Ectopic Pregnancy ထူးဆန္းသည့္ ကိုယ္ဝန္

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 5/08/2014 07:13:00 AM

နက္ျဖန္ အလွဴေန႔၊ သားေတြကို သကၤန္းဆီး၊ သမီးကို နားသ၊ လာသမွ်ကို အဝေၾကြးျပီး၊ အလွဴမဂၤလာပြဲၾကီး ဝွဲခ်ီး လုပ္မွာပါ။ “အလွဴ” ဆိုတာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအဖို႔ တသက္တာမွာ တခါေတာ့ လုပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကရတယ္။ အရပ္ကူ၊ လူဝိုင္း၊ ေဆြမ်ိဳးတိုင္း လာၾက။ မိတ္ေဆြ ရင္းျခာေတြလည္း နီးေသာ၊ ေဝးေသာမဟူ အလွဴလာၾကတယ္။ “မနက္ျဖန္အလွဴရက္ စည္ခ်က္မက်န္ဘူး” ေျပာရမွာေပါ့။

အလွဴ႕တကာက ျမိဳ႕နယ္ဆရာဝန္။ နယ္ျမိဳ႕ေတြမွာ ဆရာဝန္တိုင္း၊ ၈ နာရီတဆိုင္း မရွိပါ။ ေန႔တိုင္း၊ နာရီတိုင္း ဂ်ဴတီဆိုင္းရွိၾကတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ျမိဳ႕နယ္ဆရာဝန္ျဖစ္တာ ကံေကာင္းတယ္။ ေမြးရပ္မွာ တာဝန္က်တဲ့ျပင္၊ လက္ေထာက္ဆရာဝန္က ညီေတာ္တယ္။ သူက အလုပ္ၾကိဳးစားျပီး၊ ဝါသနာမွာ ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ လာတူတာေတြ ရွိတယ္။ ခြဲခ်င္စိတ္ခ်င္ ဓါးဆရာဝန္ညီအကိုလို႔ ေျပာခံရတယ္။ ပံုမွန္ဆိုရင္ သူတလွည့္ ကိုယ္တလွည့္ ညဂ်ဴတီယူၾကတာ၊ အလွဴကာလ တေလွ်ာက္လံုး သူကခ်ည္း တာဝန္ယူေပးပါတယ္။

အလွဴဖိတ္ေန႔ညမွာ အေရးေပၚပါေလေရာ။ ေဆးရံုက ဝန္ထမ္းတေယာက္ ယူလာတဲ့ (ဒစ္ရွ္ပက္) စာအုပ္မွာ “ေမြးလူနာ လာတယ္။ အသက္ၾကီးျပီး၊ မေမြးႏိုင္ဘူး” တဲ့။ ဗိုက္ခြဲေမြးရမဲ့ လူနာမွန္း တန္းသိလိုက္ပါျပီ။ လက္ေထာက္ဆရာဝန္က ဒီေလာက္ေတာ့ ထမင္းစား-ေရေသာက္။ သူ႔ကို “(LSCS) လုပ္ရန္” လို႔ မွတ္ခ်က္ ျပန္ေပးလိုက္ပါတယ္။ “လိုရင္ ေခၚပါ” ေပါ့။

မၾကာပါဘူး လိုပါေလေရာ၊ ေခၚပါေလေရာ။ ေနာက္တခါ (ဒစ္ရွ္ပက္) စာအုပ္ယူလာသူကို ညီေတာ္ေမာင္ဆရာသမားက စကားလဲ ပါးလိုက္တယ္။ “ဗိုက္ထဲမွာ ထူးထူးဆန္းဆန္း ေတြ႕တယ္။ လာမွရမယ္” တဲ့။ နက္ျဖန္ အလွဴရွိတာေရာ လူနာ အေျခအေနေရာ သူ႔ထက္သိတာ ရွိမွာမဟုတ္ပါ။ သန္းေခါင္ေက်ာ္ေနတာလဲ သူ႔နာရီနဲ႔ ကိုယ့္နာရီ အတူတူပါ။ ဒါေပမဲ့႕႕႕ အလွဴလဲ ကုသိုလ္၊ ေဆးကုတာလဲ ကုသုိလ္၊ ႏွစ္ထပ္ကြမ္းကုသိုလ္ ယူရမွာေပါ့။ “အလွဴ႕အမေရ အိပ္ႏွင့္ေပေတာ့”။

ခြဲခန္းထဲ တန္းဝင္တာနဲ႔ လူနာကို ခါးထံုေဆး ထိုးျပီးသား၊ ဗိုက္ကိုလဲ ဖြင့္ထားျပီးသား၊ ဗိုက္ထဲက ကေလးကိုလဲ ျမင္ေနရပါျပီ။ ဒါေပမဲ့ လားလား႕႕႕ “ကေလးတျခား သားအိမ္တျခား”။

လူနာကို မွတ္မိျပီ။ အသက္က ၄၅ ေလာက္၊ ကုိယ္ဝန္မေဆာင္တာ ၾကာျပီးမွ ရွိလာျပန္လို႔ ကိုယ္ဝန္လာျပထားသူ၊ ေတာင္ဘက္ရြာက။ ေတာနယ္ေတြမွာ တရြာနဲ႔တရြာ ေဝးၾကတာ မဟုတ္ပါ။ အမ်ိဳးစပ္ရင္လဲ နီးၾကတယ္။ ဟုိဘက္ကေတာ္၊ ဒီဘက္ကေတာ္။ အမ်ိဳးရဲ႕ ဟိုဘက္ကအမ်ိဳး စသျဖင့္ ေဆြမ်ိဳးခ်ည္းဘဲ ထင္ရတယ္။ ၾကံဳလို႔ ေရးရဦးမယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ထက္ ကြ်န္ေတာ့္ အမ်ိဳးေတြကို ကြ်န္ေတာ့္ဇနီးက ပိုသိ၊ ပိုရင္း၊ ပိုခ်စ္တယ္။ လုပ္ရတာက ဆရာဝန္မို႔ လာသမွ် အမ်ိဳးဘဲဆိုျပီး စိတ္ထဲ ထားလိုက္တာေၾကာင့္လဲ နည္းနည္းပါမယ္။ ေရာခ်လိုက္တာဆိုလဲ ဟုတ္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။

လူနာဟာ “သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္ျခင္း” Ectopic pregnancy ဆိုတာျဖစ္တာပါ။ သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္တယ္ ဆိုတာ ဘယ္သားဖြါးမီးယပ္စာအုပ္ လွန္ၾကည့္ၾကည့္ အမ်ားဆံုး တည္တတ္တဲ့ ေနရာေတြကို ေဖၚျပရင္ သားအိမ္ျပြန္ တေနရာရာမွာ ျဖစ္တာ ၉၅-၉၉%။ ေနာက္ျပီး သားအိမ္နံရံ တေနရာရာနဲ႔ မ်ိဳးဥအိမ္ဆိုတဲ့ နီးနီးနာနား ေနရာမ်ားမွာသာ ျဖစ္တတ္တယ္။ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ဘာမွမဆိုင္တဲ့ တျခားေနရာဆိုတာ ရွာမွရွား သြားျဖစ္တယ္။ ဝမ္းဗိုက္ေခါင္းထဲမွာ တည္တာ ေျပာတာပါ။ အခုလူနာက အရွားဆံုးဟာ လာျဖစ္ေနပါတယ္။ သားအိမ္ျပင္ပမွာသေႏၶတည္တာ အားလံုးရဲ႕ ၁%၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေပါင္း တေသာင္းမွာ ၁ ေယာက္ႏွဳန္းရွိတယ္။

အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ သားအိမ္ျပြန္ဆိုတာ အတြင္းေခါင္းအက်ယ္က အေၾကာေဆး သြင္းေပးရတဲ့ပိုက္ထက္ က်ဥ္းတယ္။ စဥ္းစားၾကည့္ေပါ့။ အဲဒီထဲမွာ သေႏၶသားငယ္ ဘယ္အရြယ္အထိ ၾကီးလို႔ ရႏိုင္မလဲ။ ကိုယ္ဝန္ ၂ လေလာက္ဆို “မဆန္႔မျပဲ” မဟုတ္၊ “မဆန္႔ကြဲ” ျဖစ္လာတာ ေသခ်ာေပါက္ပါ။ ကြဲထြက္ရင္ အေရးေပၚ ခြဲေပေတာ့။ ကုိယ္ဝန္ရွိခါစ၊ ဗိုက္ေအာက္နားက တအား နာတယ္ဆိုရင္ ဒါျဖစ္ႏိုင္တယ္။ (အာလ္ထြာေဆာင္း) မရွိရင္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲ လက္ထည့္စမ္းရတယ္။ သားအိမ္အဝ ေနာက္(ေအာက္)ေနရာ POD မွာ ေဖါင္းေနမယ္။ အပ္နဲ႔စုပ္ရင္ ျပြန္တည္ကုိယ္ဝန္ ေပါက္လို႔ ထြက္လာတဲ့ ေသြး ရွိေနတာသိရမယ္။ လူနာခံႏိုင္ေအာင္လုပ္ျပီး၊ ခ်က္ခ်င္းခြဲေပေတာ့။ ဒီကိုယ္ဝန္လူနာကေတာ့ ၉ လမက၊ ေန႔ေစ့ လေစ့မက၊ ရက္ေတာင္ ေက်ာ္ေနပါျပီ။ ဗိုက္သိပ္မနာ သရိုးသရည္သာျဖစ္လို႔ စမ္းေတာ့ သားအိမ္ကမပြင့္။ မကြဲဘဲနဲ႔ ခြဲရတာပါ။

ကိုယ္ဝန္ဆိုတာ “ကေလး” နဲ႔ “အခ်င္း” ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္လာတာပါ။ Fetus ကေလးက Amniotic sac အရည္အျပည့္ရွိတဲ့ အိပ္ထဲမွာ ရွိေနရျပီး၊ Placenta အခ်င္းက သားအိမ္အတြင္းနံရံကို တြယ္ကပ္ေနရတယ္။ မေအကို မွီခိုႏိုင္ဘို႔ပါ။ ကေလးဆိုတာ ဗိုက္ထဲကတည္းက အေတာ္ လူလည္ၾကတဲ့ေကာင္။ မေအဆီက လိုခ်င္တာယူျပီး၊ မလိုတာစြန္႔တတ္တယ္။ အခ်င္းကေနလုပ္ေပးတာပါ။

အခုလူနာမွာ ကေလးနဲ႔ အရည္ပါတဲ့အိပ္က မိခင္ရဲ႕ အူေတြၾကားမွာ ထူးထူးျခားျခား ရွိေနတယ္။ အခ်င္းကလဲ အနားရွိသမွ် အူေတြရဲ႕ အျပင္နံရံမွာ လာကပ္ေနတယ္။ အဲဒီ အူနံရံေတြ ကတဆင့္ လိုခ်င္တာ ယူျပီး၊ မလိုတာ စြန္႔ေနခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။

ဒီလူနာကို ေရျမႊာအိပ္ကို ေဖါက္ျပီး၊ ကေလးေမြးထုတ္ရတာ ပိုလို႔ေတာင္ လြယ္ေသးတယ္။ ခါတိုင္း ဗိုက္ခြဲေမြးသလို သားအိမ္ ေအာက္နားမွာ ကန္႔လန္႔ ဒါးရာေပး၊ ခြဲေမြးစရာ မလိုပါ။ အၾကာဆံုးနဲ႔ သတိအထားရဆံုး အဆင့္ျဖစ္တဲ့ သားအိမ္နံရံကို သံုးထပ္ ျပန္ခ်ဳပ္စရာလဲ မလိုေတာ့ပါ။ လူနာ့ သားအိမ္ဟာ “ကုိယ္ဝန္နဲ႔သူနဲ႔ ဘာမွမဆိုင္သလို” ဣေႄႏၵေရႊေပးမရ၊ ေတြ႔ရပါတယ္။

သိပ္ခက္တာ လာပါျပီ။ အခ်င္းကို အူကေန ဘယ္လို ခြါထုတ္မလဲ။ အူထဲမွာ အစာေတြရွိတယ္။ အူေအာက္ပိုင္းေရာက္ေလ အစာက ေဟာင္းေလ။ ေဟာင္းေလ မေကာင္းတာ မ်ားေလ။ ဗိုက္ထဲမွာ အူထဲကဟာ တစက္ကေလးမွ ထြက္မလာ မသင့္ပါ။ အူေပါက္လို႔ကေတာ့ အစာအိမ္ေပါက္သလို၊ အေပါက္ကုိ ဖါျပီး၊ ဗိုက္ကုိ အတိုင္းတိုင္း ျပန္ပိတ္ မရပါ။ အထက္က အူအစကို ဗိုက္အျပင္နံရံမွာ ပါးစပ္လို႔ ဖြင့္ထားျပီး ဝမ္းသြားေစရတယ္။ ေအာက္က အူဆက္တာ-ဖါတာ က်က္ပါမွ၊ စိတ္ခ်ရပါမွ၊ ျပန္ဖြင့္၊ ျပန္ပိတ္ လုပ္ရတယ္။ အူထဲက ပိုးမႊားေတြ ေသအာင္ ေဆးကလဲ ေရြးတတ္မွ။

ဒီေတာ့ ဒီလူနာရဲ႕အခ်င္းကို အူ မထိခိုက္ေအာင္လုပ္ျပီး ခြါထုတ္ဘို႔ အေရးသည္ ဆရာဝန္ ညီအကိုမွာ မဟာ တာဝန္ၾကီး ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္မ်ား ရွိအပ္တဲ့ Lion’s heart ျခေသၤ့၏အသဲႏွလံုး၊ Eagle’s eyes သိမ္းငွက္မ်က္စိ၊ Lady’s hand အမ်ိဳးသမီးလက္၊ အရည္အခ်င္းသံုးပါး အနက္ “(ေလဒီ)ရဲ႕ လက္” လိုလာျပီေပါ့ ခင္ဗ်ာ။

သတိၾကီးျခင္းနဲ႔ စိတ္ရွည္ျခင္း ဆိုတာေတြက ဘာသာေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးမွာသာမက ခြဲစိတ္တာမွာပါ လိုတယ္။ ကပ္ေၾကးနဲ႔ ဒါးမပါ၊ တံုးတဲ့ကရိယာေတြနဲ႔သာ ေျဖးေျဖး ညင္သာ၊ အူတေခြခ်င္း တေခြခ်င္း ခြါခ်ရပါတယ္။ ဆရာမေတြကေတာ့ ေရေႏြးဝတ္ ႏိုင္ႏိုင္ လုပ္ေပးရတယ္။ အူနံရံက စိမ့္ထြက္လာသမွ် ေသြးကို ေရေႏြးဝတ္နဲ႔ ဖိကပ္ေပးတာ အေတာ္အလုပ္ျဖစ္တယ္။

အူကေန ထြက္တဲ့ေသြးကုိ ေရေႏြးနဲ႔ မႏိုင္ရင္ ေသြးေၾကာညွပ္ ေသးေသးနဲ႔ အပ္ျခည္ကိုသံုး ပိတ္ေပးရတယ္။ အူဆိုတာက အထပ္ သံုးထပ္ရွိတာ။ အတြင္းဆံုးလႊာကို မထိလို႔ကေတာ့ ျပႆနာမၾကီးပါ။ အူ-အစာအိမ္ကို ဘယ္လိုခ်ဳပ္ရမယ္ ဆိုတာ ေတာမွာက်တဲ့ ဆရာဝန္တိုင္း တတ္ကြ်မ္းၾကတယ္။ Catgut 3-0 “ေၾကာင္အူခ်ဳပ္ၾကိဳး၊ သရီးဇီးရိုး” ဘယ္ႏွစ္ၾကိဳး ကုန္လဲမသိပါ။

အခ်င္းတခုလံုး ကြာက်မွ လက္ေထာက္ဆရာဝန္က သီခ်င္းစဆိုပါတယ္။ ဗိုက္ကိုလည္း သူဘဲ ဆက္ပိတ္တယ္။ အေတာ္အားကိုးရတဲ့သူ။ ကြ်န္ေတာ္က အလွဴရွိတယ္ မဟုတ္ပါလား။

အဲဒီေခတ္က ဒစ္ဂ်စ္တယ္ကင္မရာ မေပၚေသးလို႔ (ဘေလာ့ခ္) မွာတင္ဘို႔ ပံုရိုက္မထားႏိုင္လိုက္ပါ။ အဲဒီအခ်ိန္က သုေတသနဆိုတာလဲ အားမေပးပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ စာတမ္းဖတ္စရာေနရာလဲ က်ဥ္းလြန္းလွပါတယ္။ မရွိ ရွိတာေလးနဲ႔ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးၾကရတာကို သြားျပမိရင္လဲ ခ်ိဳ႕တဲ့တာ၊ ဆင္းရဲတာကို လူျမင္ခံေအာင္ လုပ္ခြင့္မရွိပါ။ ဆရာဝန္ကိုလည္း (အက္သစ္) မက်၊ မလုပ္ရလို႔ ေျပာခံရမွာ ေသျခာတာမို႔၊ ဒီစာကိုဖတ္ရင္လဲ (ဖစ္ရွင္) လို႔သာမွတ္ခ်င္မွတ္ပါခင္ဗ်ား။

ေမြးေပးခဲ့တဲ့ကေလး မတ္တတ္ေျပးအရြယ္မွာ သူတို႔အိမ္ကို တေခါက္ေရာက္တယ္။ လက္ဖက္နဲ႔ ထန္းလ်က္အျပင္ ႏွမ္းဆီဆမ္း အမဲေျခာက္ဖုတ္နဲ႔ ဧည့္သည္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔မိဘေတြကို ၁၉၉ဝ မွာ ကြ်န္ေတာ့္ပါတီ မဲေပးပါလို႔ေတာ့ မေျပာခဲ့ပါ။ ေျပာစရာလဲ မလိုလို႔ထင္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၅-၄-၂ဝ၁ဝ