အာဆီယံအသိုင္းအဝိုင္းထူေထာင္ေရးနဲ႔ လူငယ္က႑

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 3/18/2014 08:53:00 AM

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဘဲြ႔ႏွင္းသဘင္ခမ္းမမွာ က်င္းပတဲ့ ASEAN Youth Forum မွာ ၈၈ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပြင့္လင္းလူ႔အဖဲြ႔မွ ဦးမင္းကိုႏိုင္ စကားေျပာစဥ္။ (မတ္လ ၁၇၊ ၂၀၁၄)

အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဆယ္ႏိုင္ငံပါဝင္တဲ့ အာဆီယံ လူငယ္ေဖာ္ရမ္တရပ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္နဲ႔ ဒီကေန႔ စတင္ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အာဆီယံလူမႈအသိုက္အဝန္းတရပ္ တည္ေထာင္ဖို႔ အစိုးရေတြက ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ေနခ်ိန္မွာပဲ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြက လူငယ္ေတြရဲ႕အသံ၊ လူငယ္ေတြရဲ႕သေဘာထားကို အာဆီယံလူမႈအသိုက္အဝန္းထူေထာင္ေရးမွာ ထပ္ဟပ္ေပၚလြင္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေဆြးေႏြးသြားမယ္လို႔ စီစဥ္သူ လူငယ္ေတြက ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ အာဆီယံလူငယ္ေဖာ္ရမ္က်င္းပရာကို သြားေရာက္ သတင္းယူခဲ့တဲ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

အာဆီယံလူငယ္ေဖာ္ရမ္ ဖြင့္ပဲြကိုေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဘဲြႏွင္းသဘင္ခန္းမမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အထင္ကရ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း မင္းကိုႏိုင္လည္း အဖြင့္မိန္႔ခြန္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အာဆီယံလူငယ္ေဖာ္ရမ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်င္းပတာ ဒါဟာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္သလုိပဲ လူငယ္ေတြကိုယ္တိုင္ဦးစီးတဲ့ ညီလာခံတခုကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဝင္းထဲမွာ တရားဝင္က်င္းပခြင့္ ရတာဟာလည္း ႏွစ္၅ဝအတြင္း ဒါ ပထမဆံုးလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အာဆီယံလူငယ္ေဖာ္ရမ္မတိုင္ခင္မွာပဲ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္အလိုက္ လူငယ္ေဖာ္ရမ္ေတြကို က်င္းပခဲ့ၾကတာပါ။ အဲဒီကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေတြနဲ႔ အျခားအာဆီယံ လူငယ္ေတြနဲ႔ ညိႈႏိႈင္းၿပီး အခု သံုးရက္ၾကာမယ့္ ေဆြးေႏြးပဲြအတြင္းမွာ အေၾကာင္းအရာ ခုႏွစ္ခ်က္ကို အာဆီယံလူငယ္ေတြ ေဆြးေႏြးသြားၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအထဲမွာ လူငယ္နဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ လူငယ္နဲ႔ဒီမိုကေရစီ၊ လူငယ္နဲ႔ မ်ိဳးဆက္ပြားက်န္းမာေရး၊ လူငယ္နဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ လူငယ္နဲ႔ ပညာေရး စတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို အဓိက ေဆြးေႏြးသြားၾကမယ္လို႔ စီစဥ္သူေတြကေျပာပါတယ္။ ဒီ ေဆြးေႏြးပဲြကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့ လူငယ္ေတြရဲ႕ သေဘာထားေတြကို အာဆီယံအစိုးရေတြနဲ႔ အာဆီယံအဖဲြ႔အစည္းအေဝးေတြကို တင္ျပသြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ လူငယ္ေဖာ္ရမ္ စီစဥ္သူတဦးျဖစ္တဲ့ မသဥၨာရြန္းလဲ့ရည္က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“အစိုးရဘက္ကလည္း က်မတို႔လုပ္မယ္ဆိုတာ ၾကားတယ္။ ၾကားေတာ့ သူတို႔ဘက္က ဘယ္လို ပံ့ပိုးမႈမ်ဳိးေတြရွိသလဲဆိုရင္ က်မတို႔လိုအပ္တဲ့ participant ေတြ ေနဖို႔အတြက္ေနရာေပါ့ေနာ္၊ အိပ္ဖို႔အတြက္ေနရာ accommodation ပုိင္းေတြ၊ ေနာက္ ေနရာဖြင့္ပဲြအခမ္းအနားလုပ္ဖို႔ဆိုရင္ ဘဲြ႔ႏွင္းသဘင္ခမ္းမကို ရရွိခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္၊”

ေမး။     ။ အခု အာဆီယံႏုိင္ငံေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းနဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆြးေႏြးလို႔ရၿပီေပါ့။ တျခားႏိုင္ငံေတြေပါ့၊ ဥပမာ လာအိုတို႔၊ ဗီယက္နမ္တို႔၊ ဒီလိုတက္လာတဲ့လူငယ္ေတြဘက္ကေရာ ဘယ္ေလာက္အထိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးႏိုင္ၾကလဲ။

“အမွန္အတိုင္း ေျပာရရင္ က်မတို႔ႏုိင္ငံလည္းပဲ အရင္တုန္းက အဲလို အေျခအေနမ်ဳိးေတြ ရွိခဲ့တယ္။ ဥပမာ ၂၀၁၂ မတုိင္ခင္တုန္းကဆိုရင္ က်မတို႔ေျပာဆိုေဆြးေႏြးရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက အျပင္မွာပဲ ရွိေနခဲ့တယ္။ အထဲကိုျပန္သယ္လာလို႔ မရခဲ့ဘူးေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ သြားတဲ့ Participant ေတြကလည္း ကိုယ့္ျပည္တြင္းကသြားတာမ်ဳိးက မရွိဘူး၊ ျပည္ပမွာရွိေနတဲ့ ျမန္မာေတြကပဲ သြားခဲ့ၾကတယ္ေပါ့ေနာ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက အခုအခါ ပြင့္လင္းလာတဲ့အခါ က်မတို႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေဆြးေႏြးခြင့္ေတြ ရလာၿပီေပါ့ေနာ္၊ ဒါေပမယ့္ အျခားႏုိင္ငံေတြမွာက်ေတာ့ အာဆီယံေဒသတြင္းမွာကိုပဲ လာအိုႏိုင္ငံ၊ ေနာက္ဗီယက္နမ္ရွိမယ္၊ ဘရူႏိုင္းရွိမယ္။ သူတို႔ႏုိင္ငံေတြက အစိုးရေတြက အဲေလာက္အထိ ပြင့္လင္းမႈ မရွိဘူးေပါ့ေနာ္၊ သူတို႔ႏုိင္ငံေတြကေနၿပီးေတာ့ လႊတ္လုိက္တာမ်ဳိး လံုးဝကို Representative က်က်လႊတ္လိုက္တာမ်ဳိး မရွိသလို လာေရာက္ၿပီးေဆြးေႏြးတဲ့လူေတြကိုလည္း အျပန္က်ရင္ သူတို႔ရဲ႕လံုၿခံဳမႈအတြက္ကို က်မတို႔ အာမခံ မေပးႏုိင္ဘူးေပါ့ေနာ္။

အဲဒီအခါက်ေတာ့ ဒီကိုလာတဲ့အခါမွာ သူတို႔ဘက္က request လုပ္တာေတြရွိတယ္။ သူတို႔ကို မီဒီယာမွာ မထည့္ပါနဲ႔တို႔၊ သူတို႔ကို ဓာတ္ပံုမရိုက္ပါနဲ႔တို႔၊ သူတို႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးတဲ့အထဲမွာ အရမ္း sensitive ျဖစ္တဲ့ issue မ်ဳိးေတြ၊ democratization ဆိုရင္ လာအိုဘက္ေတြကဆိုရင္ ဒါကို သူတို႔ မပါေစခ်င္ဘူးေပါ့ေနာ္၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔လာၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတာကို အစိုးရကသိရင္ ျပန္ရင္ သူတို႔တခုခုျဖစ္မွာကို ေၾကာက္တယ္ေပါ့ေနာ္၊ အဲလိုအပိုင္း စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြမွာ ရွိေနတုန္းပါပဲ။”


ေမး။     ။ အခု မသဥၨာတုိ႔ရဲ႕ ASEAN Youth Forum က လုပ္ျဖစ္သြားၿပီေပါ့ေနာ္။ ဒီကေနၿပီး ဘာေတြ ေမွ်ာ္လင့္ထားလဲ။

“က်မတို႔ အာဆီယံလို႔ ေျပာလာတဲ့ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ကတည္းက အာဆီယံဆိုၿပီး စတင္တည္ေထာင္လာခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာလာေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ အာဆီယံအဓိက က်မတို႔ ဦးတည္ၿပီးသြားေနတာ ၂၀၁၅ အာဆီယံ One community ႀကီးစတင္ၿပီးေတာ့ အသက္ဝင္မယ္၊ ၿပီးေတာ့ အကုန္လံုးက၊ ဆယ္ႏိုင္ငံလံုးက အသိုက္အဝိုင္းတစ္ခု One community ဆိုတာမ်ဳိးေတြ၊ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရက စတင္ၿပီးေျပာလာေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ က်မတို႔ လူငယ္ေတြဘက္ကလည္း တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္က ဝင္ေရာက္ၿပီးေတာ့ အာဆီယံ community ဆိုတာ ငါတုိ႔နဲ႔လည္း သက္ဆိုင္တယ္၊ အာဆီယံဆိုတာ ငါတုိ႔လည္းပါဝင္တယ္၊ လူထုနဲ႔လည္းသက္ဆုိင္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ လူထုဆႏၵေပါ့ေနာ္၊ လူထုဗဟိုျပဳ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို အာဆီယံမွာ ေဖာ္ေဆာင္မယ္လို႔ သူတို႔ေျပာထားၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္တကယ္မွာ သူတို႔ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြက အဲေလာက္အထိ ေအာက္ေျခအထိကို မေရာက္ဘူး၊ မေရာက္ေနဘူး။

အစိုးရပိုင္းကလုပ္တဲ့ အာဆီယံလို႔ပဲ လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သိၾကတယ္ဆိုေတာ့ က်မတို႔က ဒီလို ASEAN Fourm ေတြကို လုပ္ျခင္းအားျဖင့္ လူေတြကို aware ေပးရာလည္းေရာက္တယ္။ ေနာက္တခုက လူငယ္ေတြက အခု ထိုင္းႏုိင္ငံတို႔၊ ကေမၻာဒီးယားတို႔မွာျဖစ္ေနတဲ့ လူငယ္ေတြျပႆနာေတြ ရွိတယ္။ က်မတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း အမ်ားႀကီးရွိတယ္။..ဆိုေတာ့ ဒါေတြကို ကုိယ့္ႏုိင္ငံနဲ႔ကိုယ္ ဒါကို ပူးေပါင္းေျဖရွင္းတာထက္စာရင္ သူ႔ႏိုင္ငံ၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံေပါင္းၿပီးေတာ့ ျပႆနာေတြကို ဘံုတူညီမႈကိုရွာမယ္။ ၿပီးရင္ အာဆီယံအတြင္းေရးမႉး႐ံုးေတြကို တင္ျပမယ္၊ သူတို႔ ဘယ္လို ေျဖရွင္းေပးလို႔ရႏုိင္မလဲ၊ အာဆီယံႀကီးက ဖဲြ႔စည္းထားတာ ဒါ ပူးေပါင္းအေျဖရွာႏိုင္တဲ့နည္းလမ္းေတြ ရွိသင့္တယ္ေပါ့ေနာ္၊ အဲလိုမ်ဳိးအပိုင္းေတြကိုလည္း က်မတို႔က lobby လုပ္သြားခ်င္တယ္။ အစိုးရပိုင္းကို အရပ္ဘက္အဖဲြ႔အစည္းအေနနဲ႔ lobby လုပ္သြားခ်င္တဲ့ အပိုင္းေတြလည္း ပါတယ္။ ကိုယ့္ႏုိင္ငံမွာလည္း က်မတို႔ Myanmar Youth Forum ေတြ လုပ္ေနၾကၿပီ၊… ဆိုေတာ့ ျမန္မာလူငယ္အသံေတြ တစုတစည္းတည္း ထြက္တယ္ဆိုေတာ့ Regional မွာလည္း အာဆီယံလူငယ္ေတြက တစုတစည္းတည္းရွိေနဆိုတာကို ျပခ်င္တယ္၊ အစိုးရေတြကိုေရာ၊ အရပ္ဘက္အဖဲြ႔အစည္းေတြအကုန္လံုးကို။”

အခု ေဆြးေႏြးပဲြေတြကေန ေၾကညာခ်က္တေစာင္ထြက္လာဖို႔ရိွသလို ဒီေၾကညာခ်က္ကိုအေျခခံတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတိုင္း အာဆီယံ အစိုးရေတြကို ထိစပ္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ စီစဥ္သူေတြက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံအေနနဲ႔ အလွည့္က် အာဆီယံဥကၠ႒တာဝန္ကို ယူလာတာနဲ႔အတူပဲ အာဆီယံလူငယ္ေဖာ္ရမ္ အာဆီယံ ျပည္သူ႔ေဖာ္ရမ္ေတြကို အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပေပးရတာပါ။ အာဆီယံလူငယ္ေဖာ္ရမ္ကိုေတာ့ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ဖဲြ႔စည္းၿပီး အလွည့္က်ဥကၠ႒ႏိုင္ငံေတြမွာ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

VOA