူး။
အခ်က္ (၇) ခ်က္ျပည့္စံုမွ ကေလး ေမြးလမ္းကေန ထြက္ပါမယ္။
1. Os full သားအိမ္အဝ လံုးဝပြင့္မယ္၊ ၁ဝ စင္တီမီတာ၊
2. Membranes rupture ေရမႊာေပါက္မယ္၊
3. Show ေသြးနဲနဲနဲ႔ အခြ်ဲ ဆင္းမယ္၊
4. Desire to urinate and defecation ဆီးသြားခ်င္၊ ဝမ္းသြားခ်င္ ျဖစ္လာမယ္၊
5. Anal pressure စအို ဝိုင္းလာမယ္၊
6. Bulge ညွစ္ေနခ်ိန္မွာ အျပင္ကစူလာေနတာ ျမင္ရမယ္၊
7. Urge မျဖစ္မေန ညွစ္ခ်င္လာမယ္။
မျဖစ္မေန ညွစ္ခ်င္လာတယ္ဆိုတာကို မိခင္ေလာင္းက ထိန္းမရပါ။ နာမယ္မွန္း သိလ်က္နဲ႔ သူ႔ချမာ ညွစ္ပါမယ္။
အနာသက္သာဘို႔ အေထာက္အကူ ေပးႏိုင္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ေရ၊ သစ္သီးရည္ မ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။ အုံုးရည္ေသာက္ပါ။ အစားမာ လိုတာထက္ ပိုမစားပါနဲ႔။ ကေလးဖြါးေနတံုး ေပ်ာ္စရာ၊ ရီေမာစရာေတြ ေျပာဆိုေပးတာ ေကာင္းတယ္။ တခ်ိဳ႕က ဝါသနာပါရင္ ကဘို႔ေတာင္ အၾကံေပးတယ္။
ကေလးေမြးတာ အနာသက္သာေအာင္ လက္ခံထားတဲ့ နည္းေတြ ရွိတယ္။
1. ေအာက္စီဂ်င္ နဲ႔ ႏိုက္ထရပ္စ္ေအာက္ဆိုက္ အေရာကို ရွဴတာ ကေလးေရာ မိခင္ေလာင္းပါ စိတ္ခ်ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ နာတာအကုန္ မသက္သာေစပါ။
2. Epidural analgesia (အပီဂ်ဴရယ္) ခါးထံုေဆး၊ အထိေရာက္ဆံုးနည္း ျဖစ္တယ္။ ကေလး-မိခင္ စိတ္ခ်ရတယ္။ တကမာၻလံုးမွာ သံုးတယ္။ သံုးဘူးသူ ၈၅% မိခင္ေတြက လိုလားႏွစ္ျခိဳက္ၾကတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
Epidural analgesia (အပီဂ်ဴရယ္) ခါးထံုေဆးနည္း
ေမ့ေဆး-ဆရာန္ကသာ လုပ္ေပးမယ္။ ခါးရိုးမၾကီးထဲမွာ ဦးေႏွာက္ကေန ေအာက္ကို တန္းဆင္းေနတဲ့ အာရံုေၾကာမၾကီး ရွိတယ္။ ခါးရိုးဆစ္ေတြရဲ႕ေနာက္က အထက္-ေအာက္တန္းေနတဲ့ ျပြန္လိုေနရာထဲမွာ အကာသံုးလႊာနဲ႔ ဖံုးေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီအာရံုေၾကာမၾကီးကေန ဘယ္-ညာ ႏွစ္ဘက္ကေန အာရံုေၾကာေတြ ထြက္ျပီး ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ေနရာေတြကို အလုပ္လုပ္ ေပးေနတာပါ။ အဖံုးလႊာေတြထဲက အျပင္ဆံုးအလႊာရဲ႕ အျပင္ေနရာထဲကို Indwelling catheter (ကသီတာ) ေဆးထိုးပိုက္ ေသးေသးေလးနဲ႔ သြင္းျပီး Diluted anaesthetic drugs ထံုေဆး ထိုးေပးရတယ္။ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ Lumber vertebrae ခါးရိုးဆစ္ ႏွစ္ခုၾကားကေန ထိုးတာပါ။ Indwelling catheter ကို ဆြဲမထုတ္ဘဲ ထားရတယ္။ ေအာက္ပိုင္းက ထံုေနေပမဲ့ လူနာက လံုးဝ သတိေကာင္းေနတယ္။
လုပ္စရာ လုပ္ျပီးတာနဲ႔ Epidural catheter ကိုထုတ္တယ္။ ဆက္ေတာ့ ထံုေနပါအံုးမယ္။ ဘာလုပ္လုပ္ အႏၲရာယ္ဆိုတာ ရွိတာပါ။ ဒီလိုလုပ္ရတာမွာ ေသြးဖိအားက်မယ္၊ ကေလးကို သတိထားရမယ္၊ အဆင္မသင့္လို႔ အာရံုေၾကာထိမွာကို သတိၾကီးရတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ေခါင္းကိုက္ေနတတ္တယ္။ ကေလးေမြးျဖစ္စဥ္ကို ၾကည့္ျပီးမွ ဒီနည္းလုပ္မယ္-မလုပ္ဘူး ဆံုးျဖတ္ရတယ္။
ဒီနည္းကို Regular labor ေမြးလမ္းက ေမြးတာ၊ Cesarean Section ကေလး ဗိုက္ခြဲေမြးတာ Induced labors ကေလး တမင္ ေမြးလာေအာင္ လုပ္တာ၊ Forceps ညွပ္ဆြဲေမြးတာ၊ Vacuum ေလဟာနယ္နဲ႔ စုပ္ေမြးတာေတြမွာ သံုးပါတယ္။
ကေလးေမြးတာမွာ မနာေအာင္ တမင္လုပ္ေပး ေမြးတာကို Twilight sleep ေခၚၾကတယ္။ အႏုတ္ဘက္ကေန ေထာက္ျပတာေတြလဲ သိဘို႔ သင့္ပါတယ္။
• မိခင္ျဖစ္မဲ့သူဟာ သူ႔ရဲ႕ Sense of responsibility တာဝန္ရွိတတ္မႈကို ေမ့ထားရာက်တယ္။
• ေနာင္လဲဘဲ ကေလးဖြါးရတာ သာယာမႈလို႔ ထင္မွတ္ႏိုင္တယ္။
• ခရစ္ယန္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕က Sin against the will of God မေကာင္းမႈလို႔ ေျပာတယ္။
• သဘာဝတရား မတားသင့္ဘူး။
• ေမြးတဲ့အခါ သဘာဝအရ နာတာဟာ မိခင္နဲ႔ကေလးၾကား စည္းေႏွာင္မႈတခု ျဖစ္တယ္။
• ဗိုက္ခြဲေမြးရသူေတြမွာ ပိုလို႔ေတာင္ ရွိမယ္။
• ဒီလို စည္းေႏွာင္မႈမ်ိဳး ဖခင္ေတြက ဝယ္ယူမရႏိုင္ၾကပါ။
• ေဆးမွန္သမွ် ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မကင္းပါ။ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ (ပါရာစီတေမာ) ကေန ကာရံမသင့္ရင္ ေသေစႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာရင္ ျငင္းဘို႔ ခက္တယ္။
မနာေအာင္ ေမြးနည္းကို ၁၈၄၆ ကတည္းက စခဲ့တာပါ။ ဘုရင္မၾကီး Queen Victoria ကလဲ အနာမခံႏိုင္လို႔ ေမ့ေဆး-ထံုေဆး သံုးခ်င္ခဲ့တယ္။ Fanny Longfellow က ပဌမဆံုး မနာေအာင္ ေမြးနည္းသံုးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ First lady ျဖစ္တယ္။
ကေလးေမြးျပီးျပီးခ်င္း ေနာက္ကေလး မယူခ်င္ေတာ့ပါဘူး ေျပာသူ ရွိသလို၊ ႏုတ္အာၾကမ္းသူေတြက သူနာေနတံုးမွာ သူ႔ေယာက္်ားကို က်ိန္ဆဲတတ္တယ္။ ကေလးကိုလဲ သန္႔ရွင္း၊ သစ္လြင္ေနတဲ့ အႏွီးျဖဴေလးနဲ႔ပတ္ျပီး မိခင္လက္ထဲ အပ္လိုက္ရင္ေတာ့ ျပံဳးႏိုင္သူေတြက မ်ားပါတယ္။
“ညီးကို ေမြးေပးရတာ ဒို႔အိပ္ေရး မပ်က္ဘူး။ ေနာက္ တေယာက္ ေမြးရင္လဲ ဒီအခ်ိန္ဘဲ လာခဲ့ေနာ္” လို႔ ေျပာရင္ -
“ဟုတ္ကဲ့ရွင့္” လို႔ ေျဖပါတယ္။
Pain relief during labor ကေလးေမြးရင္ မနာခ်င္
Dr. တင့္ေဆြ