ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အရပ္ဘက္-စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 4/04/2014 06:16:00 PM

၁၉၄၇ခုတြင္ အိႏိၵယတိုက္အတြင္းရွိ မူဆလင္ဘာသာ၀င္ အမ်ားစုသည္ ဟိႏၵဴမ်ားလႊမ္းမုိးသည့္ အိႏိၵယႏုိင္ငံ အတြင္းမွ သီးျခားခြဲထြက္ကာ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံကို ထူေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အိႏိၵယႏုိင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းရွိ ပန္ခ်ာပီ၊ မြတ္ဆလင္ အမ်ားစုေနထိုင္ရာ ပန္ဂ်ဟပ္ (PUNJAB) ျပည္နယ္သည္ အေနာက္ပါကစၥတန္ ျဖစ္ လာခဲ့ၿပီး အိႏိၵယ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ရွိ ဘဂၤါလီမြတ္ဆလင္ အမ်ားစုေနထိုင္ရာ ဘေဂၤါ(BANGAL) ျပည္ နယ္သည္ အေရွ႕ပါကစၥတန္ ျဖစ္လာခဲ့၏။ အေနာက္ပါကစၥတန္ႏွင့္ အေရွ႕ပါကစၥတန္တို႔ အၾကားတြင္ မိုင္ တစ္ေထာင္ခန္႔ ရွည္လ်ားေသာ အိႏိၵယကုန္းေျမႀကီး ၾကားခံလ်က္ ရွိ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အေနာက္ႏွင့္ အေရွ႕ ပါကစၥတန္တို႔အၾကား ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းမွာ အလြန္ရွည္လ်ား ခက္ခဲခဲ့ေပသည္။ သို႔တိုင္ ဗဟို႐ံုး စိုက္ရာျဖစ္ေသာ အေနာက္ပါကစၥတန္က အေရွ႕ပါကစၥတန္ကို ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ လူမႈေရးအရ၊ မမွ်မတျဖစ္ေအာင္ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း ႀကီးစိုးဗိုလ္က် လႊမ္းမိုးခဲ့ၾက၏။

အေရွ႕ပါကစၥတန္က ထုတ္လုပ္ေသာ ဂုံေလွ်ာ္ကုန္ၾကမ္းမ်ားကို အေနာက္ပါကစၥတန္မွ ဂံုေလွ်ာ္ကုန္ေခ်ာ ထုတ္လုပ္၍ ျပည္ပသို႔ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ခဲ့ၾက၏။ အေရွ႕ပါကစၥတန္တြင္ စစ္အင္အား ငါးသိန္းေက်ာ္မွ် ဖြဲ႕စည္း ေနရာခ်ထားေပးခဲ့ၾက၏။ အေရွ႕ပါကစၥတန္တြင္ စစ္သည္ တပ္ရင္းေလးရင္းမွ်ကို ဖြဲ႕စည္း ေနရာခ်ထားေပး ခဲ့စဥ္ အေနာက္ပါကစၥတန္က စစ္အင္အား ငါးသိန္းေက်ာ္မွ် ဖြဲ႕စည္းထူေထာင္ထား၏။ ဤသည္ထက္ အေနာက္ပါကစၥတန္က ၎တို႔အမ်ားစုသံုးစြဲသည့္ အူရဒူ (UR- UDU) ဘာသာစကားကို တစ္ခုတည္း ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ ဘာသာစကားအျဖစ္ ျပ႒ာန္းလိုက္သည့္အခါ အေရွ႕ပါကစၥတန္ရွိ ဘဂၤါလီမ်ားက မေက် မနပ္ျဖစ္ကာ အျပင္းအထန္ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ၾကေတာ့သည္။

ထိုအခါ အေရွ႕ပါကစၥတန္မွ ရွိတ္မူ ဂ်ီဘူရာမန္ (SHIEK MUJIBURMAM)ေခါင္းေဆာင္သည့္ အ၀ါမီလိဂ္ (AWAMI LEAGUE) ေခၚ ဘဂၤါလီ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရး ပါတီက အေနာက္ပါကစၥတန္ ဆန္႔က်င္ေရး အမ်ဳိး သားလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို စည္း႐ံုးလႈံ႕ေဆာ္ခဲ့ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္၊ အေရွ႕ပါကစၥတန္ေရြးေကာက္ ပြဲ က်င္းပသည့္အခါ အ၀ါမီလိဂ္ပါတီက အမတ္ေနရာ အားလံုးနီးပါးရရွိခဲ့ၿပိး အေနာက္ပါကစၥတန္လိုလား သူမ်ားဘက္မွ အမတ္ေနရာ တစ္ေနရာသာ ရရွိခဲ့၏။ ထိုအခါ အေနာက္ပါကစၥတန္ရွိ စစ္အစိုးအရက အေရွ႕ပါကစၥတန္္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကို လံုး၀ ဖ်က္သိမ္းေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္ေတာ့သည္။ သို႔ျဖင့္ အေနာက္ပါကစၥတန္အစိုးရ ဆန္႔က်င္ေရး ဆႏၵျပပြဲႏွင့္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ား အေရွ႕ပါကစၥတန္ တစ္လႊားတြင္ အႏွံ႔အျပား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။

၁၉၇၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၅ ရက္တြင္ အေနာက္ပါကစၥတန္ တပ္မ်ားက အေရွ႕ပါကစၥတန္ တပ္ကို ထိုးစစ္ ဆင္၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ၾကေတာ့သည္။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ အေရွ႕ပါကစၥတန္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံ ကို တရား၀င္ ထူေထာင္လိုက္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ ေၾကညာလိုက္သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစတင္၍ အေရွ႕ ပါကစၥတန္တြင္ ျပင္းထန္သည့္ မ်ဳိးျဖဳတ္ျပည္တြင္းစစ္ပြဲႀကီး အျပင္းအထန္ ျဖစ္ပြားေတာ့သည္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ တြင္မူ အိႏိၵယတပ္မေတာ္မွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္မွ ၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္လာသည့္အခါတြင္မူ အေနာက္ပါကစၥတန္တပ္မ်ား ႐ႈံးနိမ့္ ဆုတ္ခြာခဲ့ၾကရ၏။ ဤျပည္တြင္းစစ္ပြဲအတြင္း လူတစ္သန္းေက်ာ္ ေသ ၏။ ႏွစ္သန္းနီးပါး ဒဏ္ရာရကာ ႏိုင္ငံသား ဆယ္သန္းေက်ာ္မွ် အိႏိၵယႏုိင္ငံအတြင္းသို႔ ထြက္ေျပးခိုလႈံခဲ့ၾက ရ၏။ ထိုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၆ ရက္မွာပင္ ရွိတ္မူဂ်ီဘူရာမန္သည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သမၼတႏုိင္ငံ၏ ပထမဆံုး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

သို႔တိုင္ ျပည္တြင္းစစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ ဖ႐ိုဖရဲ ျဖစ္ေနခ့ဲေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတြင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈက်ဆင္း ျခင္း၊ အလုပ္လက္မဲ့ ထူေျပာျခင္း၊ ျပည္သူအၾကား ဆင္းရဲမြဲျပာ က်ေနရျခင္းစသည့္ စီးပြားေရးျပႆနာ  မ်ဳိးစံု တို႔ေၾကာင့္ ဆႏၵျပပြဲႏွင့္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားကို အဆက္မျပတ္ ရင္ဆိုင္ေနၾကရသည္။

ျပည္တြင္းစစ္လြန္ကာလတြင္ အိႏိၵယတပ္မေတာ္ အကူအညီျဖင့္ ထူေထာင္ခဲ့ရေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တပ္ မေတာ္တြင္ ပါ၀င္ေနသည့္ ဂိုဏ္းအုပ္စုမ်ား၏ အေျခအေနအေပၚ မေက်နပ္မႈေၾကာင့္ အာဏာသိမ္းရန္ ႀကိဳး ပမ္းမႈ ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္ ေပၚေပါက္ခဲ့၏။ ၁၉၇၅ ခု ၾသဂုတ္လအတြင္း ေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ စစ္ဖက္အာဏာသိမ္း မႈတြင္မူ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္မူဂ်ီဘူရာမန္ ကိုယ္တိုင္လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရေတာ့သည္။ သို႔ျဖင့္ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ သမၼတႏုိင္ငံတြင္ အရပ္ဘက္အစိုးရအသြင္မွ စစ္ဘက္အစိုးရအသြင္သို႔ ကူးေျပာင္း သြားေတာ့၏။

ထိုစဥ္က သမၼတတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးဇီယာအူမန္ (ZIARA-HMAN)) သည္ စစ္အုပ္ ခ်ဳပ္ေရး ေၾကညာကာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈရရွိေအာင္ ထိန္းသိမ္းခဲ့၏။ ထို႔ျပင္ ဆိုဗီယက္ တို႔၏ အကူအညီျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တပ္မေတာ္ ေခတ္မီအင္အား ေတာင့္တင္းေရးအတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးမ်ား အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ ထို ျပဳ ျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို လက္ မခံႏုိင္သည့္ ၿပိဳင္ဘက္စစ္အုပ္စုတခ်ဳိ႕၏ မေအာင္ျမင္ေသာ အာဏာသိမ္းပြဲအတြင္း ၁၉၈၁ ခု၊ ေမလ ၃၀ ရက္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဇီယာရာမန္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ ခံလိုက္ရေတာ့သည္။ သူ၏ေနရာတြင္ ဒုတိယ သမၼတ အဗၺဒူဆတ္တားဆိုသည့္ အရပ္သား ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ဦးက ဆက္ခံခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အရပ္ ဘက္အုပ္စိုးမႈကို စစ္ဘက္က လက္မခံႏိုင္သျဖင့္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လမွာပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အာရွတ္ (ERSHAD) ဦးေဆာင္သည့္ စစ္ဘက္မွ ျပန္လည္ အာဏာသိမ္းယူလိုက္ျပန္သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကို အစၥလာမ္သမၼတႏိုင္ငံအျဖစ္ ထူေထာင္လိုက္ေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္သည္။

စစ္ေအးေခတ္ ၿပီးဆံုးသည့္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္သည့္အခါ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီ က်င့္သံုးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အာရွတ္ကေၾကညာၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပေပးျခင္းျဖင့္ သမၼတႀကီး အာရွတ္ ျဖစ္လာခဲ့ ေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္္ ထိုႏွစ္မွာပင္ ႀကံဳေတြ႕လိုက္ရသည့္ ဆိုင္ကလံုး ေလမုန္တိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ျပည္သူ တစ္သိန္း သံုးေသာင္းေက်ာ္ ေသေၾကခဲ့ရၿပီး ေဒၚလာ ၂ ဒသမ ၇ ဘီလီယံမွ်ရွိေသာ ျပည္သူလူထု အိုးအိမ္ စည္းစိမ္မ်ား ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးခဲ့ရ၏။ ထို႔ေနာက္ ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ စီးပြားေရး ျပႆနာ၊ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ လူထုအံုႂကြမႈ အဓိက႐ုဏ္းမ်ား ဆက္တိုက္ ျဖစ္ေပၚလာေတာ့သည္။ သို႔ျဖင့္ ေနာက္ဆံုး သမၼတအာရွတ္သည္လည္း လူထုလႈပ္ရွားမႈမ်ားေၾကာင့္ ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ ေပးခဲ့ရသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ယေန႔တိုင္ ရွင္သန္ေနသည့္ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္၏ အေျခခံမ်ားကို လူ၀တ္လဲထား သည့္ စစ္သားေဟာင္း သမၼတႀကီးအာရွတ္ ခ်မွတ္ေပးခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတြင္ လူဦးေရ သန္း ၁၆၀ နီးပါးမွ်ရွိ၍ ကမၻာေပၚတြင္ ဆ႒မေျမာက္ လူဦးေရ အထူထပ္ ဆံုးႏုိင္ငံ ျဖစ္၏။ တစ္စတုရန္းမိုင္အတြင္း ေနထိုင္သူ လူဦးေရ ၃,၀၀၀ ေက်ာ္မွ် ရွိခဲ့သည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံ၏ ေမြးဖြားႏႈန္းမွာလည္း တစ္ႏွစ္လွ်င္ ၆ ဒသမ ၃ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ်ရွိ၍ ကမၻာေပၚတြင္ အျမင့္မားဆံုးႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ခဲ့၏။ သို႔ ေသာ္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း အရပ္သားအစိုးရေခတ္တြင္ ေမြးဖြားႏႈန္းေလွ်ာ့ခ် ေရး ပညာေပးလႈပ္ရွားမႈမ်ား ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ၂ ဒသမ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းသို႔ က်ဆင္းသြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတြင္ ဘဂၤါလီ ၉၈ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ်ရွိၿပီး ၎တို႔၏ ၈၈ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ မြတ္ဆလင္ဘာသာ၀င္ မ်ား ျဖစ္ၾက၏။ စီးပြားေရးတြင္ လယ္ယာလုပ္ငန္း ၆၃ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ၂၆ ရာခုိင္ ႏႈန္းႏွင့္ စက္မႈလုပ္ငန္း ၁၁ ရာခုိင္ႏႈန္း ပါ၀င္၏။ ႏိုင္ငံႏွစ္စဥ္ လူတစ္ဦးခ်င္း ၀င္ေငြမွာ ေဒၚလာ ၁,၃၀၀ ၀န္းက်င္မွ် သာရွိ၍ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ နည္းပါးေသာႏုိင္ငံသာ ျဖစ္၏။ ထို႔ျပင္ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္တြင္ ျဖစ္ေပၚတတ္သည့္ မုန္တိုင္းမ်ား၏ဒဏ္ေၾကာင့္ သဘာ၀ကပ္ေဘးႏွင့္ မၾကာခဏ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ႏုိင္ငံတစ္ ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္ေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ လူဦးေရသန္း ၁၆၀ ေက်ာ္ မွ်ရွိေသာ ႏုိင္ငံႀကီးတစ္ႏုိင္ငံရွိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံ၏တပ္မေတာ္မွာ တပ္အင္အား ႏွစ္သိန္းေက်ာ္မွ်သာ ရွိသည္အထိ အင္အား အခ်ဳိးအစား နည္းပါးလ်က္ ရွိေနရသည္။ ထို႔ျပင္ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ထူေထာင္ခဲ့ေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တပ္မေတာ္သည္ အၿမဲတမ္းတပ္မေတာ္တစ္ရပ္မွ ေပါက္ဖြားလာသည့္ တပ္မေတာ္တစ္ရပ္ မဟုတ္ေပ။ ပါကစၥတန္တပ္မေတာ္၏ အစိတ္အပိုင္း တစ္ရပ္ အျဖစ္ ထူေထာင္ေပးထားသည့္ ဘဂၤလားတပ္ရင္းအခ်ဳိ႕ႏွင့္ အိႏိၵယတပ္မေတာ္မွ ေလ့က်င့္ေပးထားသည့္ ေပ်ာက္က်ားမ်ား၊ ပါကစၥတန္တပ္မ်ားကို တန္ျပန္တိုက္ခိုက္ရန္ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထား သည့္ ဘာဟီနီ (BAHANI) ေပ်ာက္ၾကားမ်ားကို ေပါင္းစပ္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားသာ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ျဖတ္သန္းမႈ မတူသည့္အေလွ်ာက္ ေလ့က်င့္တည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ စစ္ေရး အေတြ႕အႀကံဳမ်ား လည္း မတူၾကေပ။ ထိုအခါ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တပ္မေတာ္အတြင္းတြင္ ဂိုဏ္းအုပ္စု ဖြဲ႕မႈမ်ား၊ ဂုိဏ္းအုပ္စု ၿပိဳင္ပြဲမ်ားႏွင့္ ဂိုဏ္းအုပ္စု ပဋိပကၡမ်ား၊ သဘာ၀က်စြာပင္ ျဖစ္ေပၚေနတတ္ေလ့ ရွိ၏။ တစ္ေသြးတစ္သံ၊ တစ္မိန္႔ နာခံတတ္ေအာင္ စည္းလံုးညီၫြတ္မႈ အားနည္းခဲ့ၾက၏။

ထို႔ျပင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အရာရွိမ်ား အုပ္စုတို႔မွာလည္း အမ်ားအားျဖင့္ စနစ္တက် ေလ့က်င့္တည္ေဆာက္ ထားသည့္ ၿဗိတိသွ် အိႏိၵယတပ္မေတာ္မွ ဆင္းသက္လာသူမ်ား မဟုတ္ၾကေပ။ ပါကစၥတန္တပ္မေတာ္မွ ထူေထာင္ ဖြဲ႕စည္းေပးထားသည့္ အေရွ႕ပါကစၥတန္ တပ္ရင္းအခ်ဳိ႕မွ အရာရွိ အနည္းငယ္မွ်သာ ျဖစ္ၾက သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ်တို႔ ေလ့က်င့္တည္ေဆာက္ေပးခဲ့သည့္ ပါကစၥတန္ တပ္မေတာ္၏ PROFES-SIONAL ARMY  စိတ္ဓာတ္မ်ဳိးကိုပင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တပ္မေတာ္တြင္ မထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကေပ။ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ အရာရွိမ်ားအုပ္စုတြင္ ပါကစၥတန္တပ္မေတာ္မွလာသူ ဘာဟီနီ ေပ်ာက္ၾကားအဖြဲ႕မွ လာသူ၊ မ်ဳိးခ်စ္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕မွလာသူ စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ကြဲျပားေနခဲ့ၾက၏။

မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တပ္မေတာ္ ထူေထာင္ခဲ့သည့္အခါ အဆိုပါ အုပ္စုအသီး သီးမွ လာသူမ်ားကိုသာ စုစည္းကာ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အီလစ္မ်ားအျပင္ ေနရာေပးလာခဲ့ရျခင္း ျဖစ္၏။ ထို စစ္ဘက္ အီလစ္မ်ားကို အခြင့္ထူးခံ အဆင့္ေနရာေပးျခင္း၊ ရာထူးတိုးျမႇင့္ျခင္း၊ တာ၀န္ခြဲခ်ထားျခင္းစသည့္ လုပ္ငန္းအဆင့္အတိုင္းမွာပင္ ျပႆနာႀကီးငယ္ ေပၚတတ္သျဖင့္ အစိုးရက တိမ္းေစာင္းမႈမ်ားကို အထူးသတိ ထားၾကရ၏။ ဘက္အသီးသီး အုပ္စုအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ရၿမဲ ျဖစ္သည္။

ယင္းသို႔ တိမ္းေစာင္းမႈမ်ား၏ အက်ဳိးဆက္ကို ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ရွိတ္မူဂ်ီဘူရာမန္ လုပ္ႀကံခံရသည့္ကိစၥမွ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးဇီယာအူမန္ သတ္ျဖတ္ခံရသည့္အျဖစ္အထိ ေတာက္ေလွ်ာက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ အာ ဏာသိမ္းပြဲမ်ဳိးစံုတြင္ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေပသည္။ ထို႔ျပင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားသည္ သူတို႔၏ လက္ဦးဆရာ ပါကစၥတန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကဲ့သုိ႔ ပညာတတ္မ်ား မဟုတ္ၾကေပ။ အေနာက္တိုင္းမွ SANDHURST, WEST, POINT စသည့္ စစ္တကၠသိုလ္ သင္တန္းဆင္းမ်ားလည္း မဟုတ္ခဲ့ၾက။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တပ္ မေတာ္ကို စတင္ ဖြဲ႕စည္းစဥ္က စစ္တပ္အီလစ္မ်ားထဲတြင္ ပညာတတ္ဟူ၍ လူတစ္ရာပင္ မျပည့္ခဲ့ၾကေပ။

ထိုအခါ သဘာ၀က်စြာပင္ အရပ္ဘက္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ား၏ မင္းပရိယာယ္ကို ၎တို႔ ေကာင္းစြာ နားမ လည္ခဲ့ၾကေပ။ သို႔ျဖင့္ အာဏာရလာသည့္အခါ အရပ္ဘက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံေရးကိုကၽြမ္းက်င္ လိမၼာစြာ အသံုးမခ်တတ္သည့္အျပင္ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားေလာက္ပင္ ကၽြမ္းက်င္လိမၼာစြာ လာဘ္မစား တတ္ခဲ့ၾကေပ။ ၿခံဳေျပာရလွ်င္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ၏ အရပ္ဘက္- စစ္ဘက္ဆက္ဆံေရးမွာ တည္ၿငိမ္ေခ်ာ ေမြ႕လွသည္ဟု မဆိုႏုိင္သည့္တိုင္ အရပ္ဘက္က ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းတြင္ စစ္တပ္ကို အသံုးခ်ႏုိင္ရန္ အၿပိဳင္ ဆိုင္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည္ကို ရင္ေမာဖြယ္ ေတြ႕ျမင္ေနၾကရေပသည္။

၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ အေျခခံမ်ားကို ခ်မွတ္ေပးခဲ့သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တျဖစ္လည္း သမၼတႀကီး အာရွတ္အစိုးရကို အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခြဲမႈ ညံ့ဖ်င္းျခင္း၊ ေနထိုင္မႈစရိတ္ ျမင့္မားၿပီး ျပည္သူမ်ားအား ဆင္းရဲမြဲေတျပာက်ျခင္း၊ အလုပ္လက္မဲ့ ထူေျပာျခင္းစသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားျဖင့္ အ၀ါမီ (AWAMI) ပါတီႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အမ်ဳိးသားပါတီ (BNP) တို႔ ဦးေဆာင္ဆင္ႏႊဲသည့္ လူထုတိုက္ပြဲမ်ားျဖင့္ ျဖဳတ္ခ်ပစ္ ႏိုင္ခဲ့သည္။ အ၀ါမီပါတီ၏ ေခါင္းေဆာင္မွာ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္က လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံရသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံထူေထာင္ခဲ့သူ ရွိတ္မူဂ်ီဘူရာမန္၏သမီး ရွိတ္ဟာဇီနာ (SHEIK HASINA) ျဖစ္၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အမ်ဳိးသားပါတီ BNP ပါတီ၏ ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္က လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဇီယာအူမန္၏ဇနီး ခါလီဒါဇီယာ (KHALIDAR ZIA) တို႔ပင္ ျဖစ္ၾကသည္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုအတြင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ အစိုးရအဖြဲ႕ေနရာကို အဆိုပါ အဖြဲ႕ ႏွစ္ဖြဲ႕က ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပိဳင္ႏႊဲရင္း အာဏာရယူခဲ့ၾကသည္။

ယင္းသို႔ ပါတီႏွစ္ရပ္အၿပိဳင္ႏႊဲ၍ အစိုးရ အဖြဲ႕ေနရာမ်ားကို တစ္စစီလုယူခဲ့ၾကမႈ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံတြင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ အေတာမသတ္ ျပန္႔ပြားလာျခင္း အာဏာရွင္သန္လာျခင္း အျပန္ အလွန္ ပုတ္ခတ္အျပစ္တင္ျခင္းတို႔ အႏွံ႔အျပား ျဖစ္လာခဲ့၏။ ေနာက္ဆံုး အျပန္အလွန္ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား အေတာမသတ္ ကူးစက္ျပန္႔ပြားလာမည္ကို စိုးရိမ္သျဖင့္ ကုလသမဂၢကပင္ ၀င္ေရာက္ ထိန္းသိမ္းေပးပါရန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တပ္မေတာ္သို႔ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ရသည္။ ယင္းသို႔ ကုလသမဂၢ ေမတၱာရပ္ ခံခ်က္ေၾကာင့္ အရပ္ဘက္ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား အခ်င္းခ်င္း ပဋိပကၡ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားအထိ ေပါက္ကြဲထြက္ေပၚ ျခင္းမ်ဳိး မျဖစ္ေစရန္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္စ၍ ႏွစ္ႏွစ္ၾကာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျပ႒ာန္းရန္ တပ္မေတာ္က ဆံုးျဖတ္ပါ၀င္ခဲ့ရ သည္။ သို႔တိုင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တပ္မေတာ္သည္ အရပ္ဘက္ႏုိင္ငံေရး၏ အ႐ႈပ္အေထြးမ်ားတြင္ ပါ၀င္ပတ္ သက္မႈ မျပဳဘဲ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲအသစ္ က်င္းပေပးျခင္းျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္မွ တပ္ဆုတ္ ေပးခဲ့သည္။ အဆိုပါ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အ၀ါမီလိဂ္ပါတီ အႏုိင္ရခဲ့ၿပီး ရွိတ္စ္ဟာဆီနီ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျပန္ျဖစ္ လာခဲ့သည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တပ္မေတာ္သည္ မည္သို႔ေသာ အားနည္းခ်က္ ရွိသည္ပင္ျဖစ္ေစ ဒီမိုက ေရစီ ႏုိင္ငံေရးအင္အားမ်ား၏ ပဋိပကၡႏွင့္ အာဏာၿပိဳင္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္တြင္ အဓိကက် အေရးပါသည့္ ခံုသမာဓိ လူႀကီးမင္းမ်ား ျဖစ္ေနၾကရသည္။

အရပ္ဘက္အစိုးရသည္ တပ္မေတာ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အားထုတ္မႈမ်ားရွိသည့္တိုင္ အျခားတစ္ဖက္တြင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားက စစ္တပ္အေပၚ ေခ်ာ့ျမဴေရး၀ါဒသံုးကာ အၿပိဳင္စည္း႐ံုးေနၾကဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ျပင္ အစိုးရအဖြဲ႕တိုင္းသည္ တပ္မေတာ္ ေခတ္မီေရးစီမံကိန္းမ်ား ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးေနၾကရ၏။ ႏွစ္စဥ္ စစ္ဘက္ဂ်က္မ်ား တိုးျမႇင့္သံုးစြဲေနၾက၏။ အၿငိမ္းစား စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကို အစိုးရတပ္ဖြဲ႕အတြင္း သြတ္ သြင္းကာ ၀န္ႀကီးေနရာမ်ားတြင္ ရာထူးခန္႔ထားေနၾက၏။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအရမူ သမၼတတြင္ စစ္တပ္ကို အမိန္႔ေပးပိုင္ခြင့္အာဏာရွိၿပီး စစ္ ဦးစီးခ်ဳပ္ကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံ၏ အရပ္ဘက္-စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးသည္ ဒီမိုကေရစီေဘာင္ထဲတြင္ အသြင္သ႑ာန္အရ တည္ၿငိမ္ေခ်ာ ေမြ႕မႈ ရွိေသာ္လည္း ေတာင့္တင္းခိုင္မာသည့္ အေျခခံ မရွိေပ။ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ ျပင္းထန္ သည့္ ႏုိင္ငံေရးမုန္တိုင္းတစ္ရပ္ ႐ိုက္ခတ္လာသည္ႏွင့္ အခ်ိန္မေရြး ဖ႐ုိဖရဲ ၿပိဳလဲသြားႏုိင္ေျခ ရွိေပသည္။

Mizzima Burmese