ေရာဂါပုိး ကူးစက္ျခင္း (အေမးအေျဖ) (၃)

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 5/10/2014 06:25:00 PM

ေမး။    ။ အေဖေရာ အေမေရာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ရွိေနရင္ ေမြးလာတဲ့ ကေလးမွာ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပုိး ရွိႏိုင္ပါသလား။
ေျဖ။    ။ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမြးလာတဲ့ ကေလးတိုင္း အေမဆီက အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ရမယ္လုိ႔ေတာ့ တစ္ထစ္ခ် မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေရာဂါပိုးရွိတဲ့ အေမကေမြးတဲ့ ကေလး ၃ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ ႏႈန္းေလာက္ပဲ ကူးစက္ႏုိင္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။    ။ ေရာဂါမရွိေပမယ့္ လိင္ဆက္ဆံမူမ်ားပါက ေအအိုင္ဒီဘက္စ္ ျဖစ္ႏုိင္ပါသလား။
ေျဖ။    ။ လိင္ဆက္ဆံဖက္ မ်ားေလေလ ဒီေရာဂါျဖစ္ႏုိင္ဖို႔ အႏၲရာယ္မ်ားေလေလ ပါပဲ။ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါဟာ အကာအကြယ္ မပါပဲ လိင္ဆက္္ဆံမူေၾကာင့္ အမ်ားဆံုး ကူးစက္ျဖစ္ပြားတာပါ။ ကုိယ္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံတဲ့ သူဟာ ေရာဂါပုိး ရွိမရွိ ေသေသခ်ာခ်ာ ဘယ္လိုမွ မသိႏုိင္ပါဘူး။ ေရာဂါ လကၡဏာမေပၚေသးခင္္ ေရာဂါ မရွိဘူးလို႔ အထင္မွား ေနၾကတာပါ။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ရွိတဲ့သူဟာ သာမန္လူေကာင္းအတိုင္း ရွိေနႏိုင္တယ္ဆိုတာ အၿမဲသတိရပါ။
ေမး။    ။ သြားႏႈတ္ ကရိယာေတြကေန တဆင့္ ကူးစက္ႏုိင္ပါသလား။
ေျဖ။    ။ အသံုးျပဳတဲ့ သြားႏုတ္ကရိယာေတြကုိ ပုိးသတ္ေဆးရည္၊ ဓါတုေဗဒ ေဆးရည္၊ ဒါမွ မဟုတ္ ေရေႏြးဆူဆူနဲ႔ မိနစ္ ၂၀ ျပဳတ္ၿပီး ပိုးသန္႔စင္ထားရင္ ေရာဂါ မကူးႏုိင္ပါဘူး။
ေမး။    ။ ေရာဂါပိုး ရွိ၊ မရွိ မသိပဲနဲ႔ သြားတိုက္တံ အတူသံုးရင္ ေရာဂါ ကူးစက္ႏိုင္ပါသလား။
ေျဖ။    ။ ေရာဂါပိုး ရွိသူ အရင္ တိုက္ၿပီးသား ေသြးစေတြ ေပက်ံေနတဲ့ သြားတုိက္တံကုိ ဆက္တိုက္မယ္ဆိုရင္ ေရာဂါ ကူးစက္ႏုိင္ပါတယ္။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး မကူးစက္ေအာင္၊ အေထြေထြ က်န္းမာေရးႏွင့္လည္း ညီညႊတ္ေအာင္ သြားတိုက္တံ အတူမသံုးတာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။    ။ ေရာဂါရွိတဲ့ လူထိုင္ၿပီးတဲ့ ေနရာမွာ၊ အိပ္ၿပီးတဲ့ ေနရာမွာ ထိုင္ရင္၊ အိပ္ရင္ ကူးစက္ႏိုင္ပါသလား။
ေျဖ။    ။ မကူးပါဘူး။ ဒီေရာဂါဟာ သာမန္ေန႔စဥ္ အျပဳအမူေတြကတဆင့္ မကူးစက္ႏိုင္ပါဘူး။ ေရာဂါ ကူးစက္တာက အဓိက လိင္ကစၥနဲ႔ မူးယစ္ေဆးထိုးတဲ့ ကိစၥေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။
ေမး။    ။ အဝတ္ေတာ့ အတူ မဝတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဝတ္ေတြကုိ ဘီဒိုတစ္ခုထဲမွာပဲ အထူတူ ထားတယ္ဆိုရင္ေကာ ကူးစက္ႏိုင္ပါသလား။
ေျဖ။    ။ အဝတ္အစား အတူတူ ဝတ္ရင္ေတာင္ မကူးႏုိင္တာ၊ ဘီတိုတစ္ခုထဲမွာ ထားတဲ့အဝတ္ေၾကာင့္ မကူးႏိုင္ပါဘူး။
ေမး။    ။ ဒီေရာဂါဟာ ဘာေၾကာင့္ လူေတြပဲ ကူးႏိုင္တာလဲ၊ တိရိစာၦန္ေတြမွာ ဘာေၾကာင့္ မကူးတာပါလဲ။
ေျဖ။    ။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုးဟာ လူေတြရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာပဲ ရွင္သန္ျပန္႔ပြားႏိုင္ပါတယ္။ တိရစာၦေတြရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အသက္မရွင္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူအခ်င္းခ်င္းပဲ ေရာဂါကူးႏိုင္ပါတယ္။ အိမ္ေမြး တိရိစာၦန္ေတြ၊ ျခင္၊ ယင္၊ ၾကမ္းပုိး ေတြကေနတဆင့္ ေရာဂါ မကူးႏုိင္ပါဘူး။
ေမး။    ။ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါ ရွိတဲ့သူကို ကုိက္ထားတဲ့ျခင္က သာမန္လူေကာင္းကို ကုိက္ရင္ ေရာဂါ ကူးႏိုင္ပါသလား။
ေျဖ။    ။ လံုးဝ မကူးႏိုင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ -
၁။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုးဟာ ျခင္ထဲမွာ၊ ျခင္ရဲ႕ ေသြးထဲမွာ အသက္မရွင္ႏုိင္ပါဘူး။
၂။ ျခင္ကိုက္လို႔ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပုိး ကူးတယ္ဆိုရင္ တစ္အိမ္ထဲအတူတူေနတဲ့ အိမ္သားေတြ အိမ္နီးနားခ်င္းေတြပါ ေရာဂါ ျဖစ္လာမွာေပါ့။ ေရာဂါကူးႏိုင္တဲ့သူေတြဟာ လိင္ဆက္ဆံဖက္မ်ားတဲ့သူေတြ၊ မူးယစ္ေဆး အေၾကာထဲထိုးတဲ့ သူေတြရယ္၊ အဲဒီ သူေတြရဲ႕ အိမ္ေထာင္ဖက္ ဇနီးမယား (သို႔မဟုတ္) လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔နဲ႔ ျခင္အတူတူ အကုိက္ခံရသူေတြ အားလံုး ေရာဂါမျဖစ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျခင္ကုိက္လို႔ ေရာဂါ မကူးႏိုင္ပါဘူး။
ေမး။    ။ ေယာက္်ားကေန မိန္းမ၊ မိန္းမကေန ေယာက္်ား ဘယ္ဟာက ပုိၿပီး ကူးစက္လြယ္ပါသလဲ။
ေျဖ။    ။ ေယာက္်ားကေန မိန္းမကုိ ကူးတာ ပိုလြယ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ မိန္းမရဲ႕ မ်ိဳးပြားအဂၤါတည္ေဆာက္ပံုအရကိုက ေရာဂါပုိးနဲ႔ ထိေတြ႕တဲ့ မ်က္နွာျပင္ ဧရိယာပိုက်ယ္လုိ႔ပါ။ ၿပီးေတာ့ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုးရွိတဲ့ မိန္းမတစ္ေယာက္ရဲ႕ မိန္းမအဂၤါအရည္မွာ ပါတဲ့ ပိုးအေေရအတြက္ထက္ ပိုမ်ားလို႔ပါပဲ။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစုဟာ ဒီေရာဂါအေၾကာင္း မသိၾကပါဘူး။ လိင္ဆက္ဆံမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတ မရွိၾကပါဘူး။ ဒီအေၾကာင္းေတြကုိ ေဆြးေႏြးရမွာ ရွက္ၾကပါတယ္။ ေယာက္်ားေတြရဲ႕ အလိုဆႏၵကုိလည္း အလြန္ဆန္ႏိုင္ၾကရွာပါဘူး။ သူတို႔ ကိုယ္သူတို႔ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းလည္း မရွိရွာတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္လည္း ေယာက္်ားေတြဆီကေန မိန္းမေတြဆီကုိ ေရာဂါ အလြယ္တကူ ပုိၿပီး ကူးစက္ၾကပါတယ္။
ေမး။    ။ ရိုးသားတဲ့ ေတာင္သူ အမ်ိဳးသမီးႀကီး တစ္ေယာာက္္မွာ ဘာျဖစ္လို႔ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါျဖစ္ရတာပါလဲ။ သူ႕မွာ အိမ္ေထာင္လဲ မရွိဘူး။ ေရာဂါကူးႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ဆိုလို႔ ေဆးရံုတက္ၿပီး သားအိမ္ခြဲတုန္းက ေသြးသြင္းဖူးတာပဲ ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလို ျဖစ္ရတာပါလဲ။
ေျဖ။    ။ ေဆးရံုမွာ ေသြးသြင္းရင္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ရွိမရွိ စစ္ၿပီးမွ ေရာဂါပိုး မရွိတဲ့ ေသြးကိုပဲ သြင္းေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသြးစစ္ၾကည့္လို႔ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး မရွိဘူးဆိုတဲ့ ေသြးတစ္ခ်ိဳ႕ဟာ စိတ္မခ်ရေသးပါဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆိုေတာ့ ေသြးစစ္တယ္၊ ဆိုတာ ေရာဂါပိုးကို စစ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ထြက္လာတဲ့ ပဋိပစၥည္းကို စစ္တာပါ။ အဲဒီ ပဋိပစၥည္းေတြ ထြက္လာဖို႔ ၃ လ ေလာက္ေစာင့္ရပါတယ္။ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရၿပီးတာ သိပ္မၾကာေသးရင္ ေသြးစစ္ေပမယ့္လည္း ေရာဂါပိုး မရွိဘူးလို႔ပဲ အေျဖထြက္တယ္။ အဲဒီလိုေသြးမ်ိဳးကုိ သြင္းမိတဲ့ အတြက္ ေတာင္သူ အမ်ိဳးသမီးႀကီးမွာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ေရာဂါျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးလွဴရွင္မ်ားဟာလည္း ေရာဂါပုိး လံုးဝကင္းၿပီး စိတ္ခ်ရတဲ့ ေသြးလွဴရွင္ေတြ ျဖစ္ေနဖို႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။
ေမး။    ။ ဒါဆိုရင္ ကိုယ္မသိတဲ့ သူေတြဆီက ေသြးကုိ သြင္းခ်င္ရင္ ေရာဂါပိုး ရွိမရွိ စစ္ၿပီးေပမယ့္လည္း စိတ္မခ်ရဘူးေပါ့။ ဒီလို နည္းနဲ႔ေရာ ပိုးမကူးစက္ေအာင္ ဘယ္လို စီစဥ္ရပါမလဲ။
ေျဖ။    ။ ဒီနဲ႔နဲ႔ ေရာဂါ မကူးစက္ေအာင္ ေရာဂါပိုး ကင္းစင္တဲ့ ေသြးသန္႔သန္႔ရရွိ အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ရပါမယ္။ အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီေရာဂါပုိး ကူးစက္ႏိုင္တဲ့၊ အမူအက်င့္ လံုးဝမရွိတဲ့ ေစတနာ သန္႔သန္႔ ေသြးလွဴရွင္ေတြကုိ စည္းရံုးေဟာ ေျပာၿပီး “ေစတနာေသြး လွဴရွင္အသင္း” ဖြဲ႕ထားဖို႔ လိုပါတယ္။ အရပ္ထဲမွာ ေသြးသြင္းကုသဖို႔ ေသြးလိုခဲ့ရင္ “ေစတနာေသြးလွဴရွင္အသင္း” ကုိ ဆက္သြယ္အကူအညီေတာင္းႏုိင္ေၾကာင္း အရပ္သားေတြကုိ ၾကိဳတင္အသိေပးဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ ေသြးလွဴဘဏ္ေတြ၊ ေဆးရံုႀကီးေတြမွာ ယခုအခါ ေသြးလွဴရွင္မ်ားအား ပညာေပးစည္းရံုးျခင္း၊ အႏၲရယ္မ်ားေသာ အျပဳအမူမ်ားကုိ ေရွာင္ရွားေစျခင္းျဖင့္ ေရာဂါပိုး ကင္းစင္တဲ့ ေသြးသန္႔မ်ား ရရွိေရးကို ေဆာက္ရြက္လ်က္ ရွိပါတယ္။
က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာနႏွင့္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ကေလးမ်ား ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ (ျမန္မာ) တို႔ ပူးေပါင္းထုတ္ေဝေသာ “HIV/AIDS အေမးအေျဖမ်ား” ဟု အမည္ရေသာ စာအုပ္မွ ျပန္လည္ ေရးသား ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

HIV information for Myanmar