ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အနာဂတ္ခရီးလမ္း

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 5/08/2014 10:32:00 AM

ဦးေအာင္မင္း နဲ႔ ႏိုင္ေငြသိန္း - ေတာင္ႀကီးၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ။ စက္တင္ဘာ ၂၁၊ ၂၀၁၃ (ဓါတ္ပံု ေနလင္းသိုက္)


ဒီတပတ္ ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ခ်က္အစီအစဥ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ တုိင္းရင္းသားအေရးမွာ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရၾကား ညႇိႏိႈင္းေျဖရွင္းရမယ့္ကိစၥေတြ ရွိေနသလို၊ တဖက္မွာလည္း တိုင္းရင္းသားေတြအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာလည္း ျပႆနာေတြ ရွိေနေသးတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ (Myanmar Peace Center) က အဖြဲ႔ဝင္တဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး နဲ႔ ဦးေက်ာ္ဇံသာ ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ထားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ပထမဦးဆံုး ေမးခ်င္းတဲ့ေမးခြန္းကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေအာင္ ႀကိဳးစားေနတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အလားအလာ သိပ္ေကာင္းေနၿပီလို႔ ၾကားလိုက္ရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မၾကာခင္မွာပဲ ဧၿပီလ အေစာပိုင္းမွာ ေကအိုင္ေအ/ေကအိုင္အို တို႔နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္တို႔ရဲ ႔အၾကားမွာ တုိက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ၾကားၿပီးတဲ့ေနာက္ ေကအိုင္အုိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္ က တိုက္ပြဲတခုစီျဖစ္လုိက္တုိင္း သူတုိ႔ရဲ ႔ ယံုၾကည္မႈဟာ ျပန္ပ်က္ပ်ယ္သြားတယ္လို႔ သူက စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္နဲ႔ ေျပာပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးအလားအလာ ေကာင္းတယ္လို႔ ဆုိႏိုင္ပါသလား။ ပံုမွန္ေနၿမဲပဲလား။ ေနာက္ဆုတ္ေနပါသလား။

ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ။ ။ လက္ရွိအေနအထားအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္လံုးကၽြတ္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ဆုိတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မရွိလို႔ဆိုတဲ့အေပၚမွာလုပ္တဲ့ သေဘာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးက (၁၄) ဖြဲ႔နဲ႔ ရွိထားၿပီးၿပီ။ ျပည္လံုးကၽြတ္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုတဲ့ဟာကို လုပ္ၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီ (၁၄) ဖြဲ႔တင္မကပဲ ေကအိုင္အို … တို႔ကိုပါဖုိ႔ ရေအာင္ဆုိတဲ့ တံခါးဖြင့္မယ္ဆုိတဲ့ စဥ္းစားခ်က္ရွိတဲ့အျပင္မွာ ေနာက္တဆင့္က ျပည္လံုးကၽြတ္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုတာ ႏုိင္ငံေရးတံခါးေပါက္၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအတြက္ တံခါးေပါက္ကို ဖြင့္ေပးတာျဖစ္တယ္။ ေနာက္တခုက အပစ္အခတ္ေတြ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္လဲဆိုတဲ့ကိစၥ။ အဓိကေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္။ တဖက္နဲ႔တဖက္ နယ္ေျမပိုင္းျခားသတ္မွတ္တဲ့အေပၚမွာ အခုထက္ထိ အဲဒီကိစၥေတြကို ျပတ္ေအာင္မလုပ္ရေသးဘူး။ တဖက္ကလည္း ဒီနယ္ေျမက ငါ့နယ္ေျမ၊ တဖက္ကလည္း မဟုတ္ဘူး ငါလည္း ဝင္ထြက္လို႔ရတဲ့ နယ္ေျမဆုိေတာ့ အဲဒီလိုမွာ သြားတဲ့လာတဲ့အခါမွာ တဖက္နဲ႔တဖက္ နားလည္းမႈမွားတဲ့အခါ တုိက္ပြဲေလးေတြျဖစ္တယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ဖက္မွာလည္း အဲဒီျပႆနာေတြရွိတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်န္တဲ့ (၁၄) ဖြဲ႔နဲ႔ေတာ့ အဲဒီနယ္ေျမပိုင္းျခား သတ္မွတ္မႈေတြက အကုန္လံုး ေျပလည္သြားၿပီေပါ့။

ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ။ ။ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီ့ (၁၄) ဖြဲ႔နဲ႔လဲ နယ္ေျမပိုင္းျခားသတ္မွတ္မႈေတြက တိတိက်က် မလုပ္ရေသးဘူး။ အဲဒီေတာ့ နယ္ေျမပိုင္းျခားသတ္မွတ္မႈ မရွိလို႔ဆုိၿပီး တုိက္ပြဲျဖစ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ေကအန္ယူနဲ႔လဲ အစုိးရစစ္တပ္နဲ႔ၾကားမွာ အခုန နယ္ေျမသတ္မွတ္တဲ့ကိစၥေတြ ၿပီးျပတ္ေအာင္ မလုပ္ရေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလို မလုပ္ရေသးေပမယ့္ ေအာက္ေျခမွာရွိတဲ့ တပ္ေတြ နဲ႔ အေပၚက တပ္မွဳးေတြက သြားတဲ့လာတဲ့ကိစၥေတြမွာ တဖက္နဲ႔တဖက္ ေျပလည္ေအာင္ ညႇိၾကတယ္။ ညႇိၾကၿပီး သြားလာေတာ့ အခုနေျပာတဲ့ တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြက ေရွာင္ႏုိင္တယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေကအိုင္အိုနဲ႔ ျဖစ္တဲ့ကိစၥမွာၾကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးကိစၥအျပင္၊ စီးပြားေရးၿပိဳင္ဖက္ေပါ့ - ႏိုင္ငံတကာ သံုးသပ္သူ တခ်ဳိ ႔ကလည္းေျပာတယ္။ ဥပမာ David Steinberg လိုလူက - ဒီျပည္တြင္းစစ္ ဒီေလာက္ၾကာလာေတာ့ အစိုးရဖက္က၊ စစ္တပ္ဖက္ကႀကီး မဟုတ္ဘူး။ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြဖက္ကလည္း ဒီထဲမွာ vested interests ရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ သူတုိ႔လည္း ဒီနယ္ေျမမွာ စီးပြားေရးခ်ဳပ္ကိုင္ေနတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ဖက္ကလည္း ဒါကိုယူဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္။ ဒီလို ပဋိပကၡလည္း ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္တေယာက္ကလည္း အဲဒီလို ေျပာဖူးတာ ၾကားတယ္။ အဲဒါ ဘယ္ေလာက္ အေရးပါတယ္ ထင္ပါသလဲ။

ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ။ ။ က်ေနာ္တို႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး peace process လုပ္ေတာ့မယ့္အခါမွာလည္း စစခ်င္း အဲဒီကိစၥကို အမ်ားႀကီး အေလးထားပါတယ္။ ဒါက war economy လို႔ ေျပာတယ့္ စစ္ပြဲေတြအေပၚမွာ အေျခခံၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့ စီးပြားေရး ရွိပါတယ္။ အဲဒီ့ စီးပြားေရးေတြကလည္း က်ေနာ္တို႔ peace process မွာ အမ်ားႀကီးရိုက္ခတ္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြကလည္း ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ အေက်အလည္ ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ ေရွ ႔ဆက္သြားရမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တခုက ဒီ အစိုးရမတက္လာခင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရလက္ထက္တုန္းက၊ စစ္အစိုးရလက္ထက္တုန္းက ဆုိရင္လဲ ေကအိုင္အိုနဲ႔ဆုိရင္ ႏွစ္ေပါင္း (၁၇) ႏွစ္ေလာက္ေတာင္မွ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ရခဲ့ပါတယ္။ အလားတူ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔လည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အမ်ားႀကီးရခဲ့တယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒီတုန္းက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဆင့္ကို မတက္လွမ္းႏိုင္ဘဲနဲ႔ ပ်က္စီးသြားခဲ့တယ္။ အခုလုပ္လာတဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးၾကေတာ့ အဲဒီထက္ ဘယ္ဟာမွာ ပိုသာတယ္။ ဘယ္အခ်က္ဟာျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တက္လွမ္းႏုိင္မယ့္ အခြင့္အခါေကာင္း ျဖစ္လာတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါသလဲ။

ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ။ ။ အရင္အစိုးရလက္ထက္က နံပတ္ (၁) အေရးအႀကီးဆံုးအခ်က္က အစိုးရက ႏုိင္ငံေရးစကား မေျပာဘူးဆိုတဲ့မူနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို လုပ္တာ။ ႏိုင္ငံေရးစကားေျပာခ်င္ရင္ ေနာက္တက္လာမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအစိုးရကို ေစာင့္ပါ။ တို႔အစိုးရကေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဆင့္ေလာက္နဲ႔ပဲ ရပ္ထားမွာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အေျခခံနဲ႔ စၿပီးေတာ့ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးကို လုပ္ခဲ့တာ။ လက္ရွိ အစိုးရၾကေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဆင့္နဲ႔ သြားလို႔မရဘူး။ ျမန္မာျပည္ရဲ ႔ ျပႆနာကို ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ ရွင္းရမယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို လက္ခံၿပီးမွ ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို လုပ္ခဲ့တာ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီႏွစ္ခုကေတာ့ အမ်ားႀကီးကြာတာပါတယ္။ လက္ရွိ အစိုးရလက္ထက္မွာက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲကို လုပ္ကိုလုပ္ပါမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ကို အာမခံခ်က္ေပးၿပီး လက္မွတ္ထိုးမွာျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်က္ကေတာ့ အဓိကကြာတဲ့အခ်က္ ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္တခုက တုိင္းရင္းသားေတြဖက္က ေျပာၾကတာက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လက္ရွိ အစိုးရသည္ပင္ Federation – Federal ဆိုတာကို လက္ခံႏိုင္ျခင္း မရွိေသးဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းလက္ထက္တုန္းက ဖယ္ဒရယ္ဆုိတာ ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကြဲမယ္ဆိုၿပီး ဝါဒျဖန္႔ၿပီးေတာ့ မိႈင္းတိုက္ထားခဲ့တဲ့ ဒီ စိတ္ဓါတ္ေတြဟာ သူတို႔ဆီမွာ လႊမ္းမုိးေနတုန္းလုိ႔ တခ်ဳိ ႔က သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ဆိုေတာ့ တဖက္ကလည္း ဘာေျပာလဲဆုိေတာ့ အခုဆြဲထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဖယ္ဒရယ္ပံုစံအတုိင္း format အရ၊ schedule ေတြ၊ state authority, federal authority ခြဲထားတာေတြရွိတယ္။ State အစိုးရ၊ ျပည္နယ္အစိုးရေတြကိုလည္း ျပည္နယ္လူထုရဲ ႔ ဆႏၵနဲ႔ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေန ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ အဲဒီလုိဆုိရင္ ဖယ္ဒရယ္ ျဖစ္သြားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြဖက္က သူတုိ႔ နားမလည္းဘူးလို႔ ေျပာၾကတယ္။ တုိင္းရင္းသားေတြ လိုခ်င္တဲ့ Federation ဖြဲ႔စည္းေရးကို လက္ရွိ အာဏာပိုင္ေတြ ဘယ္ေလာက္အထိ နားလည္းသေဘာေပါက္ၾကလဲ။ လက္ခံၾကတယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။

ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ။ ။ အဓိက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုရဲ ႔ အားနည္းခ်က္က ဘာလဲဆုိေတာ့ ျပည္နယ္အစိုးရေတြရဲ ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို အမ်ားႀကီး မေပးထားဘူး။ ျပည္နယ္အစိုးရေတြမွာရွိတဲ့ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္လုိဟာမ်ဳိးကို ဗဟိုကေန တုိက္ရိုက္ခန္႔တယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနအေပၚမွာ ျပည္နယ္အစိုးရေတြရဲ ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ လူထုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ လူေတြကို ဦးေဆာင္မယ့္ေနရာမွာ ခန္႔ပိုင္ခြင့္ေတြမွာ အမ်ားႀကီး အားနည္းတာအမွန္ပဲ။ ဒါေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္မယ္။ ဒါ့အျပင္မွာ ျပည္နယ္အစိုးရေတြရဲ ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကိုလည္း ပိုၿပီးေတာ့ ခ်ဲ ႔ထြင္ေပးႏုိင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းျပည္မွာ အားလံုးလက္ခံႏိုင္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္စနစ္တခုကေတာ့ ေရာက္လာလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ လက္ရွိ အေျခအေနမွာေတာ့ ဖယ္ဒရယ္ ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကေတာ့ အစိုးရထဲမွာလည္း ရွိေနၿပီ၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာလည္း ရွိေနၿပီ၊ တပ္မေတာ္ထဲမွာေတာင္ ဖယ္ဒရယ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြက အထိုက္အေလ်ာက္ ေဆြးေႏြးေနၾကတာ ရွိပါတယ္။ လက္ခံတာ၊ လက္မခံတာကေတာ့ ေနာက္တပိုင္း။ ေနာက္တခုက ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးကိုယ္တိုင္ မိန္႔ခြန္းေတြမွာ ေျပာထားတဲ့ကိစၥေတြရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီအေျခအေနနဲ႔ ယွဥ္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ဟိုအရင္တုန္းက ဖယ္ဒရယ္ဆိုတာ လံုးဝကို မေျပာရဲတဲ့ကိစၥ။ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မွာ အရင္တုန္းကလုိေတာ့ ဖယ္ဒရယ္ကို အသံၾကားတာနဲ႔ မေျပာရဲဘူးဆိုတဲ့အဆင့္မွာေတာ့ မရွိေတာ့ဘူးလို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ေနာက္တခုက Myanmar Peace Center ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေမးခ်င္ပါတယ္။ Myanmar Peace Center ဟာ ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ ရပ္တည္ပါသလဲ။ တခ်ဳိ ႔ တုိင္းရင္းသားေတြဖက္က သူတို႔ဟာ အစိုးရဖက္ကို ရပ္တည္တယ္။ သူတုိ႔ကို အယံုအၾကည္မရွိဘူးလို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ အဲဒီလုိ စြပ္စြဲသံေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ ၾကားရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး က Myanmar Peace Center ရဲ ႔ ရပ္တည္ခ်က္ကို ဘယ္လို ေျပာလိုပါသလဲ။ ဘယ္လို define အဓိပၸါယ္ဖြင့္လိုပါသလဲ။ ဒီႏွစ္ဖက္ၾကားမွာ။

ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ။ ။ အဓိကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က peace process ဆိုတာ လက္ရွိ transition ျဖစ္လာသလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ အေျခခံၿပီး လုပ္ရတာ။ လုပ္ရေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ Myanmar Peace Center ကို သမၼတကေန ဖြဲ႔စည္းေပးခဲ့တာ။ ဖြဲ႔စည္းေပးခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က အစိုးရမူနဲ႔လည္း တပိုင္းဆက္စပ္တယ္။ တဖက္ကလဲ က်ေနာ္တို႔ လည္ပတ္တဲ့အခါမွာၾကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က NGO ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ လည္ပတ္တာရွိတယ္။ Hybrid အေရာပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ လုပ္ေနတာ။ တခုက အခုနက ေဝဖန္ၾကတယ့္ ဘာျဖစ္လို႔ အစိုးရနဲ႔ ဆက္စပ္လဲဆိုတဲ့ ေဝဖန္တဲ့အပိုင္းရွိတယ္။ လက္ရွိ က်ေနာ္တို႔ရဲ ႔ အေနအထားအရ ဥပမာဆုိပါစို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲတခုကို က်ေနာ္တုိ႔ ကမကထလုပ္မယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ Myanmar Peace Center အေနနဲ႔ အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းတခု မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး အစိုးရကလူေတြကို သြားေခၚလို႔ ရမလဲ။ တပ္မေတာ္ကလူေတြကို ဘယ္လိုဖိတ္လို႔ ရမလဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒါကလက္ေတြ႔ ျမန္မာျပည္မွာရွိတဲ့ အေနအထား။ ေနာက္တခုက အခုတုိက္ပြဲေတြျဖစ္တယ္။ တုိက္ပြဲေတြကို ရပ္သြားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ကမကထဝင္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေပးမယ္။ ဝင္ညိႇႏိႈင္းေပးမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ကို ဒီလုိ အသိအမွတ္ မျပဳထားဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ဘယ္လို တပ္မေတာ္နဲ႔ သြားစကားေျပာမလဲ။ ေနာက္တခုက တုိင္းရင္းသားေတြဖက္က အျမင္ေပါ့။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ေတာ့ ဒီကိစၥေတြက အသံေပါင္းစံုကိုေတာ့ ေမးသင့္တယ္လို႔ထင္တယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ တုိင္းရင္းသားအင္အားစုေတြဖက္က ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ Myanmar Peace Center ကို လာခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ဒါေလးကိုျဖင့္ အာဏာပိုင္ေတြ လက္ခံႏိုင္ေအာင္ ေျပာျပေပးတာမ်ဳိး အဲဒီလို ခ်ဥ္းကပ္တာ၊ ယံုၾကည္အားကို ခ်ဥ္းကပ္တာမ်ဳိး ရွိပါသလား။

ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ။ ။ အမ်ားႀကီး ရွိတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔ အခက္အခဲေတြက ဘာလဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္း မဟုတ္ဘူး။ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္း မဟုတ္ေတာ့ ကိုယ္ဘာလုပ္တယ္ဆိုတဲ့ဟာကို ဆိုင္ဘုတ္တပ္ၿပီးေတာ့၊ သတင္းစာထဲမွာ ထည့္ေရးၿပီးေတာ့ publicity ရေအာင္၊ credit ရေအာင္ လုပ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္း မဟုတ္ဘူး။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး က်ေနာ္ ေနာက္တခု ဆက္ေမးခ်င္တာက အခုေလာေလာဆယ္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး process ကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ ဒါေတြ အကုန္လံုး အဆင္ေျပသြားရင္ တုိင္းရင္းသားအင္အားစုေတြလဲပဲ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ လုပ္ေစခ်င္တဲ့ ေစတနာနဲ႔ လုပ္ေနၾကတယ္လို႔ သံုးသပ္ၾကတယ္။ ေစတနာဆုိတာထက္ အဲဒီ လုပ္ေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵနဲ႔ လုပ္ေနၾကတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ အလားအလာ ျမင္ပါသလား။ ၂၀၁၅ မတိုင္ခင္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္မွာ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥ ေျပလည္ၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားအင္အားစုေတြ အကုန္လံုး ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက၊ ဒီမုိကေရစီနည္းအရ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္ၾကလိမ့္မယ္။ သူတုိ႔ လိုခ်င္တဲ့ဆႏၵအတုိင္း။

ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ။ ။ တုိင္းရင္းသားေတြဖက္ကေတာ့ အဓိက ႏုိင္ငံေရးအာမခံခ်က္ကို လိုခ်င္တယ္။ သေဘာကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္ႀကီးတခု ရၿပီးမွ သူတုိ႔က သူတုိ႔ရဲ ႔ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြကို ပါတီအသြင္ေျပာင္းတာတုိ႔ဘာတုိ႔က အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာမွ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ျမင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီဟာကိုရဖို႔ ၂၀၁၅ မတိုင္ခင္ရဖို႔ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္ တေယာက္တည္းအျမင္နဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ခက္ခဲမယ္လို႔ထင္တယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္ ေနာက္ဆံုးေမးခ်င္တဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ အခု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းတဲ့အခါမွာ အဓိက အတားအဆီး ဘာလဲ။

ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ။ ။ နံပတ္ (၁) က က်ေနာ္တုိ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဆင့္မွာ ေျပာလို႔ရွိရင္ တပ္ေနရာခ်ထားေရးကိစၥကို ၿပီးေအာင္လုပ္ရလိမ့္မယ္။ ဒါက အရမ္းအေရးႀကီးတယ္။ တပ္ေနရာ ခ်ထားေရးကို က်ေနာ္တို႔ လုပ္ၿပီးတဲ့အခါမွာ ေနာက္တခုက တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြရဲ ႔ စားဝတ္ေနေရးျပႆနာေတြကို ဝိုင္းဝန္းၿပီး ေျဖရွင္းႏိုင္ေပးဖို႔လိုတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ အဓိက မလုပ္ေပးႏိုင္ဘူးဆုိရင္ အေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ၿပီး ေျပလည္ေနၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးေဆြးေႏြး၊ ေအာက္ေျခမွာလည္း အဲဒီလို ထိေတြ႔မႈေတြ ဆက္ျဖစ္ေနမယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ အေရးႀကီးတာတခုကေတာ့ အားလံုးက ဒါကို process တခုအေနနဲ႔ ျဖစ္စဥ္တခုအေနနဲ႔ အားလံုး စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ သည္းခံဖုိ႔ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ လိုလိမ့္မယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ႏိုင္ငံေရးကိစၥအေနနဲ႔ေကာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ ဘာေတြရွိပါသလဲ။ တပ္ေနရာ ခြဲျခားသတ္မွတ္ဖို႔ကိစၥ။ စားဝတ္ေနေရး၊ လူထုဘဝ အဆင္ေျပေရး လုပ္တဲ့ကိစၥေတြအျပင္။ ဥပမာအားျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအားျဖင့္ မေျပလည္မႈေတြ ဘယ္လုိဟာေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါသလဲ။

ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး ။ ။ အဓိက ႏိုင္ငံေရးအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေပါ့။ ဒီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြ ေဆြးေနြးၿပီဆုိရင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ေရးဆိုတဲ့ကိစၥကလည္း ပါကိုပါေနတယ္။ ေနာက္တခုက တခ်ဳိ ႔ ဒီျပႆနာေတြက အစိုးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ တင္မကဘူး။ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားမွာရွိတဲ့ ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဥပမာ ရွမ္းျပည္နယ္ဆုိရင္ အမ်ားႀကီး ရႈပ္ေထြးတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ျပႆနာကို ေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ အစိုးရ နဲ႔ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ တဖြဲ႔ခ်င္းဆီေတာင္ မဟုတ္ဘဲနဲ႔၊ အားလံုးၾကားထဲမွာ လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေျဖတခုထြက္ဖုိ႔ လိုလိမ့္မယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာဆုိရင္ ရွမ္းနဲ႔ ကခ်င္နဲ႔ကိစၥေတြ ဒါေတြက အမ်ားႀကီးေရွ ႔ေလွ်ာက္ စကားေျပာရမယ့္ ျပႆနာေတြလို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။

VOA