ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္း ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း ၀င္လာႏိုင္ၿပီလား

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 3/09/2014 12:59:00 PM

ရန္ပိုင္

ပုဂံၿမိဳ႕ အ၀င္ တေနရာ (ဓာတ္ပံု – ေဂ်ပိုင္ / ဧရာ၀တီ)
ျမန္မာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား စုေ၀းရာ ပုဂံ ေဒသကုိ ကုလသမဂၢ ပညာေရး၊ သိပံၸႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အဖြဲ႔ (ယူနက္စကုိ) အသိအမွတ္ျပဳ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ (World Heritage List) ျဖစ္လာေရး ေဆာင္ရြက္ေတာ့မယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပုိင္းက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ပုဂံေဒသ ခရီးစဥ္မွာ ယူနက္စကုိ အသိအမွတ္ျပဳ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ ျဖစ္လာေရး အတြက္ ယူနက္စကုိရဲ႕ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားနဲ႔ အညီ ျပင္ဆင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ သမၼတက ညြန္ၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အဲဒီ အစီအစဥ္ေၾကာင့္ ေညာင္ဦး ေလဆိပ္သုိ႔ ၀င္ထြက္ေနတဲ့ ေလယာဥ္ပ်ံမ်ား တုန္ခါမႈက ပုဂံ ဘုရားမ်ားကုိ ထိခုိက္မႈ ရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးေရး၊ တုိးခ်ဲ႕လာတဲ့ ဟုိတယ္ လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ ပုဂံ ေရွးေဟာင္းဇုန္ ထိခုိက္မႈ မရွိေစေရး၊ ၿမိဳ႕ျပ စီမံကိန္း ေရးဆြဲ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔၊ ကမာၻလွည့္ ခရီးသြားမ်ားကို ပုဂံဘုရားမ်ား အေပၚ တက္ေရာက္ခြင့္ ျပဳထားျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စနစ္တက် စည္းကမ္းနဲ႔ အညီ ခြင့္ျပဳဖုိ႔ သမၼတက ေျပာဆုိခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ပုဂံ ေဒသကို ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ ယူနက္စကုိ အသိအမွတ္ ျပဳေရး လုပ္ေဆာင္တာက ဒီတႀကိမ္နဲ႔ဆုိ ႏွစ္ႀကိမ္ ရွိၿပီလုိ႔ ဆုိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၄ ခုႏွစ္ စစ္အစုိးရ လက္ထက္က ပထမအႀကိမ္ ပုဂံေဒသကုိ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ ျဖစ္ေရးအတြက္ ယူနက္စကုိသုိ႔ တင္သြင္းခဲ့ရာမွာ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားနဲ႔ မညီလို႔ ဆုိၿပီး ပယ္ခ်ျခင္း ခံခဲ့ရဖူးပါတယ္။

ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီး ဌာနကေတာ့ ပုဂံ ေဒသ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ ျဖစ္လာေရး အခ်ိန္ယူ ျပင္ဆင္ရမွာ ျဖစ္သလို ေရရွည္ ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားနဲ႔ ေဒသခံမ်ားကုိ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသိပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေရွးဦးစြာ လုပ္ေဆာင္ ရဦးမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

ေရွးေဟာင္း သုေတသနနဲ႔ အမ်ိဳးသား ျပတိုက္ ဦးစီးဌာန ဒုညြန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးသိန္းလြင္က “ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္အျဖစ္ တင္သြင္းဖုိ႔ အခ်ိန္ ယူရမယ္၊ ဘုရား အေရအတြက္ အေသးစိတ္ စာရင္း ေကာက္ဖုိ႔၊ ဒါ့အျပင္ ဒီေဒသႀကီးသာ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ ျဖစ္သြားရင္ ဘယ္လုိ စီမံခန္႔ခြဲ၊ ထိန္းသိမ္းမယ္ ဆုိတဲ့ စီမံကိန္းေတြ ေရးဆြဲရမယ္၊ ေဒသတြင္းက လူေတြကုိ ထိန္းသိမ္းခ်င္စိတ္ ရွိေအာင္ ပညာေပ ရမယ္၊ အမ်ားႀကီး လုပ္ရမယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဒီအတြက္လည္း အီတလီ အစုိးရရဲ႕ ေထာက္ပံ့ ကူညီမႈနဲ႔ ပုဂံေဒသမွာ စတင္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနၿပီလို႔ သိရပါတယ္။

ေရွးေဟာင္း ဘုရား ပုထိုးမ်ားနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ပုဂံ ေဒသသာ ယူနက္စကုိ အသိအမွတ္ျပဳ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ ျဖစ္ခဲ့ရင္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ပုံရိပ္ဟာ ပုိမုိ ျမင့္တက္သြားမယ့္ နည္းတူ ကမာၻလွည့္ ခရီးသြား လုပ္ငန္းလည္း ပုိမုိ တုိးတက္ လာမယ္လုိ႔ အမ်ားက ယူဆေနၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ လက္ရွိ အေျခအေနမွာေတာ့ ပုဂံ ေဒသက ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ေရး စိန္ေခၚမႈ အမ်ားအျပား ေစာင့္ႀကိဳလွ်က္ ရွိေနပါတယ္။

ဒါေတြက စစ္အစုိးရ လက္ထက္ ဘာသာေရး အျမင္နဲ႔ ေရွးေဟာင္း ဘုရားေတြကုိ ျပဳျပင္ခဲ့တာေတြ၊ ပုဂံ ေရွးေဟာင္းဇုန္ အတြင္းမွာ ၎တုိ႔နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြကုိ ဟုိတယ္ႀကီးမ်ား၊ စားေသာက္ဆုိင္ႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္ခြင့္ ေပးခ့ဲတာေတြက ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ေရးမွာ အဓိက အခက္အခဲေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒီအျပင္ တုိးတက္လာတဲ့ ကမာၻလွည့္ ခရီးသြား လုပ္ငန္းနဲ႔အတူ ဟုိတယ္မ်ား၊ စားေသာက္ဆုိင္မ်ားကုိ ပုဂံ ၿမိဳ႕ေဟာင္း အတြင္း ထပ္မတုိးခ်ဲ႕ေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစား ေနရတာက ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာန အတြက္ ေခါင္းခဲစရာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီအေျခအေနေတြေၾကာင့္ ပုဂံ ေရွးေဟာင္းဇုန္ႀကီး တခုလံုး ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားမယ့္ အစား၊ အာနႏၵာ၊ ေရႊစည္းခုံ၊ ဓမၼရံႀကီး စတဲ့ လက္ရာေျမာက္ ဘုရား ပုထိုး တဆူျခင္းကုိ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း တင္သြင္းဖုိ႔ ဆုိတဲ့ အစီအစဥ္မ်ဴိးကို သက္ဆုိင္ရာ ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔  ျပင္ပ ပညာရွင္မ်ားအၾကား ေျပာဆုိေနတယ္ ဆိုပါတယ္။

ေရွးေဟာင္း သုေတသန အၿငိမ္းစား ဒုညြန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္၊ လႊတ္ေတာ္ ယဥ္ေက်းမႈ ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႉး ဦးေအာင္ႀကိဳင္က “ဟုိတယ္ေတြ၊ ေဂါက္ကြင္းေတြ ရွိေနရင္ေတာ့ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး၊ ေစတီ တဆူခ်င္းကုိသာ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ ယူနက္စကုိက အသိအမွတ္ျပဳေအာင္ လုပ္မယ္ ဆုိျပန္ရင္လည္း ပုဂံ ဆုိတဲ့ တန္ဖုိး အႏွစ္သာရေတြ အကုန္လုံး က်ဆင္းသြားမယ္” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

၁၉၉၄ ခုႏွစ္က ပထမဆုံးအႀကိမ္ ပုဂံ ေရွးေဟာင္းဇုန္ကုိ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ျဖစ္ေရး တင္သြင္း ခဲ့ေပမယ့္ ပုဂံ ေဂါက္ကြင္းနဲ႔ ၿမိဳ႕ေဟာင္းကုိ ျဖတ္ေဖာက္ ထားတဲ့ ကားလမ္း ရွိတာေၾကာင့္ ယူနက္စကုိက ပယ္ခ်ခဲ့ဖူးတာေၾကာင့္ ဟုိတယ္ အမ်ားအျပား ရွိေနၿပီ ျဖစ္တဲ့ ယေန႔ေခတ္ ပုဂံဆုိရင္ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ဖုိ႔ အေတာ္ ခက္ခဲ လိမ့္မယ္လုိ႔ ဦးေအာင္ႀကိဳင္က သုံးသပ္ပါတယ္။

ေရွးေဟာင္းဇုန္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပုဂံ ၿမိဳ႕ေဟာင္း ဧရိယာ အတြင္းမွာ ျမန္မာ ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ အစုိးရ လက္ထက္က တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဆာကူရာ၊ ပုဂံ၊ သံတဲ၊ သီရိပစၥယာနဲ႔ ဧရာ ဟုိတယ္တုိ႔ အျပင္ စစ္အစုိးရ လက္ထက္က တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ သရပါနဲ႔ နန္းျမင့္ ဟုိတယ္၊ လတ္တေလာ တည္ေဆာက္ ေနတဲ့ ဧဒင္ ဟုိတယ္၊ Adventure ဟုိတယ္ေတြနဲ႔ ႏုိင္္ငံျခားသားမ်ား စီးဖုိ႔ ျမင္းငွားတဲ့ ျမင္းေဇာင္းေတြ၊ စားေသာက္ဆုိင္ေတြက ပုဂံ အလွ၊ တန္ဖိုးကုိ ရုပ္ဆုိး အက်ည္းတန္မႈ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာ စစ္အစုိးရက ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ေဒသမ်ား ကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းေရး ဥပေဒ (Protection and Preservation of Culture Heritage Regions Law) ထုတ္ျပန္ ခဲ့ေပမယ့္ သူတုိ႔နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရး သမားမ်ားရဲ႕ ဟုိတယ္ႀကီးမ်ားက ပုဂံ ေရွးေဟာင္းဇုုန္ အတြင္းကို လက္လြန္စြာ ေရာက္ႏွင့္ေနတာက ေခါင္းခဲစရာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒါအျပင္ စစ္အစုိးရ လက္ထက္ ပုဂံ ေရွးေဟာင္း ပုထိုး ေစတီမ်ား ျပင္ဆင္ရာမွာ ကုလသမဂၢ ပညာေရး၊ သိပံၸႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အဖြဲ႔ (ယူနက္စကုိ)က ခ်မွတ္ထားတဲ့ ပုံစံတူ ပစၥည္းနဲ႔ အစားထုိး ျပင္ဆင္ ထိန္းသိမ္းျခင္း မျပဳလုပ္ခဲ့ဘဲ၊ ဘာသာေရး ရႈ႕ေထာင့္အရ ျပင္ဆင္ခဲ့ျခင္းက ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ေရးမွာ အခက္အခဲ တရပ္ ျဖစ္လာ ႏုိင္တယ္လုိ႔ ဦးေအာင္ႀကိဳင္က ဆုိပါတယ္။

“ေရွးေဟာင္း သုေတသနနဲ႔ ဘာသာေရးက မတူဘူး၊ အဲဒီတုန္းက က်ေနာ္တုိ႔က ယူနက္စကုိ သေဘာထား အတုိင္း ျပင္ခ်င္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔က တဆူလုံး အကုန္လုံး ျပင္ပစ္ လုိက္တာတုိ႔ အခြ်န္ အတက္ေတြ လုပ္တယ္၊ အဲဒါေတြက တခ်ိန္မွာ စကားေျပာလာ ႏုိင္တယ္” သူက ခန္႔မွန္းထားခဲ့ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။

စစ္အစုိးရ လက္ထက္ အလႉရွင္မ်ား ဖိတ္ေခၚၿပီး ပုဂံ ဘုရားမ်ားကုိ အသစ္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ခဲ့ရာမွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊက ဆင္မ်ားရွင္ ဘုရား တဆူလုံးကုိ အသစ္ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ၿပီး ေရႊခ် ခဲ့သလုိ၊ ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲေဟာင္း ဦးခင္ညြန္႔က ဓမၼရာဇက ဘုရားကုိ အကုန္ နီးပါး ျပဳျပင္ခဲ့တာေတြလည္း ပါ၀င္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

ပုဂံ ေဒသခံမ်ားကေတာ့ လက္ရွိ အခ်ိန္မွာ ကမာၻ႔ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ အျဖစ္ ပုဂံ ေဒသကို ကမာၻ႔မွ အသိအမွတ္ ျပဳထားတဲ့ ထုိင္းႏုိင္ငံက အယုဒၵယ ၿမိဳ႕ေဟာင္းကဲ့သုိ႔ ယူနက္စကုိက အသိအမွတ္ ျပဳဖုိ႔ လုိလားလ်က္ ရွိေနပါတယ္။

“ပုဂံက တျဖည္းျဖည္း ပ်က္စီး ယုိ႔ယြင္း လာေနၿပီ၊ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ဌာန တခုတည္းနဲ႔ ေစာင့္ေရွာက္လုိ႔ မရေတာ့ဘူး။ ေငြအား၊ လူအား၊ နည္းပညာ လုိအပ္ ေနေတာ့ ပုဂံကုိ ထိန္းသိမ္းခ်င္ရင္ ယူနက္စကုိ ၀င္ဖုိ႔ အေရးႀကီးၿပီ” လုိ႔ ပုဂံေဒသခံ တဦးျဖစ္တဲ့ ကုိမ်ိဳးႏုိင္က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ အလယ္ပုိင္းမွာ ရွိတဲ့ ပုဂံ ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ကို ေအဒီ ၉ ရာစုမွာ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ကာ ၁၁ ရာစုခန္႔ အထိ ထြန္းကားခဲ့ၿပီး ပုဂံကို မင္းဆက္ ၅၅ ဆက္ခန္႔ အုပ္ခ်ဴပ္ စိုးစံခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္း အရ သိရပါတယ္။

၁၆ စတုရန္းမုိင္ က်ယ္၀န္းတဲ့ ပုဂံ ဧရိယာမွာ ဘုရား၊ ပုထိုး၊ ေစတီ၊ အုတ္ေက်ာင္းေပါင္း ၃၀၀၀ေက်ာ္ ရွိၿပီး၊ ငလ်င္ဒဏ္ သုံးႀကိမ္ ခံခဲ့ရပါတယ္။

၁၉၉၁ ခုႏွစ္ စစ္အစုိးရ လက္ထက္မွာ ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္း အတြင္းမွာ ေနထုိင္တဲ့ လူေန အိမ္ေျခေတြကုိ ဖယ္ရွားခဲ့ၿပီး ပုဂံၿမိဳ႕သစ္ တည္ခဲ့ပါတယ္။

လက္ရွိ အခ်ိန္မွာ ပုဂံ ေရွးေဟာင္းဇုန္ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ ျဖစ္ေရးကုိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ သာမက ယူနက္စကုိ အဖြဲ႔ႀကီး ကုိယ္တုိင္ကလည္း လုိလားလ်က္ ရွိၿပီး၊ စံသတ္မွတ္ခ်က္ စည္းကမ္းမ်ား ေလ်ာ့ခ်ေပးကာ သက္ဝင္ ရွင္သန္ေနဆဲ ေရွးေဟာင္း ေဒသ အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳေပးမယ္ ဆုိတဲ့ ေျပာဆုိမႈေတြလည္း ရွိေနေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ဧရာ၀တီ