အေမရိကန္ အေရးယူ သက္တမ္းတိုးမႈ ျမန္မာတုန္႔ျပန္
ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္
- 5/16/2014 11:58:00 PM
 |
| အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမားနဲ႔ ျမန္မာသမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္တြင္ ေတြ႔ဆံု။ |
အေမရိကန္အစိုးရက ျမန္မာအေပၚ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ထားမွဳသက္တမ္း တႏွစ္တိုး လိုက္တာဟာ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး မွာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ လွည့္ သြားတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္ လို႔ ျမန္မာ အစိုးရ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။ တဖက္မွာလည္း ျမန္မာ အစိုးရရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာ မေရရာ မေသခ်ာျဖစ္ေနေသး တာေၾကာင့္ အေမရိကန္ဘက္က ဖိအားေပး တာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ျမန္မာတခ်ဳိ႕က သံုးသပ္ပါတယ္။ မေန႕က အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားကေန အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ တဲြၿပီး စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွဳေတြမလုပ္ဖို႔ ပိတ္ပင္တားျမစ္တဲ့ အမိန္႔ ေနာက္ထပ္ သက္တမ္းတိုးလိုက္တာပါ။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အေၾကာင္းစံုေျပာျပမွာပါ။
ဒီလိုစီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ မွဳ သက္တမ္းတႏွစ္တိုးလိုက္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းထဲမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးကိစၥဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရးနဲ႕ အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြားကို ဆက္လက္ၿခိမ္းေျခာက္ေနတာ၊ ေနာက္ ျမန္မာ စစ္တပ္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးမွာ ဆက္လက္ပါ၀င္ေနတာ စတဲ့ အခ်က္ေတြ အဓိကျဖစ္တယ္လို႔ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ မွာေဖၚျပထားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အေမရိကန္ အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္ထဲမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဟာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ လွည့္သြားမယ္ဆိုရင္ အေရးယူႏိုင္ေအာင္ အခုလို သက္တမ္းတိုးလိုက္ တာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာ သြားတာပါ။
ဒါေပမယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရဘက္ ကေတာ့ ဒါဟာ က်ဴိးေၾကာင္းစီေလ်ာ္မွဳမရွိပဲ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးကို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ သြားတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရံုးရဲ႕ အမည္မေဖၚလိုတဲ့ အႀကီးတန္း အရာရွိတဦးက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
" ျမန္မာႏုိင္ငံကို Engagement လုပ္တဲ့ အေမရိကန္ေပၚလစီက အာရွနဲ႔ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရးေပါ့။ အထူးသျဖင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အာဆီယံနဲ႔ ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းေရးဆိုတဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ မူဝါဒမွာ ဒါက ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားတဲ့ သေဘာလို႔ က်ေနာ္တို႔က စဥ္းစားစရာျဖစ္ တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒီ Sanction ခ်မွတ္လုိက္ျခင္းဟာ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံ ကို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွန္သြားမွာ စိုးရိမ္တယ္ ဆုိေသာ္လည္းပဲ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေပၚမွာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ လွည့္သြားတာလား ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ စဥ္းစားစရာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ ကေတာ့ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ မလွည့္ဘူးေပါ့ေနာ္။"
လက္ရွိမွာလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမွဳဟာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ၁ ရာခိုင္ႏွဳန္းေလာက္ပဲရွိတယ္လို႔လည္း သူကဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီနည္း အတိုင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႕ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနခ်ိန္မွာ
ရခိုင္အေရး ကိစၥဟာ မေမွ်ာ္လင့္ပဲႀကံဳေတြခဲ့ရတဲ့ အခက္အခဲ စိန္ေခၚမွဳတခုျဖစ္တယ္လို႔လည္း အႀကီးတန္းအရာရွိက ဆိုပါတယ္။
" ဒီရခုိင္ျပည္နယ္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းၿပီးေတာ့ အားလံုးေကာင္းပါၿပီဆုိတဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ဖို႔က က်ေနာ္တို႔က ရႈပ္ေထြးနက္နဲတဲ့ ေနာက္ကြယ္က အေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင့္ ခ်က္ျခင္း လက္ငင္းျဖစ္လာဖို႔ဆိုတာ အမ်ားႀကီး အခက္အခဲရွိတယ္။ ဒါအတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔က ႏုိင္ငံတကာေရာ၊ မိတ္ဖက္ႏုိင္ငံေတြေရာ အားလံုးရဲ႕ အၾကံဉာဏ္ေတြ၊ အကူအညီေထာက္ပ့ံမႈေတြ နဲ႔ ေျပလည္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္။ ႀကိဳးစားေနတယ္။ ႀကိဳးစားေနတဲ့ဟာက အေမရိကန္အစုိးရရဲ႕ အခု ျပစ္ခ်က္တစ္ခု ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာတဲ့ အတြက္ ဒါကေတာ့ မေကာင္းစရာ အေၾကာင္းတရား တခုလို႔ေျပာရမွာပါ။"
အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလကိုျဖတ္သန္းေနရခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕အခန္းက႑ ပါ၀င္ေနတာကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေထာက္ျပေ၀ဖန္ေနေပမယ့္ ဒီအတြက္ အခ်ိန္အတိုင္းအတာ ယူရမယ္ဆိုတာကို သက္ဆိုင္ ရာေခါင္းေဆာင္ေတြကေျပာထားၿပီးသာျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းကေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္ ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြေနာက္ပိုင္းအထိ အေမရိကန္ဘက္က ေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႕ရည္ရြယ္ထားတာေၾကာင့္ အခုလို စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မွဳ သက္တမ္းကို ထပ္တိုးလိုက္တာျဖစ္တယ္လို႕ျမင္ပါတယ္။
" က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အရပ္ဖက္ေတြ ပံုသ႑ာန္ေတြ ေပၚမွာ အေမရိကန္အစိုးရက အေလွ်ာ့ေပးခဲ့ တာေတြ၊ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိတယ္။ အရင္က အေရးယူ ပိတ္ဆို႔ထား တာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအၾကမ္းဖက္ တုိက္ဖ်က္မႈ၊ ဥပေဒနဲ႔ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈ ဥပေဒေတြ ကို ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မွန္မွန္ကန္ကန္ျပ႒ာန္းႏုိင္မယ္ဆိုရင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္မယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြအထိ က်ေနာ္တို႔ ၾကားသိရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံဘက္ကေန ျမန္မာႏုိင္ငံကို စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈေတြ တေျဖးေျဖး အေလွ်ာ့ေပးလာတယ္။ တေျဖးေျဖး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ပိုမိုေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေအာင္ အျပဳ သေဘာဆန္တဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြရွိမယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ အဲ့ ဒါေပမဲ့ စစ္တပ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အပိုင္းအေပၚမွာေတာ့ အေမရိကန္ဟာ ၂၀၁၅ အလြန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္ ကို ေစာင့္ၾကည့္ သြားလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ဒီလိုယူဆမိပါတယ္။ "
အခုလို သက္တမ္းတိုးလိုက္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈ ဟာ ၁၉၉၇ခုႏွစ္ကတည္းက ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဴိးေဖာက္မွဳေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတာေတြမလုပ္ဖို႔ သမၼတ အမိန္႔အာဏာနဲ႔ တားျမစ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၃ခုႏွစ္မွာေတာ့ ျပင္ဆင္ခ်က္နဲ႔အတူ သက္တမ္းထပ္ၿပီးေတာ့ တိုးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
voa burmese
