သူရဦးေရႊမန္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ သမၼတၾကီး ဦးသိန္းစိန္ ပလပ္၀မ္း

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 3/03/2014 12:06:00 PM

သန္းစုိး(ေဘာဂေဗဒ)

ဂိမ္းမ်ား၌အကြက္ေရြ႕ရျခင္း၊ အက်ဳိးစီးပြားအနည္းအမ်ားခ်ိန္ ထုိးျခင္း၊ ႏွစ္ ကြက္ေက်ာ္ၾကည့္ ရသည္မဟာဗ်ဴဟာမ်ားက ယခုျပဳျပင္ ေျပာငး္ လဲေရး၏ ႏုိင္ငံေရး ကစား ကြက္ရႈပ္ေထြးေစေၾကာင္းကုိ ထင္ဟပ္ေစသည္။ ထုိရႈပ္ေထြးလာလွေသာ ႏုိင္ငံေရးကစားကြက္မ်ားေၾကာင့္ မည္ သူက ႏုိင္ငံေရးအျမတ္ထြက္လာမည္။ အေပါင္းလဏၡေဆာင္ သည္၊ အႏႈတ္လကၡဏာေဆာင္သည့္ရာလာဒ္မ်ားကုိ ရွင္းလင္းစြာမထြ က္ လာေသးဟု ဆုိရမည္အေနအထားသာရွိေနပါေသးသည္။ ထုိ ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးေလ့လာ သုံးသပ္ သူမ်ား၊ ျပည္ပပညာရွင္မ်ား၊ သန္ရာ သန္ရာအလုိက္အထုိင္ခ် ကာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္အား အစဥ္တစုိက္ေလ့လာသူမ်ားအားလုံး ၀ိ၀ါဒ ကြဲျပား မ်ား ျပား လွေသာ ႏဳိင္ ငံေရးမ်က္ေျဖလကၤာမ်ား ေအာတုိ္က္ထြက္ ရွိေနျခင္းသည္ အဆန္းမဟုတ္ေပ။ ထုိအရာမ်ားသည္အေ၀းမွလွမ္းၾကည့္ သူ၏ ျမင္ရေသာ ဂိမ္းကစားကြက္မ်ားကုိ အၾကမ္းထည္ခ်ျပ ျခင္း သာျဖစ္သည္။

ဤသုိ႔ ႏုိင္ငံေရးဂိမ္းမ်ားကုိ မဟာဗ်ဴဟာက်က် ကစားသူမ်ားက ေပၚလစီအေရႊ႕ မ်ားျဖင့္ ေျခထုိးစမ္းျခင္း၊ တ၀က္တပ်က္စိန္ေခၚျခင္း၊ အ ပုိင္ခ်ဥ္တုတ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းမႈျဖင့္မိဒီယာအားေျခကုတ္ယူျခင္း၊ လူထုအားႏုိင္ငံေရး ပြဲၾကည့္သူမ်ားအျဖစ္မွ ပြဲကသူမ်ားအျဖစ္ သုိ႔ေခၚ ေဆာင္ ေသာဗ်ဳဟာအခင္း အက်င္းစသည့္ျဖင့္ ေပၚလစီအေရႊမ်ားကုိ ဂိမ္းသဖြယ္ ကစားေနသည္ဟု သုံးသပ္မိသည္။ ေပၚလစီ အ ဆင့္မေရြ႕ ႏုိ္င္သူမ်ားက လူထုအၾကပ္အတည္းမ်ား နဲ႔ နီးကပ္စြာရွိေနေသာပဌိပကၡမ်ား၊ ဆႏၵျပပြဲမ်ားျဖင့္ တခန္းရပ္ ခါေတာ္မွိီ မင္းသား ေနရာယူ ရန္ အေျခပ်က္ ႏုိင္ငံေရး သမားမ်ားက အၾကပ္အတည္းေရစီးေၾကာင္းတြင္ေမ်ာ္လုိက္ေနၾကသည္ဟု ထင္သည္။

ထုိ႔ ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရး ဂိမ္းမ်ားကုိ မည္သုိ႔မည္ပုံ ကစားခဲ့ၾကသနည္း၊ မည္သုိ႔မည္ပုံ ကစားႏုိင္ သနည္း ကို အေျခခံလူထု နားလည္ရန္ ၾကား ထဲ က ငထြား ခါးနာ ရ သလုိျဖစ္ေနအုန္းမည္ျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ မဟုတ္ပါက ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသုံးသပ္သူ တေယာက္ အေနျဖင့္ ရႈ ေထာင္္ ေဟာင္း ဆုိ ေစ၊ ေတြရွိ ခ်က္ သစ္ဟု ဆုိေစ စာဖတ္သူ က ၾကဳိက္သလုိ အဓိပၸါယ္ဖြင့္သတ္မွတ္ႏုိင္ပါသည္။

သမၼတၾကီးႏွင့္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရႊ႕ကြက္မ်ား (သုိ႔) ဂိမ္းမ်ား

ေရြ႕ကြက္မ်ား

ပထမျမင္ကြင္းကား၊ ၂၀၁၁ ေအာက္တုိဘာလအတြင္းသမတၾကီးႏွင့္ ေ ဒၚေအာင္ ဆန္း စုၾကည္ တုိ႔၏ ေတြဆုံပြဲအျပီး ထုတ္ျပန္ေသာ ဓါတ္ပုံမွ လူထုမွ ၾသံအား သင့္ စြာေကာင္းခ်ီေပးခဲ့ၾကသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး၌ သမတၾကီးႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ေရႊလမ္းေငြ လမ္း ခ ရီး မ်ား ျဖင့္စတင္ခဲ့ ျခင္း ကလူတုိင္းကထင္ေၾကးေပးခဲ့ သည္။ ႏုိ္င္ငံေရးအားျဖင့္လူထု၏ ယုံၾကည္မႈ ေရခ်ိန္မ်ားစြာသိမ္းက်ဳံးယူခဲ့ေသာ ဗုိလ္ ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေရွ႕ တြင္ဓါတ္ပုံရုိက္လုိက္ျခင္းျဖင့္ လူထု၏ ခ်စ္ၾကည့္မႈေရခ်ိန္အျမင့္ ဆုံး ဆုကုိ ထုိအခ်ိန္က ရရွိခဲ့သည္။ ႏုိ္င္ငံေရး အားတရား ၀င္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမ်ားမျပဳလုပ္ ခဲ့ ေသာ္ လည္း သူတုိ႔ႏွစ္ဦးတြင္အေျပာင္းအလဲအတြက္ ခုိင္မာေသာ နည္းလမ္းမ်ား ကေနဦး ညွိ ႏႈိင္း ေျဖရွင္းၾက လိမ့္မည္ဟု ထင္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိ ေနာက္ ဒုတိယအၾကိမ္နယူးေယာက္တြင္ေဒၚစုႏွင့္ဦးသိန္းစိန္ ထပ္မံေတြဆုံျခင္းႏွင့္ သမၼတ၏ကုလသမဂၢမိန္႔ခြန္း၊ႏုိင္ငံတကာသတင္း ေအဂ်င္စီမ်ားနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမ်ား တြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နာမည္မ်ား ထုတ္ ေဖာ္လာျခင္းျဖင့္ collective game ႏုိင္ငံေရး အရွိန္ျပင္း ခဲ့ေသးသည္။ ေနျပည္ေတာ္၌ အခါအားေလ်ာ္စြာေတြဆုံခဲ့သည္မွာ စုစုေပါင္း ၅ ၾကိမ္ရွိ ခဲ့သည္ကုိ အားလုံး လည္းသိၿပီးျဖစ္ သည္။ ယခု တြင္မႈ မည္သည္ ႏုိင္ငံေရးနည္းလမ္းမ်ား၊ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား၊ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ခ်ျပႏုိင္ခဲ့သည့္ အေျခ အေနတုိ႔တုိင္ မေရာက္ ရွိခဲ့ျခင္းက လူထု၏ ခ်ဥ္ျခင္းတက္မႈကုိ မျဖည့္စည္းႏုိင္ခဲ့ေပ။

ဂိမ္းမ်ား

၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း သမတၾကီးကလူထု၏ယုံၾကည္မႈေရခ်ိန္ အျမင့္ဆုံးယူ ခဲ့ေသာ ျဖစ္ရပ္မွာ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းရပ္ဆုိင္းျခင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုဂိမ္းမ်ားအားလုံးသည္ ျပည္တြင္းႏုိင္ငံေရး ယုံၾကည္မႈေရခ်ိန္ (domestic Politics Trust) အျပည့္ အ၀ တည္ ေဆာက္ေသာကာလ ဟု သတ္မွတ္ရမည္ျဖစ္သည္။
မေရွးမေႏွာင္း တြင္အစုိးရအတြက္ လက္ပန္ေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း အၾကပ္အတည္းျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ထုိေဒသဆုိင္ရာ အၾကပ္အတည္းအား (regional crisis) ေျဖရွင္းရန္အတြက္ အစုိးရအၾကပ္ဆုိက္ေစခဲ့ၿပီး ယခုတၾကိမ္တြင္မႈ ယခင္အခြင့္ထူးခံ စစ္တပ္အ သုိင္းအ၀ုိင္းႏွင့္ တ ရုတ္ တုိ႔၏ အက်ဳိးစီးပြားမ်ား ထပ္မံပတ္သက္လာသျဖင့္ တုိက္ရုိက္ေျဖရွင္းနည္းထက္ ၾကားခံပုဂၢဳိလ္ရွာျခင္းျဖင့္ အၾကပ္ အတည္း အား သိမ့္ေမြစြာ ေျဖရွင္းရန္ လုိအပ္လာပါသည္။

ထုိေၾကာင့္လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီေတာင္စီမံကိန္းအား အမ်ဳီးသားႏုိင္ ငံေရး ေခါင္း ေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား အကူအညီေတာင္း လုိက္ျခင္းျဖင့္ နည္းလမ္းတခုကုိရွာေဖြေတြရွိခဲ့သည္။ ထုိအၾကပ္အ တည္း အား ေဒၚစုမွတရား၀င္ေျဖရွင္းေပးခဲ့ၿပီးေနာက္အစိုးရ၊ ဦးပုိင္၊ တရုတ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူ မ်ား၊ ေဒသခံျပည္သူလူထု ၏ ေလးပြဳိင့္ဆုိင္ အၾကပ္အတည္း ေျဖရွင္းခဲ့သည္။ ဆုိရလ်င္အထက္ပါေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦး၏ ထိဆက္ေနေသာႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္းနဲ႔ လူထုႏုိင္ငံေရး ေရခ်ိန္ အျပည့္အ ၀ တည္ေဆာက္ ေသာကာလဟု သုံးသပ္ရမည္ျဖစ္သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရြ႕ကြက္မ်ား (သို႔) ဂိမ္းမ်ား

ေရြ႕ကြက္မ်ား

လြတ္ေတာ္၏ ႏုိင္ငံေရးကစားကြက္ကုိ စတင္ဖန္တီးရာတြင္ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းႏွင့္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔၏ ဆက္ဆံေရးေပၚတြင္ အေျချပဳသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လႊတ္ေတာ္ အတြင္းေရာက္ရွိၿပီးေနာက္ သူရဦးေရႊမန္းအေနျဖင့္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္၏ ႏဳိင္ငံေရးေပၚျပူလာျဖစ္ျခင္းမွ အရွိန္အ၀ါေတာက္ေစရန္ မည္သည့္ေဖာ္ျမဴလာခ်လာႏုိင္သနည္းက စတင္စဥ္းစားႏုိင္ပါ သည္။ ထုိအခ်က္က လူထုက စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္ေနေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၏ အားအနည္းဆုံးျဖစ္ေသာ တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈ နည္းပါးျခင္း၊ တရားေရးမ႑ဳိလ္၏ ပ်က္စီးေလ်ာ့ရဲ႕ေနျခင္းအေပၚ မည္ကဲ့သုိ႔ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းျဖင့္ လႊတ္ေတာ္၏ အရွိန္အ၀ါ ျမင့္တက္ႏုိင္စရာ ဖန္တီးရန္ အေၾကာင္းဖန္ လာႏုိင္ခဲ့ျခငး္က စတင္ပါလိမ့္မည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လြတ္ေတာ္တုိ႔ ၀င္ေရာက္ၿပီးမၾကာမီတရားဥပေဒစိုးမုိးေရးႏွင့္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ဥကၠဌ တင္ေျမာက္ျခင္းျဖင့္ လူထု၏အာရုံက်မႈကုိ စတင္သည္ဟု ဆုိရပါလိမ့္မည္။ ထုိေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းၿပီး ေနာက္မေရွးမေနာင္းပင္ တရားဥပေဒစိုးမုိးေရးအလုပ္မ်ား၊ မည္ကဲ့သုိ႔ထိထိ ေရာက္ ေရာက္ကုိင္ တြယ္မည္ျဖစ္ ေၾကာင္း မီဒီယာ စာမ်က္ႏွာမ်ားေပၚတြင္ ပုိမုိေပၚေပၚထင္ထင္ေနရာယူလာၾကပါသည္။

ထုိေနာက္ပုိင္းလြတ္ေတာ္ႏုိင္ငံေရးထိေတြမႈမ်ားခပ္စိပ္စိပ္လုပ္လာၿပီး ၂၀၁၃ ဇြန္လ အတြင္းကမာၻစီးပြားေရးဖုိရမ္ တြင္ေဒၚေအာင္ဆန္း စု ၾကည္မွ သမတျဖစ္ျခင္ေၾကာင္း ႏုိင္ ငံတကာသုိ႔ တ၇ား၀င္အသိေပးလုိက္ၿပီးေနာက္ ဦးေရႊမန္းမည္သုိ႔ ႏုိင္ငံေရးအကြက္လုိက္လာ ႏုိ္င္ ေၾကာင္း ေလ့လာရန္ လိုအပ္လာသည္။ ထုိသုိ႔ေျပာၾကားၿပီး ေနာက္ ဥကၠဌ ဦးေရႊမန္းက အေမရိကားတြင္ရွိစဥ္ ေဒၚေအာင္ ဆနု္းစု ၾကည္ သမတျဖစ္ျခင္သည့္ အေပၚမည္သုိ႔ မည္သုိ႔မွ်ကန္႔ကြက္ရန္ မရွိေၾကာင္းမွတ္ခ်က္ႏွင့္ ၎သည္လည္း သမတျဖစ္ျခင္ေၾကာင္း သံတူေၾကာင္းကြဲႏုိင္ငံ ေရး စကားလုံး ထြက္လာသည္ကုိ မွတ္မိၾကပါလိမ့္မည္။ တတိယျဖစ္စဥ္မွာ ဦးေရြမန္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ႔ ပူးေပါင္းၿပီး လြတ္ေတာ္တြင္း သတင္းစာရွင္းလင္း ပြဲျပဳလုပ္ခဲ့သည္ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ သည္။ ထုိအခ်ိန္ထိ တုိ႔ႏွစ္ဦး၏ လြတ္ေတာ္ႏဳိင္ငံေရး အခင္းအက်င္းက အတုိင္အေဖာက္ညီသည္ဟု ဆုိရမည္ျဖစ္သည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံေတာ္ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား၏ စ်ာပန အခမ္းအနား က်င္းပသည့္ အာဇာနည္ေန႔ (ဇူလုိင္ ၁၉) ရက္ေန႔တြင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ ၏ အင္းလ်ားလမ္းေနအိမ္၌ ပရိတ္ရြတ္တရားနာဆြမ္းေၾကြးပြဲသုိ႔ သူရဦးေရြမန္း တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ သူရဦးေရႊ မန္းႏွင့္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တုိ႔၏ လြတ္ေတာ္ပူးတုံခြတုံႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးတြဲစပ္ေနမႈ မွာမည္သည့္အခင္းအက်င္းျဖစ္ သည္ကုိ ခန္႔မွန္းရ ပါလိမ့္မည္။ ထုိအျဖစ္အပ်က္မ်ားသည္ ူသူရဦးေရႊမန္း ႏွင့္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တုိ၏ ပူးတြဲႏုိင္ငံေရးဂိမ္းမ်ား (သုိ႔) ကစားကြက္မ်ား လားဟု ေမးခြန္းထုတ္ရန္ လုိအပ္ပါသည္။

ဂိမ္းမ်ား

လြတ္ေတာ္အတြင္းေ၇ာက္ရွိၿပီးေနာက္ စစ္တပ္အားမည္ကဲ့ သုိ႔ခ်ဥး္ကပ္မည္ နည္း သည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ႏုိင္ငံေရးမဟာဗ်ဳဟာ အား ဆန္းစစ္ရန္အေၾကာင္း ဖန္လာပါသည္။ ၂၀၁၂ ႏွင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တခုလုံး တပ္မေတာ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒၚစုသုံး သပ္ခ်က္မွာ သူမ၏ဖခင္ ထံမွ ဆင္းသက္လာေသာ တပ္မေတာ္သမုိငး္ေၾကာင္းနဲ႔၊ စစ္တပ္ျဖင့္ႏုိင္ငံဖြံၿဖဳးိေရး အတြက္ သြားၾကရာတြင္ သင္ပုန္းေျခႏဳိင္ေလာက္သည့္ အတိတ္နမိတ္မ်ား ခပ္စိတ္စိတ္ၾကားရျခင္းမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိခဲ့ဟန္တူေပ သည္။ ျပည္ သူ႔ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အစည္း အေ၀းမ်ား၊ ေကာ္မတီေရးရာအစည္းအေ၀းမ်ား၊ လက္ပံေတာင္းေတာင္ အစီရင္ခံစာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး တပ္မေတာ္ႏွင့္ထိေတြဆက္ဆံမႈ မ်ား သည္ စစ္ဘက္အေပၚ ခ်ဥ္းကပ္ရာတြင္ အျခားနည္းလမ္းမွာ နည္းပါးခဲ့ေသာေၾကာင့္ သူမ၏ ခ်ဥ္းကပ္မႈအား အျပစ္တင္ဖြယ္မရွိေပ။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တပ္ မေတာ္ေန႔ အခမ္းအနားသိုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည့္တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ေတြဆုံႏုိင္ျခင္းမရွိခဲ့သည္က တပ္ မေတာ္ အားခ်ဥး္ကပ္ရာတြင္ ေအာင္ျမင္မႈမရခဲ့သည့္ ပထမျဖစ္စဥ္ဟု ဆုိရမည္ျဖစ္သည္။

ထုိေၾကာင့္သမတၾကီးႏွင့္ ကာ ကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တုိ႔ ၏ ေက်ာျခင္းကပ္မႈ ကားပုိမုိထင္ရွားသြားေတာ့သည္။ကေနဦးအေနျဖင့္၂၀၁၃ ခုႏွစ္ႏွစ္ လယ္ပုိင္း လြတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းမ်ားအၿပီး စစ္တပ္အၾကီးအကဲမ်ား၊ လြတ္ေတာ္ အတြင္း သုိ႔ ေရာက္ ရွိ ေနသာ တပ္မေတာ္သားကုိယ္စားလွယ္မ်ားစု တည္ရွိရာျပင္ဦးလြင္ျမဳိသုိ႔ သြားေရာက္ေသာ ခရီးစဥ္မွာ မည္သည္ ရည္မွန္းခ်က္ ရွိသည္ ကုိ ခန္႔မွန္းရန္ခက္ခဲခဲ့ပါသည္။ ျဖစ္သင့္သည္မွာ တပ္မေတာ္သားအမ်ားစုရွိေန သည့္ျပင္ဦးလြင္ၿမဳိ႕တြင္ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးစႏွစ္ဦးစ ၿမဳိ႕ခံအျဖစ္ၾကဳိဆုိသင့္သည္။ (အတြင္း သတင္းမ်ားအရ ျပင္ဦးလြင္ၿမဳိ႕ရဲ႕ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားစု တည္ရွိ ရာ ေဒသသုိ႔ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ တပ္မေတာ္သားမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံမႈပုံသ႑ာန္ ဖန္တီးရန္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အေၾကာင္းမညီညြတ္ ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိ ရသည္)။ ထုိခရီးစဥ္ သည္ တပ္မေတာ္အားခ်ဥ္းကပ္ရာတြင္ တစုံတရာေသာအေထာက္အ ကူျဖစ္ေပၚလိမ့္မည္ဟု ႏုိင္ငံေရးသုံးသပ္ သူ မ်ားက ခန္႔းမွန္းခဲ့ၾက ေသးသည္။

တတိယအၾကိမ္မွာမႈ အယ္လယ္ဒီမွ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံျပင္ဆင္ ေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သမၼတၾကီးႏွင့္ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာပုဂၢဳိလ္မ်ားႏွင့္ ေတြ ဆုံ ရန္တရား၀င္ အေၾကာင္းၾကားျခင္းျဖင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အကုန္ပုိင္းတြင္ စတင္အားစမ္း လာေသာ ႏုိ္င္ငံေရး ဂိမ္းကစားကြက္ပင္ျဖစ္ပါလိမ့္ မည္။ ယခုတစ္ၾကိမ္တြင္မႈ သမတ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆုိင္ရာႏွင့္ တပ္မေတာ္၏ သေဘာထားမည္ကဲ့သုိ႔ရွိ ႏုိင္ေၾကာင္း ထင္ဟပ္ေစ ေသာ ေဒၚ စု ၏ ႏုိင္ငံေရးကမ္းလွမ္းမႈပင္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း သမၼတၾကီးဘက္မွ မည္သည့္တရား၀င္တုန္ျပန္မႈမ်ဳိးမွ ထြက္ေပၚမ လာျခင္းေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသုံးသပ္သူမ်ားအၾကားသုိ႔ေလာသုိ႔ေလာ ေမးခြန္းမ်ားသာ ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ထုိေနာက္ပုိင္း တပ္မေတာ္ဘက္မွ လည္း ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကာကြယ္ရန္ႏွင့္သမၼတ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအားအျပည့္အ၀ ေထာက္ခံေၾကာင္း ေလသံ ျပစ္ၿပီးေနာက္ သမတၾကီးႏွင့္စစ္ဘက္တုိ႔ ပုိမုိပူေပါင္းသြားေသာ ခုိင္မာသည့္သတင္းအရ သုံးသပ္မိသည္။ ထုိအတြက္ေၾကာင့္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ပြင့္လင္းလူ ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ပုိမုိရင္ၾကားကပ္လာၿပီး ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး အတြက္ လူထု အားခ်ဥ္းကပ္ရာတြင္ ပုိမုိအလုပ္ျဖစ္ႏုိင္မည့္နည္းလမ္း ကုိေျပာင္းလဲသြားဟန္ရွိသည္။

လြတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရဦးေရြမန္း၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ အေျခခံဥပေဒအေပၚအကဲစမ္းခ်က္ (သို႔) ဂိမ္း

လြတ္ေတာ္ဥကၠဌၾကီးဦးေရႊမန္းႏွင့္ သမတအားၿပဳိင္မႈမွာ ၂၀၁၂ ခဳႏွစ္အတြင္ အေျခခံဥပေဒခုံရုံးျဖင့္ စတင္သည္ဟု ဆုိရမည္ျဖစ္သည္။ ဒု တိယမွာ လြတ္ေတာ္အတြင္း တိက်သဲကြဲစြာ အေျဖမရခဲ့ေသာ ေဒါက္တာဆိတ္ဖြား ကိစၥျဖစ္သည္။ ထုိမွ ေပၚလစီအားတုိက္ရုိက္ မပတ္ သက္ေသာ္လညး္ အခုိက္အတန္႔ ပါ၀ါကစားမႈမ်ားျဖစ္သည့္ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား သမၼတလက္မွတ္မထုိးေပး ျခင္းနဲ႔ဆုိင္သည့္ က်ဳိးၾကား က်ဳိး တဲ့ အၾကပ္အတည္းမ်ားသာျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ႏွစ္ကုန္ပုိင္းတြင္ ဦးေရြႊမန္းတစ္ဦးတည္း သီးျခားသတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္သည့္ကိစၥမွ ကြဲအက္မႈကုိ ပုိမုိ ထင္ရွားေစ ပါ သည္။ ထုိသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၌ ဦးေရြမန္းက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ လက္ရွိသမၼတၾကီး ဦးသိန္းစိန္မွာ သမတဆက္လက္ ထမ္းေဆာင္ရန္ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း မိမိအား ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး၊ လူၾကီးလူေကာင္းတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ထုိကတိစကား တည္မွာဟု မိမိထင္ျမင္မိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္အခ်က္ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်က္အား သမတအသုိင္းအ၀ိုင္းမွ ကန္႔ကြက္ခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးအရ တရား၀င္ေစသည့္ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ဳိး မျပဳလုပ္ခဲ့ေပ။

စတုထၳအေၾကာင္းအရာမွာ လြတ္ေတာ္အမတ္မ်ား၏ ေဒသ ဖြံၿဖဳိးေရး ရံပုံေငြသိန္း တစ္ေထာင္သုံးစြဲျခင္း ႏွင့္ ပတ္သက္သည္။ ယခုေနာက္ဆုံးအၾကိမ္မွာမႈ သမတအပါအ၀င္ ၀န္ၾကီးမ်ား အားလုံးသည္ ေရႊးေကာက္ပြဲကုိယ္စားလွယ္မ်ားမွ ျဖစ္ လာရန္ႏွင့္ ပတ္သက္ ၿပီး ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက ထုတ္ျပန္ေသာပန္ၾကားလႊာမွ ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်က္သည္ ဖြဲ႕စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးႏွင့္အတူ သမတႏွင့္အစုိးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာမွာ ဒီမုိကေရစီနည္းလမ္း က် က် လုပ္ေဆာင္ရန္ လုိ အပ္ေၾကာင္း ေတာင္းဆုိလာသည္ အခ်က္ျဖစ္သည္ကုိ သံသယ ရွိစရာမလုိေပ။

ႏဳိင္ငံေရးသင္ခန္းစာ

ထုိအခ်က္မ်ားမွ ေကာက္ ခ်က္ခ်ရလွ်င္ လြတ္ေတာ္ႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆုိင္ရာတြင္ အၾကပ္အတည္းမ်ား ထင္ဟပ္ေစမည္ျဖစ္ၿပီး၊ ၂၀၁၅ ခု ႏွစ္ ႏုိင္ငံေရးအလဲွ႔ အေျပာင္းအား တစုံတရာေသာရုိက္ခက္ခ်က္မ်ားျဖစ္ေပၚေစရန္ နိဒါန္းပ်ဳးိရာေရာက္ သည္ဟု ယူဆႏုိ္င္သည္။

ထုိသုိ႔ မ ဟုတ္ပါကလည္း လြတ္ေတာ္ႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္း ဆုိင္ရာ အၾကပ္အတည္းမ်ားသည္ ဟန္ျပႏုိင္ငံေရး ဇတ္ရွိန္ျမင့္ရန္သာျဖစ္ပါမႈ ဤ ႏွစ္ ဦး ၾကား ပါ၀ါထိန္းညွိဟန္ ရွိေသာ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည့္အေနျဖင့္ ေကာင္း မြန္ေသာႏုိင္ငံေရးသင္ ခန္းစာတရပ္ျဖစ္သြားလိမ့္မည္။

ျပဳျပင္ ေျပာင္း လဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားသည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္သုိ႔ ေရာက္သည့္တုိင္မည္သည့္ က႑မ်ား ေအာင္ျမင္သည္ကုိယတိျပတ္ေျပာရန္ ေစာ လြန္းေနေသးေသာ္လည္း၊ ခ်ဳိ႕ယြင္းမႈမ်ား၊ ပုံစံမျပတ္ယြင္းေသးသည့္ structure adjustment မ်ား၊ စီးပြားေရးမေအာင္ျမင္မႈမ်ား ကား ႏုိင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အေပၚလြမ္းျခဳံသြားၿပီဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ယူနီေဖာင္း ေျပာင္း၀တ္ထားေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိ္င္းဆုိင္ရာပုဂဳိလ္မ်ား၏ mindset မ်ား၊ လုပ္ငန္းပုိင္းဆုိင္ရာမကြ်မ္းက်င္မႈမ်ား(လူမွန္ေနရာမွန္)၊ centr alizaition အေပၚအလြန္အၾကြံအားျပဳေနမႈမ်ား၊ မၾကာခဏေျပာင္းလည္းေနေသာ meso အဆင့္ ေပၚလစီမ်ားျဖစ္သည္။

နိဂုံးခ်ဳပ္သုံးသပ္ရလွ်င္ ပုဂဳိလ္သုံးဦးအေျချပဳထားေသာ ႏုိင္ငံေရး ဂိမ္းမ်ားကားမည္သည့္အက်ဳိးရလာဒ္ျဖစ္ေပၚခဲ့သနည္းကုိ စတင္ စဥ္းစား ရန္လုိအပ္ၿပီး ပုဂဳိလ္ေရးအေျချပဳတည္ေဆာက္ ေန ျခင္း ထက္၊ ဖြံၿဖဳိးေရးကုိသြားေနေသာမဟာဗ်ဳဟာမ်ားခ်မွတ္ရန္အခ်ိန္သုိ႔က်ေရာ ေန ပါၿပီ။ မည္သည့္အစုိးရမဆုိ တုိင္းျပည္၏ ဖြံၿဖဳိးမႈျပႆာနာမ်ား ေျဖရွင္း၇မည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပုဂဳိလ္မ်ားအေျချပဳေနျခင္းထက္ မဟာဗ်ဳ ဟာကိစၥမ်ားသာျမန္မာ့အတြက္အေကာင္းဆုံးအေျဖျဖစ္ႏဳိင္ပါလိမ့္မည္။

The Messenger ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၄ ၊ အမွတ္(၄၁) မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေဆာင္းပါးမ်ား (facebook)