မီဒီယာကို သည္းခံရန္ ေနျပည္ေတာ္အား HRW တိုက္တြန္း

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 2/08/2014 05:07:00 PM

ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၅ ရက္ေန႔က သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည့္ HRW ၏ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာ Kenneth Roth (ဓာတ္ပံု- သမၼတ႐ုံး)

ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ စာနယ္ဇင္းမ်ား၏ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပမႈကို လက္ခံရန္ႏွင့္ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားက ရာဇ၀တ္မႈဆိုင္ရာ ပုဒ္မမ်ား အသံုးျပဳ၍ အေရးယူအျပစ္ေပးျခင္းကို ေဖယ္ရွားေပးရန္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္မႈအဖြဲ႕ (HRW) က ေတာင္း ဆိုလိုက္သည္။

အေမရိကန္ႏို္င္ငံအေျခစိုက္ ကမာၻလံုး ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္ေသာ HRW ၏ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာ Kenneth Roth က ျမန္မာအစိုးရ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီးေနာက္ ယခုလ ၆ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ထိုသို႔ ေျပာၾကားျခင္း ျဖစ္သည္။ HRW အဖြဲ႔က ယခုႏွစ္အတြက္ ၎တို႔၏ ဒါ႐ိုက္တာ အဖြဲ႕ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေ၀းကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပရန္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အရပ္သား အမည္ခံ အစိုးရတာ၀န္ယူၿပီးေနာက္ပိုင္း ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားထဲမွ အေရးပါသည့္ အခ်က္မ်ားကို အေလး ေပးေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ယခုလ ၅ ရက္ေန႔က သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေဆြးေႏြးမႈသည္လည္း တိုးတက္မႈရွိေၾကာင္း Kenneth Roth ကေျပာသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အျခား တာ၀န္ရွိသူမ်ားကမူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ စိတ္ဆႏၵနည္းပါး ၾကသည္ဟုလည္း သူကဆိုသည္။

“က်ေနာ္တို႔ အခ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ သူကလည္း စိတ္၀င္တစားေဆြးေႏြးပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို သူ လုပ္မယ္ဆိုတာကေတာ့ ရွင္းပါတယ္” ဟု Kenneth Roth က သမၼတႏွင့္ ေတြ႕ဆံုမႈကို ျပန္ ေျပာျပသည္။

“ဒါေပမယ့္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ သမၼတရဲ႕ ထိပ္တန္းအႀကံေပး ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး၊ ႏိုင္ငံျခားေရး၊ ျပန္ၾကားေရး စတဲ့ဌာနေတြက အေရးပါတဲ့ ၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြတဲ့အခါမွာေတာ့ တခ်ိဳ႕က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ဖို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ဆံုးျဖတ္ထားတဲ့ သူရွိသလို တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဒါကို အရွိန္ေလ်ာ့သြားေစခ်င္ၾကတဲ့အတြက္ အစိုးရ အဖြဲ႕ထဲမွာ ကြဲေနတာ ေသခ်ာလာပါတယ္” ဟုလည္း သူကဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မထုတ္ေ၀မီ စာေပစိစစ္ေရးသို႕ ႀကိဳတင္ တင္ျပရသည့္ စနစ္ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ပယ္ဖ်က္လိုက္ၿပီး မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ တိုးတက္မႈရွိလာသည္ကို ခ်ီးက်ဴးခဲ့ေသာ္လည္း လတ္တေလာအခ်ိန္တြင္ မီဒီယာမ်ားအေပၚ ဖိအားေပး ေနျခင္းကို ေထာက္ျပခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ လအတြင္းက ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္တြင္ အၾကမ္းဖက္မႈတခု ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ဒါဇင္ႏွင့္ ခ်ီေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္မ်ား ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢတို႔က သတင္းမ်ားထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာ အစိုးရက စြပ္စြဲမႈမ်ားကို ေဒါသတႀကီးတုန္႔ျပန္ခဲ့ၿပီး သတင္းမ်ားကို ပယ္ခ်ခဲ့သည္။ ထိုသတင္းကို ေရးသားခဲ့သည့္ AP သတင္းဌာနမွ သတင္းေထာက္မ်ားကိုလည္း ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဌာနသို႔ ေခၚယူၿပီး သတိေပးခဲ့သည္။

ပဋိပကၡျဖစ္ပြားၿပီး ေနာက္ပိုင္းေပၚေပါက္ခဲ့သည့္ မီးေလာင္မႈတြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့သည္ဟု ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ သတင္းဌာသို႔ေျပာၾကားခဲ့ေသာ မြတ္ဆလင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေရႊေမာင္ကိုလည္း အစိုးရက စစ္ေဆး ေမးျမန္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ထိုနည္းတူပင္ မေကြးတိုင္း ေပါက္ၿမိဳ႕နယ္မွ စစ္တပ္ပိုင္ ကာကြယ္ေရးပစၥည္း စက္႐ံုတ႐ံုသည္ ဓာတုလက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္သည့္ စက္႐ံုတခုျဖစ္သည္ဆိုေသာ သတင္းေရးသားခဲ့သည့္ Unity ဂ်ာနယ္မွ အမႈေဆာင္အရာရွိတဦးႏွင့္ သတင္းေထာက္ ၄ ဦး ကို ႏိုင္ငံေတာ္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ အက္ဥပေဒျဖင့္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့ၿပီး စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ရရွိေရး ေဆာင္ရြက္သူမ်ားက ၎တို႔ကို ျပန္လႊတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိေနၾကသည္။

အေၾကာင္းအရာ တစံုတခုကို ဦးတည္ရည္ညႊန္းျခင္း မျပဳေသာ္လည္း Kenneth Roth က တာ၀န္ရွိသူမ်ား ႏွစ္ခ်ိဳက္ဖြယ္ရာ မရွိသည့္ သတင္းေရးသားမႈမ်ားကို အစိုးရအေနျဖင့္ သည္းခံေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။

“စာနယ္ဇင္းဆိုတာ အစိုးရရဲ႕ အာေဘာ္ကို ေဖာ္ျပေပးရတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ခုခ်ိန္အထိ အစိုးရရဲ႕ တခ်ိဳ႕ အစိတ္အပိုင္း ေတြက လက္မခံေသးပါဘူး။ မီဒီယာဆိုတာ အစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္အတြက္ ၀ါဒ ျဖန္႔ခ်ီေပး႐ံုပဲ မဟုတ္ပါဘူး။ အစိုးရက သေဘာ မတူသည္ ျဖစ္ေစ၊ မိမိကိုယ္ပိုင္ သေဘာထားနဲ႔ မတိုက္ဆိုင္သည္ျဖစ္ေစ အရွိအတိုင္း လြတ္လပ္စြာ တင္ျပေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းမြန္ ျပည့္စံုတဲ့ မီဒီယာ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ အသံေတြ၊ အေခ်အတင္ ျငင္းခုန္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္” ဟု သူကဆိုသည္။ “အဲဒါကို လက္ခံဖို႔၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတခုလို႔ မျမင္ဘဲ လက္ခံသင့္တဲ့ အစဥ္အလာတခုလို႔ လက္ခံဖို႔က အခုမွ ေျပာင္းလဲလာေနတုန္း ရွိေသးတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။”

သူႏွင့္ HRW ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕က အစိုးရကို မီဒီယာႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဥပေဒသစ္မ်ားသည္ မီဒီယာမ်ားကို စီမံခန္႔ခြဲရာတြင္ ရာဇ၀တ္မႈဆိုင္ရာ အေရးယူမႈမ်ိဳး ျဖစ္မေနေစရန္လည္း တိုက္တြန္း ခဲ့သည္ ဟု Kenneth Roth ကေျပာသည္။

“သတင္း အမွားေတြေရးတယ္၊ သတင္း အမွားေတြေရးတယ္လို႔ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူတခ်ိဳ႕က ေျပာၾကတာကို က်ေနာ္တို႔ ၾကားခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဒီသတင္းေတြကို တုန္႔ျပန္သင့္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျဖခဲ့တယ္။ အျပန္အလွန္ ျငင္းခုန္မႈ ရွိရမယ္။ ရာဇ၀တ္မႈ ဥပေဒရဲ႕ ျပင္းထန္တင္းက်ပ္မႈကေန မဟုတ္ဘဲ ေျပာဆိုျငင္းခုန္ရင္းကေန အမွန္တရား ေပၚလာ ေစရမယ္” ဟုလည္း သူကဆိုသည္။

HRW ၏ အာရွေဒသဆိုင္ရာ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုတ္တာ Brad Adams ကလည္း ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည့္ အခ်ိန္တြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ျခင္းကို အေရးယူရန္အတြက္ ရာဇ၀တ္မႈ ဥပေဒမ်ား မသံုးစြဲသင့္ေၾကာင္း တင္ျပရာ သေဘာတူလက္ခံခဲ့ၾကသည္ဟု ေျပာသည္။

ျမန္မာ အစိုးရႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရာတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ပဋိပကၡမ်ားအေပၚတြင္ အစိုးရ၏ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း HRW က အေလးေပးေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္လက ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု ယူဆရသည့္ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္မႈ ကို ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္ေပးသြားရန္ ထပ္မံေတာင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္းလည္း Brad Adams ကေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕တို႔၏ ပဋိပကၡမ်ား၏ ဒဏ္ကို ခံစားေနရ သည့္ စစ္ေရွာင္ ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ားရရွိႏိုင္ေရး ေသခ်ာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးရန္ လည္း HRW အဖြဲ႔ က အစိုးရကို ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ “ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီေတြ အဲဒီမွာရေနပါတယ္၊ လူေတြလည္း သြားႏိုင္ပါတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကို ထပ္တလဲလဲ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ မိတ္ဖက္အဖြဲ႕ေတြဆီက ၾကားရတာေတာ့ တျခားျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကို စစ္ေဆး ၾကည့္ရမယ္ဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္” ဟု Kenneth Roth ကေျပာခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေအဂ်င္စီ ႐ံုးဖြင့္လွစ္ခြင့္ ျပဳမည္ဟု အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားကို ကတိေပးထားခဲ့သည့္ အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ေပးရန္လည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို တိုက္တြန္းခဲ့သည္ဟု Kenneth Roth က ေျပာသည္။

ဧရာ၀တီ