Placenta Previa အခ်င္း ေရွ႕ေရာက္ျဖစ္ျခင္း

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 5/01/2014 06:48:00 PM

အေမး -
သမီး 17 weeks ပတ္တုန္းက ရိုက္ထားတဲ့ Ultrasound Result နဲ႔ အခု 36 weeks မွာ ရိုက္ထားတဲ့ Ultrasound Result ကို ပို႔ေပးလုိက္ပါတယ္ရွင့္။ သမီးသိခ်င္တာေလးကို ေျဖေပးပါဦးေနာ္။ ေနာက္ဆံုးရာသီလာခဲ့တဲ့ရက္က (3.9.2013) ပါ။ OG ကေတာ့ 36 weeks လို႔ေျပာပါတယ္။ Ultrasound Result မွာက်ေတာ့ 34+ လို႔ေရးထားပါတယ္။ ကေလးႏွင့္ Ultrasound Result ကိုက္၊ မကိုက္ေလးလည္း ေျပာေပးပါဦးေနာ္။
(၁) သမီးေမြးမဲ့ Due Date ေလးတြက္ေပးပါဦးေနာ္။
(၂) ကေလး အေနအထားႏွင့္ သာမန္ေလာက္ပဲလား၊ ထြားလားဆိုတာေလးပါ
(၃) Ultreasound Result အရ သမီး ရိုးရိုးေမြးရမည္လား၊ ခြဲေမြးရမည္လားရွင့္
(၄) ေျခလက္အဂၤါစံု၊ မစံု ႏွင့္ တစ္စံုတစ္ရာ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ရိွရင္လည္း ေျပာၾကားေပးပါဦးေနာ္

အေျဖ -
၁။ ေစာရိုက္တာအရ ခန္႔မွန္းေမြးရက္ = ၄-၆-၂ဝ၁၄
၂။ ေနာက္ရိုက္တာအရ ခန္႔မွန္းေမြးရက္ =၂၃-၅-၂ဝ၁၄
၃။ ရာသီရက္အရ ခန္႔မွန္းေမြးရက္ = ၇-၆-၂ဝ၁၄
၄။ အခ်င္းေအာက္က်ေနလို႔ ခြဲေမြးရပါမယ္။
၅။ က်န္တာေတြေကာင္းပါတယ္။

အေမး -
ကေလးက သာမန္ေလာက္ပဲလား။ ထြားပါလားရွင့္။ ခြဲေမြးရမည္ဆိုလွ်င္ ကေလးက ထြားလို႔ရပါလားရွင့္။

အေျဖ -
မဟုတ္ဘူး။ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္လို႔ပါ။ ကေလးေရွ႕မွာ။ အခ်င္းေအာက္မွာရွိေနတယ္လို႔လဲေရးတယ္။

Low lying placenta အခ်င္းေအာက္ဖက္မွာ ကပ္တယ္ဆိုရင္ မူမမွန္ ျဖစ္ေနတာပါ။ မေမြးခင္ ေသြးဆင္းတာကို (APH) ေခၚတယ္။ အေရးၾကီးတယ္။ ကေလးဟာ ကိုယ္ဝန္ ဘယ္အရြယ္ရေနေန ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန ဖြါးလို႔ မရႏိုင္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ ရင့္တာဆိုရင္ ေသျခာေပါက္ (LSCS) ဗိုက္ခြဲေမြးရတယ္။

အခ်င္းက ေနရာမွန္ ျပန္မေရာက္ႏိုင္ပါ။ ကေလးအေနအထားကသာ ျပင္သြားတတ္တယ္။ အခုတခါ အဲလိုျဖစ္ေပမဲ့ ေနာင္ ကိုယ္ဝန္ေတြမွာ ပံုမွန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါက လူကေန လုပ္ေပးႏိုင္တာသာ ျဖစ္တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ ေျပာရရင္ ကံတရားပါဘဲ။ မိဘေတြ ခ်ိဳ႕ယြင္းၾကလို႔ မဟုတ္ပါ။ သေႏၶတည္တည္ခ်င္း အခ်င္းကပ္တာက သားအိမ္ အထက္ပိုင္းမွာ ပံုမွန္ကပ္ရမွာကို ေအာက္မွာ သြားကပ္လို႔ ဒီလိုျဖစ္လာတာ။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ၂၅ဝ မွာ ၁ ေယာက္ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕စာရင္းဇယားေတြအရ ဝ႕၅% (၂ဝဝ မွာ ၁ ေယာက္) လို႔ ဆိုတယ္။ ယမုန္နာ-ေဆးခန္း အခုစာေရးတဲ့ အခ်ိန္မထိ ကေလး ၂ဝဝ တိတိ ေမြးေပးျပီးျပီ။ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္သူ ၂ ေယာက္ ေတြ႔ရတယ္။ ဆန္းစစ္တဲ့ အေရအတြက္ နည္းလြန္းလို႔ ၁% ရွိမယ္ဆိုျပီး၊ သုေတသနသေဘာ ေျပာမရပါ။

ဒီဂရီ (အေျပာ့-အျပင္း) ၃ မ်ိဳး ခြဲျခားတယ္။ အခ်င္းက သားအိပ္အဝကို ဘယ္ေလာက္အထိ ဖံုးေနသလဲအေပၚမွာ မူတည္တယ္။ အစြန္းေလးမွာ ဖံုးတာ ၄၅%၊ တဝက္တပ်က္ဖံုးတာ ၅ဝ% နဲ႔ လံုးလံုးဖံုးတာ ၅% ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕က အတန္းအစား ၄ မ်ိဳးခြဲတယ္။ စာသင္ၾကားရာမွာသာ အေရးပါတာပါ။

Placenta Previa အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္ျခင္း
မေမြးခင္ ေသြးဆင္းတာ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Placental abruption သားအိမ္တြင္းမွာ အခ်င္းကြာတာ ျဖစ္တယ္။ အခုျဖစ္ေနတာက Placental Previa အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္တာပါ။ ေမးတဲ့သူမွာ ျဖစ္ေနတာကို သိတာက ကိုယ္ဝန္ ၂ဝ ပါတ္ဆိုေတာ့ ဒုတိယ ၃ လ အပိုင္းထဲမွာ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ကို ၃ လ စီ ပိုင္းျပီး၊ ေလ့လာရတယ္။ ေမြးကာနီးမွ သိရတာထက္ နဲနဲ ေတာ္ေသးတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။

ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကိုယ္ဝန္ ၁၆ ပါတ္မွာ သားအိမ္ အတြင္း မ်က္ႏွာျပင္ရဲ႕ ၂၅-၅ဝ% ကို အခ်င္းက ေနရာယူထားတယ္။ တတိယ ၃ လပါတ္ေရာက္ရင္ သားအိမ္-ေအာက္ပိုင္းလို႔ ေခၚတဲ့ အေရးပါတဲ့ Lower uterine segment ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အတြင္းမ်က္ႏွာေနရာ ပိုက်ယ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားအိမ္အဝနဲ႔ ေဝးတာ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခရွိတယ္။ ကိန္းဂဏန္းနဲ႔ ရွိတာ ေျပာရရင္ ဒုတိယ ၃ လထဲမွာ အဆင့္ (၃) လံုးလံုး ပိတ္ေနသူေတြထဲက ၉ဝ%၊ နဲနဲသာ ပိတ္ေနသူေတြထဲက ၉၅% ေတြဟာ သူ႔အလိုလို အေျခအေန ေကာင္းလာႏိုင္တယ္။ အရင္ေျဖစာမွာ အခ်င္း ေနရာ ေျပာင္းသြားတာ မရွိဘူးလို႔ ေျဖခဲ့တယ္။ အခုလိုရွင္းမွ အခ်င္း ေနရာ ေျပာင္းတာ မဟုတ္၊ သာအိမ္ အတြင္းမ်က္ႏွာျပင္ က်ယ္လာတာလို႔ နားလည္ေစခ်င္တယ္။ Ultrasound ထပ္ရိုက္ရလိမ့္မယ္။

ေန႔ေစ့လေစ့အထိ အခ်င္းက သားအိမ္အဝမွာကပ္ေနရင္ အေရးၾကီးျပီ။
ကေလးအတြက္ဆိုရင္ -
၁။ ေသြးလံုေလာက္ေအာင္ မရလို႔ မေကာင္းတာ (ဆံုးသြားတာ) ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
၂။ (IUGR) အထဲမွာ ကေလးၾကီးထြားမႈ အားနည္းေစမယ္။
၃။ ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ တျခားကေလးေတြထက္ ပိုမ်ားႏိုင္ေျခရွိတယ္။

မိခင္ေလာင္းအတြက္ဆိုရင္ -
၁။ အသက္ကို ျခိမ္းေျခာက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေသြးဆင္းျခင္း၊
၂။ ဗိုက္ခြဲေမြးရျခင္း၊
၃။ ေမြးဖြါးျပီး သူမ်ားထက္ ေသြးပိုဆင္းျခင္း၊
၄။ Placenta accreta အခ်င္းက ရွားရွားပါးပါး သားအိမ္-ၾကြက္သားအထိ တြယ္ကပ္ျခင္း၊

Placenta previa ဆိုတာ သိတာနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကို လံုးဝနားေစရမယ္။ လိုမယ္ထင္ရင္ ေဆးရံုတင္ပါ။ လိုမယ္ဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ အႏု-အရင့္၊ ကေလးအေျခအေနေတြ ၾကည့္ရမယ္။ ကေလးအဆုပ္ ရင့္သန္ေအာင္ Steroid shots ေဆးထိုးရတတ္တယ္။ ေသြးဆင္းေနတာ မရပ္ရင္ေတာ့ ခြဲေပေတာ့။

အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္ရသူေတြထဲမွာ -
- အသက္ၾကီးသူ၊ ငယ္လြန္းသူေတြကိုလဲ ထည့္ႏိုင္တယ္။
- ကေလးအေမြးမ်ားသူ၊
- အမႊာျဖစ္လို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ Erythroblastosis ျဖစ္လို႔ အခ်င္းအရြယ္ သိပ္ၾကီးေနသူ၊
- အရင္ကလဲ LSCS သားအိမ္ကိုခြဲစိတ္ခံရဘူးသူ၊ D and C သားအိမ္ျခစ္ဘူးသူေတြ ပါေနတယ္။

(APH) မေမြးမီ ေသြးဆင္းျခင္း မွန္သမွ်ထဲက အမ်ာဆံုးျဖစ္တာ PP အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာဘာသာျပန္က အဂၤလိပ္ေဆးစာ ေရွ႕ကသြားတယ္ ဆိုတဲ့အတိုင္း မွန္တယ္။ ဘာရဲ႕ ေရွ႕ကလဲ။ ကေလးေရွ႕က။ ကေလးဖြါးတယ္ဆိုတာ ဒုတိယအဆင့္ ကေလးက အရင္ေမြးျပီး တတိယအဆင့္ေရာက္မွ အခ်င္းက ဆင္းရမွာ။

ေသြး နဲ႔ အက်ိအခြ်ဲနဲ႔ ေရာဆင္းတာကို Show ေခၚတယ္။ ပံုမွန္ ကေလးဖြါးကာနီးသူတိုင္း ျဖစ္တယ္။ APH ျဖစ္လို႔ ေသြးဆင္းတာက နီနီရဲရဲ၊ ဗိုက္လဲ မနာဘဲ ဆင္းတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ေန႔လည္ခင္းမွာ စဆင္းတာ မ်ားတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၂၄ ပါတ္ ေက်ာ္သူေတြမွာ အဲလိုျဖစ္ရင္ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ကို သံသယရွိရေတာ့မယ္။ ႏုေသးရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္စာရင္းထဲ ဝင္မယ္။

(VE) ေမြးလမ္းကို လက္နဲ႔ စမ္းတာမွာ အထူး သတိထားရတယ္။ စမ္းတဲ့လက္က သားအိမ္အဝမွာ ဘာရွိသလဲ ေသျခာေအာင္ စမ္းရင္း ကပ္ေနတဲ့ အခ်င္းကို ထိုးခြါေပးသလို ျဖစ္တတ္တယ္။ သတိၾကီးတဲ့ ဆရာဝန္ေတြက သံသယရွိေနရင္ ခြဲေမြးႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္မႈေတြ အရင္လုပ္တယ္။

ေတာမွာ ဒါမွမဟုတ္ ခြဲစိတ္ကရိယာ မရွိတာမ်ိဳးၾကံဳရင္ ေမြးလမ္းကေန ေမြးေပးနည္းလဲ ၾကံဖန္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ ၂ နည္း ရွိတယ္။ မေအကို ကယ္ဘို႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ