Pregnancy (hCG) ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိစစ္တဲ့ ေဟာ္မုန္း

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 4/06/2014 09:58:00 AM

(၁) ဆရာ သမီးက ႕႕႕႕႕ မွာ အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္။ ခု ရာသီမလာတာ ၂ လနီးပါး ရွိၿပီျဖစ္လို႔ ဒီကေဆးခန္းတစ္ခုမွာ သြားျပၿပီး ေသြးစစ္ခိုင္းလို႔ စစ္ၾကည့္တဲ့အခါ ဆရာဝန္က ဟိုမုန္းအားနည္းေနလို႔ ရွိ မရွိ မေျပာေသးဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဟိုမုန္းပမာဏက Beta HCG 10 ပဲရွိတယ္လိုု႔ေျပာပါတယ္။ အဲဒါ ေနာက္သံုုးရက္ေနရင္ ေသြးထပ္စစ္ၾကည့္ၿပီးမွ အေျဖသိႏိုုင္မယ္လိုု႔ ဆိုုပါတယ္။ အဲဒီ ဟုုိမုုန္းအားနည္းမႈဟာ တကယ္လိုု႔ ကေလးရွိခဲ့ရင္ ဘယ္လိုု အက်ိဳးသက္ေရာက္ႏုုိင္ပါသလဲရွင္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာ။
(၂) အခု အဲဒီလုိ (ကိုယ္ဝန္ပ်က္ေဆးေသာက္ျပီး) ေသြးဆင္း ျပီးသြားမွ အျဖဴေတြ တအားဆင္းေနေတာ့ ေၾကာက္တာလည္း ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး တစ္ခါတစ္ခါ ပ်ဳိ႕အန္ခ်င္သလုိျဖစ္ေတာ့ စိတ္က မၿပီးေသးဘူး ထင္ေနပါတယ္။ ဆီးစစ္ၾကည့္ေတာ့ အဲဒီ Result ေတြ႔ေတာ့ ပုိျပီး စိတ္ထဲ ထင့္ေနပါတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္ ျပန္စစ္ၾကည့္ရင္ Result အမွန္ သိရမလဲ။ အခုထိ အျဖဴဆင္းေနတာ ဘာလုပ္ရမလဲဆရာ။

ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိ သိခ်င္ရင္ ေဆးဆိုင္ကေန Urine pregnancy test ေဆးဘူးေလးတခု ဝယ္ျပီး အလြယ္ေလး စစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာဝန္-ဆရာမ မလိုၾကဘူး။ အမွန္က ဆီးထဲမွာ Human Chorionic Gonadotropin (hCG) ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္း ရွိ-မရွိကို စစ္တာ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိလို႔ ျဖစ္လာတဲ့ အခ်င္းကေန HCG ေဟာ္မုန္းကို ထုတ္ေပးေနတယ္။ ဆီးကို စစ္ရင္ မနက္ခင္းဆီးက အမွန္ဆံုးျဖစ္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ဆီးကို ၄ နာရီ ေအာင့္ထားျပီးမွ သြားရတယ္။

ေသြးကို စစ္တာလဲ ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕စစ္နည္းက ေဟာ္မုန္း ရွိ-မရွိကိုသာ စစ္ျပီး တခ်ိဳ႕စစ္နည္းေတြက အတိအက် ေသြးထဲမွာ (hCG) ဘယ္ေလာက္ ရွိေနတယ္အထိ စစ္ရတယ္။ အထဲကကေလးမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ပါ-မပါကို သိႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာတခ်ိဳ႕ ကေနလဲ မ်ားေစတယ္။ ဥပမာ Germ cell tumors မ်ိဳး။ ေယာက္်ားေတြမွာ က်ား-အေစ့ ကင္ဆာ ျဖစ္ေနရင္ ေတြ႔မယ္။ Molar pregnancy ဆိုတဲ့ စပ်စ္သီး-ကိုုယ္ဝန္ဆိုလဲ အေပါင္းျပမယ္။ Choriocarcinoma ေခၚတဲ့ သားအိမ္-ကင္ဆာ ရွိေနရင္လဲ ေတြ႔မယ္။

မ-မ်ိဳးဥ နဲ႔ က်ား-သုက္ပိုးေတြ ထိေတြ႔-ေပါင္းစပ္ျပီးေနာက္ မ်ိဳးစပ္ျပီးသားမ်ိဳးဥဟာ ၉ ရက္အၾကာမွာ သားအိမ္ျပြန္ ကေနတဆင့္ သားအိမ္ထဲဝင္လာျပီး သားအိမ္အတြင္းနံရံကို တြယ္ကပ္တယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ အခ်င္းဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။ အခ်င္းကေန hCG ကို ထုတ္ေပးေတာ့မယ္။ ေသြးထဲမွာ ပါေနေတာ့မယ္။ ဆီးထဲမွာလဲ ပါေနေတာ့မယ္။ မ်ိဳးဥက သားအိမ္ အတြင္းနံရံကို လာတြယ္အျပီး ၆ ရက္ၾကာရင္ စစ္ေတာ့ေတြ႔မယ္။

ကိုယ္ဝန္ ၈၅% မွာ hCG levels က ၄၈-၇၂ နာရီတိုင္း ၂ ဆတိုးလာတယ္။ ၆-၁၁ ပါတ္မွာ အမ်ားဆံုး။ ကိုယ္ဝန္ ၁၄ ပါတ္ကေန ၁၆ ပါတ္အထိ ေဟာ္မုန္းက တက္တက္လာတယ္။ တေျဖးေျဖး က်လာတယ္။ ေမြးျပီး မၾကာခင္ စမ္းလို႔ မေတြ႔ႏိုင္ေတာ့ဘူး။

ကေလးရဲ႕ ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ရွိ သိခ်င္ရင္ ၁၅-၂ဝ ပါတ္မွာ အမ်ားဆံုး စစ္တယ္။ (၁) Triple screen ၃ မ်ိဳးစစ္နည္းမွာ Alpha-fetoprotein (AFP), Human chorionic gonadotropin (hCG) နဲ႔ Unconjugated estriol (uE3) ေတြကို စစ္တယ္။ (၂) Quad screen ၄ မ်ိဳးစစ္နည္းမွာ Hormone inhibin A ကိုပါစစ္တယ္။ မိခင္ေလာင္းရဲ႕ အသက္နဲ႔ တျခားအခ်က္ေတြကိုပါ ၾကည့္ျပီး ကေလးမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ရွိေနတာကို ဆံုးျဖတ္ရတယ္။

ကိုယ္ဝန္ ပဌမ ၃ လမွာ Ultrasound ရိုက္ျပီး Nuchal translucency ကေလးရဲ႕ ဂုတ္ပိုးက အေရျပားအထူကို တိုင္းတာရယ္ Pregnancy-associated plasma protein A စစ္တာရယ္ hCG အနည္း-အမ်ားရယ္ ေပါင္းျပီး ကေလးမွာ Down syndrome (ေဒါင္းန္-ဆင္ဒရုမ္း) ဥာဏ္မမွီေရာဂါ ရွိေနတာကို သိတယ္။

ေသြးထဲက (hCG) ေဟာ္မုန္း ပံုမွန္ ကိန္းဂဏန္းေတြက ဓါတ္ခြဲခန္းတခုနဲ႔တခု သံုးတာမတူဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနသူ ေနာက္ဆံုး ရာသီလာျပီးေနာက္
၃ ပါတ္မွာ = 5-50 IU/L
၄ ပါတ္မွာ = 50-500 IU/L (5 - 426 mIU/ml)
၅ ပါတ္မွာ = 100-10,000 IU/L (18 - 7,340 mIU/ml)
၆ ပါတ္မွာ = 1080-30,000 IU/L (1,080 - 56,500 mIU/ml)
၇-၈ ပါတ္မွာ = 7, 650 - 229,000 mIU/ml
၈-၁ဝ ပါတ္မွာ = 3500-115,000 IU/L
၉-၁၂ ပါတ္မွာ = 25,700 - 288,000 mIU/ml
၁၃-၁၆ ပါတ္မွာ = 13,300 - 254,000 mIU/ml
၁၄ ပါတ္မွာ = 12,000-270,000 IU/L
၁၅-၁၈ ပါတ္မွာ = Up to 200,000 IU/L
၁၇-၂၄ ပါတ္မွာ = 4,060 - 165,400 mIU/ml
၂၅-၄ဝ ပါတ္မွာ = 3,640 - 117,000 mIU/ml

မ်ားေနရင္ အမႊာကိုယ္ဝန္၊ စပ်စ္သီးကိုယ္ဝန္၊ (ေဒါင္းန္-ဆင္ဒရုမ္း) ေတြကို စဥ္းစားရမယ္။ ေနာက္ဆံုးရာသီလာရက္ တြက္မွားတာလဲ ခ်န္မထားသင့္ဘူး။ ေယာက္်ားေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္မရွိတဲ့ မိန္းမေတြမွာ မ်ားေနရင္ က်ား-အစိ ဒါမွမဟုတ္ မ-မ်ိဳးဥက ကင္ဆာေတြကို စဥ္းစားရမယ္။ အစာအိမ္၊ သရက္ရြက္၊ အူမၾကီး အသဲ နဲ႔ အဆုပ္ ကင္ဆာေတြမွာလဲ မ်ားေနတယ္။

နည္းေနရင္ သားအိမ္ျပင္ပ ကိုယ္ဝန္ နဲ႔ ကေလးေသေနတာေတြကို စဥ္းစားရမယ္။ ရာသီမလာတဲ့ရက္အတြက္ လြဲတာလဲ မေမ့ရဘူး။

စစ္တဲ့အခါ သတိထားရမွာေတြ ရွိတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္သြားတာနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္တာ ျဖစ္ျပီးရင္ ၄ ပါတ္အထိ အေပါင္းျပေနမယ္။ ကေလးမရႏိုင္ေသးတာကို ကုသဘို႔ရာ Injection of hCG ထိုးေပးထားရင္ မ်ားေနမယ္။ ဆီးထဲမွာ ေသြးပါေနရင္၊ ဆပ္ျပာပါေနရင္ အမွန္မရႏိုင္ဘူး။ Diuretics, Promethazine, Heparin, Ambien, Prochlorperazine, Promethazine ေဆးေတြကေန အေျဖမွားေစႏိုင္တယ္။

- မ-မ်ိဳးဥနဲ႔ က်ား-သုက္ပိုး ေပါင္းစပ္အျပီး ေသြးကိုစစ္ရင္ အေစာဆံုး ၁၁ ရက္ နဲ႔ ဆီးကိုစစ္ရင္ အေစာဆံုး ၁၂-၁၄ ရက္မွာ သိႏိုင္တယ္။
- ကိုယ္ဝန္ႏုခ်ိန္ ၅-၆ ပါတ္မွာ hCG numbers အေရအတြက္ထက္ Ultrasound က ပိုမွန္တယ္။
- ေသြးထဲမွာ 5mIU/ml ထက္နည္းရင္ ကိုယ္ဝန္မဟုတ္ႏိုင္ဘူး။ 25mIU/ml မ်ားမွသာ ကိုယ္ဝန္။
- 1,000 - 2,000mIU/ml ရွိလာမွသာ Transvaginal ultrasound ေမြးလမ္းေၾကာင္း (အာလ္ထြာေဆာင္း) ရိုက္ရင္ အထဲက Gestational sac သေႏၶအိတ္ကို ျမင္ရမယ္။
- တၾကိမ္ထဲစစ္တာကို ပိုေသျခာခ်င္ရင္ ေနာက္ ၂-၃ ရက္မွာ တခါထပ္စစ္ရမယ္။

ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျပီးေနာက္မွာ စပ်စ္သီး-ကိုယ္ဝန္ မဟုတ္တာသိဘို႔လဲ ေသြးဆက္စစ္ေနရတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ျပီးေနာက္ ဒီေဟာ္မုန္းဟာ ၄-၆ ပါတ္အထိ ရွိေနႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ပ်က္နည္း-ဖ်က္နည္းေတြအရ မတူတာျဖစ္တယ္။ ပ်က္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေဟာ္မုန္းက ဘယ္ေလာက္အထိ မ်ားေနခဲ့သလဲအေပၚ မူတည္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၅-၄-၂ဝ၁၄