မျဖစ္မေန သိထားရမည့္ အေျခခံဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 2/17/2014 02:22:00 PM

ခရစ္ႀကိဳႏွစ္ ၆ ရာစုခန္႔ကစ၍ အိႏၵိယေျမေပၚတြင္ ဗုဒၶေဂါတမ ပ်ိဳးေထာင္ အေျခခ် ထားရစ္ေသာ ဗုဒၶသာသနာသည္ မိမိဇာတိနယ္ေျမ၌ ခရစ္ႏွစ္ ၁၂ ရာစုခန္႔ အထိသာ အတက္အက်၊ အနိမ့္အျမင့္ ေလာကဓံတရားတို႔ျဖင့္ တည္တံ့ေနရာမွ ၁၂ ရာစုအတြင္း အိႏၵိယႏုိင္ငံသို႔ ဝင္ေရာက္ ေမႊေႏွာက္ခဲ့ၾကေသာ အစၥလာမ္ဝါဒီ စစ္သည္တို႔၏ ဓားေအာက္တြင္ ေက်ေပ်ာက္ ပ်က္သုဥ္းခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ျပန္လည္ အားျပည့္လာၿပီ ျဖစ္ေသာ မိ႐ိုးဖလာ ျဗာဟၼဏဝါဒ၊ ဟိႏၵဴဝါဒ တို႔ကလည္း ဝါဒေရးရာအရ တျဖည္းျဖည္း ၿဖိဳဝါးပစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဗုဒၶသာသနာႏွင့္ ဗုဒၶဓမၼတို႔သည္ ျဗာဟၼဏဝါဒ၊ ဟိႏၵဴဝါဒတို႔၏ လႊမ္းမိုးမႈေအာက္တြင္ ကြယ္ေပ်ာက္ သြားရသည္။ အခ်ဳိ႕ေဒသ၊ အခ်ိဳ႕ေခတ္ပိုင္းတို႔၌ အခ်ဳိ႕ေသာ မင္းတို႔၏ လက္ထက္တြင္ ဗုဒၶဝါဒ ျပန္လည္ ထြန္းကားေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾက ဖူးေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ေခ်။ ယေန႔ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏ ဗုဒၶဘာသာဝင္ဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈ အမ်ားဆံုးရွိေသာ ေဒသမွာ ဗုဒၶဂယာအရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွ လာေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ဘုရားဖူးသူမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမွအပ ဗုဒၶဘာသာ အသိုက္အဝန္းဟူ၍ အထင္အရွား မရွိေတာ့ေပ။

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတြင္ စုစည္းေနထိုငၾကေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား၏ အမ်ဳိးသား ယဥ္ေက်းမႈသည္ အဆိုပါ လူမ်ဳိးမ်ား ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာတရား၊ လိုက္နာက်င့္သံုးသည့္ ရိုးရာဓေလ့စရိုက္၊ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ ျဖစ္ထြန္းလာသည့္ စာေပသုတတို႔အေပၚ အေျခတည္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ဟန္၊ ကိုယ္ပိုင္စံ၊ ကိုယ္ပိုင္မူမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ထြန္းလာစၿမဲ ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသား ယဥ္ေက်းမႈသည္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈႏွင့္ ႐ိုးရာဓေလ့ စ႐ိုက္တို႔ဆက္သြယ္ လႊမ္းမိုးေနသည့္ ပင္ကို အရည္အေသြး ျဖစ္သကဲ့သို႔ အမ်ဳိးသားေရး လကၡဏာသည္လည္း အဆိုပါ လူမ်ိဳးမ်ား၏ ဝိေသသ ဂုဏ္ျဒပ္တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။

ေခတ္တစ္ေခတ္၏ ယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာ လက္ရာမ်ားသည္ တိုင္းျပည္၏ လူေနမႈ အဆင့္အတန္းကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္စြမ္း ရိွခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ခန္႔က ထြန္းကားခဲ့ေသာ ဗိႆႏိုး၊ သေရေခတၱရာႏွင့္ ဟန္လင္းစေသာ ပ်ဴၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံမ်ား၊ ထို႔ျပင္ ေခတ္ၿပိဳင္ျဖစ္ေသာ ရခိုင္၊ ေဝသာလီႏွင့္ မြန္တို႔၏ သုဝဏၰဘုမိၼ စသည့္ ၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံမ်ား၏ ယဥ္ေက်းမႈသည္ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားစြာ ယခုထက္တိုင္ ထင္ရွားရွိေနသည္။ ရခိုင္၊ မြန္၊ ျမန္မာ၊ ရွမ္းတို႔၏ အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာကို ေရွးႏွစ္ေပါင္း ေထာင္ခ်ီကတည္းက ေစာင့္ေရွာက္ ခဲ႔မႈေၾကာင့္ ယေန႔ခ်ိန္ထိ ကမာၻ႔အလယ္တြင္ ဝင့္ထည္စြာ တည္ရွိေနျခင္း ၿဖစ္သည္။

ျမန္မာတို႔သည္ ႏိုင္ငံကိုခ်စ္ၿပီး အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို သမိုင္းစဥ္ဆက္ ေစာင့္ထိန္းခဲ့သည္ကို သာဓက ႏွစ္ခုျဖင့္ တင္ျပလိုပါသည္။ ေအဒီ (၁၀၄၃- ၁၀၁၇) မြန္တို႔ဌာနီ ဟံသာဝတီတြင္ တိႆ မင္းသည္ မူလဗုဒၶဘာသာဝင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျဗာဟၼဏ အမတ္မ်ား၏ သိမ္းသြင္းမႈေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာကို ယံုၾကည္မႈ သဒၶါတရား နည္းပါး၍ ျဗာဟၼကို ကိုးကြယ္သူ ျဖစ္သြားသည္။ သူ၏ တိုင္းသူျပည္သား မ်ားကိုလည္း ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ မကိုးကြယ္ရ၊ ကိုးကြယ္သူမ်ားကို ေသဒဏ္ေပးမည္ဟု အမိန္႔ထုတ္ခဲ့သည္။ ဘာသာေရးထက္ အသက္ကုိ တြယ္တာသူ အမ်ားစုတို႔သည္ မိမိတို႔ ကိုးကြယ္သည့္ ဗုဒၶ႐ုပ္တုမ်ားကို ေရထဲသုိ႔ေမွ်ာခ်ျခင္း၊ မီး႐ိႈ႕ျခင္း၊ ေဝးလံ ေခါင္သီလွေသာ ေတာနက္ထဲသို႔ ပစ္ထားျခင္းမ်ားျဖင့္ အယူဝါဒကို စြန္႔ၾကသည္။သို႔ေသာ္ ဟံသာဝတီၿမိဳ႕သူ သူေဌးသမီးေလး တလေထာ္ကား သူ႔ကိုးကြယ္မႈကို မစြန္႔၊ သူ႔အိမ္ထဲတြင္ ဗုဒၶဆင္းတုကုိ ကိုးကြယ္လ်က္ ရွိသည္။ သူ၏ ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္မႈ သဒၶါတရားသည္ကား ခိုင္ၿမဲလွေပသည္။

တစ္ေန႔ေသာအခါ အေႁခြအရံမ်ားႏွင့္အတူ ၿမစ္ဆိပ္သို႔ ေရခ်ိဳးဆင္းေသာအခါ ေရထဲတြင္ ေမ်ာလာေသာ ဆင္းတုေတာ္ ရွစ္ဆူကို မိမိကိုယ္တိုင္ ဆယ္ယူ၍ အေႁခြအရံ မ်ားကိုလည္း ဆယ္ယူေစသည္။ ရံေရြမ်ားက ႐ုပ္တုကိုးကြယ္လွ်င္ သတ္ရန္ ဘုရင္ႀကီးက အမိန္႔ထုတ္ထားေၾကာင္း မဆယ္ယူရန္ တားျမစ္ၾကသည္။ တလေထာ္က အသက္ေသရန္ မေၾကာက္၊ ဗုဒၶဆင္းတုေတြ သယ္ယူျခင္းကို သူတာဝန္ယူေၾကာင္း ေျပာ၍ ဆယ္ယူ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ဘုရင္တိႆ ၾကားသိေသာအခါ တလေထာ္ကို ဖမ္းဆီးၿပီး ဆင္ဆိုးႀကီးမ်ားကို အရက္ျပင္းတိုက္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္ ထိုးသတ္ေစခဲ့သည္။ ဆင္မ်ားကား သရဏဂံုတည္သူ တလေထာ္ကို မထိုးဝံ့ဘဲ ဝူးဝူးဝါးဝါးေအာ္ကာ ေနာက္သို႔ ဆုတ္ေျပးသြားၾကသည္။ ဆင္နင္း၍ မေသ၊ ထို႔ေၾကာင့္ မီးဖိုကာ မီး႐ိႈ႕၏။ သို႔ေသာ္လည္း အလွ်ံတညီးညီး ေတာက္ေလာင္ေနေတာ ထိုမီးသည္ တရားရွင္မေလး တလေထာ္ကို ေမြးညင္းတစ္ပင္မွ် မီးေလာင္ကြၽမ္းေစျခင္း အလွ်င္းမျပဳႏုိင္ခဲ့ေခ်။

ေနာက္ဆံုး ေျမဖို႔သတ္ရန္ စီစဥ္ၿပီး ေျမမဖို႔မီ ဘုရင္က သင့္အိမ္က ဗုဒၶ႐ုပ္တု ရွစ္ဆူကုိ ဤနန္းရင္ျပင္သို႔ ေကာင္းကင္မွ စ်ာန္ျဖင့္ ႂကြလာေအာင္ ပင့္ေဆာင္ႏုိင္ပါက အသက္ခ်မ္းသာေပးမည္။ သူကိုယ္တုိင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္အျဖစ္ ခံယူမည္ဟု ေျပာဆိုေလသည္။ ဘုရင္ႏွင့္ သူ၏အမတ္တုိ႔ကား တလေထာ္ မလုပ္ႏိုင္ဟု ယံုၾကည္ၾကေလသည္။ တလေထာ္က ရတနာသံုးပါးကို ယံုၾကည္သူ ျဖစ္၍ ‘ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္မ်ားကို အသက္ႏွင့္ရင္း၍ ကိုးကြယ္ ပူေဇာ္ခဲ့ပါသည္။ ရတနာ ျမတ္သံုးပါးသည္ ဂုဏ္ေတာ္အနႏၲ ႀကီးျမတ္ေတာ္ မူလွပါသည္။ ဤမွန္ေသာ သစၥာစကားေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားကုိယ္စား ႐ုပ္ပြားေတာ္ ရွစ္ဆူတို႔သည္ တိႆဘုရင္ နန္းရင္ျပင္ ေကာင္းကင္ထက္၌ ႂကြလာ စံပယ္တည္ေတာ္ မူၾကပါေစသတည္း’ ဟု သစၥာအဓိ႒ာန္ လုိက္ပါသည္။ သစၥာစကား ဆံုးသည္ႏွင့္ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြား ဆင္းတုေတာ္ ရွစ္ဆူသည္ သက္ရွိအလား စ်ာန္ျဖင့္ ႂကြျမန္းလာေတာ္မူၿပီး ဘုရင့္နန္းေတာ္ ေကာင္းကင္ယံဝယ္ ေရႊေရာင္ တဝင္းဝင္းျဖင့္ ေရာက္ရွိစံျမန္း ေနပါေတာ့သည္။ ထိုအခါ တိႆဘုရင္ႏွင့္ တုိင္းသူျပည္သားတုိ႔သည္ အ့ံၾသဘနန္း ၿဖစ္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအျဖစ္ ခံယူသြားၾကပါသည္။ အသက္ႏွင့္ရင္း၍ သရဏဂုံတည္ေသာ တလေထာ္ အမ်ိဳးသမီးေလး၏ သဒၶါတရားကား ရွာမွရွား ထူးျမတ္လွေပသည္။

ပုဂံျပည့္ရွင္ က်န္စစ္သားမင္းႀကီးသည္ သမီးေတာ္ ေရႊအိမ္စည္ႏွင့္ ျပဒါးလုံး ပိုင္ရွင္ ဘာသာျခား ပဋိကၠရား မင္းသားတို႕ လူငယ္သဘာဝ ရည္ငံေနၾကသည္ကို သိေသာအခါ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာအတြက္ ျပင္းထန္စြာ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တူေတာ္ ေစာယြန္းမင္းသားႏွင့္ သမီးေတာ္ကို လက္ဆက္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ က်န္စစ္သားမင္းႀကီး၏ ေစာင့္ေလမ်ိဳးႏြယ္ အစဥ္အလာကို အေလးအနက္ထား ထိန္းသိမ္းခဲ့သည့္ ျပယုဂ္သည္ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ အထင္အရွား ရွိခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေျမးေတာ္ သာသနာျပဳ အေလာင္းစည္သူမင္း ေပၚထြန္းခ့ဲၿပီး ျမန္မာ့သမိုင္း ထြန္းေတာက္ခဲ့ပါသည္။

နတ္သုဒၶါကဲ့သို႔ ခ်ိဳအီလွသည့္ ဗႏၶရ သရက္သည္ ႏြယ္ခါးတက္၍ အရသာပ်က္ၿပီး အမ်ိဳးပါ ပ်က္ခဲ့ရေၾကာင္း ေရွးသာဓက ထံုးေဟာင္းမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ေျမမ်ိဳ၍ လူမ်ိဳးမျပဳတ္၊ လူမ်ိဳမွ လူမ်ိဳးျပဳတ္မည္ ျဖစ္၍ ဝံသာႏုရကၡိတ တရားကို သတိႀကီးစြာျဖင့္ ၿမဲၿမဲဆုပ္ကိုင္ ထားရမည္ ျဖစ္သည္။ ‘ကမာၻေက်ာ္ မိလိႏၵပဥႇာ’ က်မ္းကို ေမးေတာ္မူေသာ ‘မိလိႏၵမင္းႀကီး’ ႏွင့္ ေျဖၾကားေတာ္မူေသာ ‘ရွင္နာဂသိန္’ တို႔၏ အျဖစ္အပ်က္သည္ ယခု ‘အာဖဂန္နစၥတန္’ ႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္က ကမာၻ႔ဉာဏ္ေတာ္ အျမင့္ဆံုး မတ္ရပ္ ဆင္းတုေတာ္ႀကီးသည္လည္း ယင္းႏုိင္ငံ၌ပင္ ရွိခဲ့သည္။ ကမာၻ႔အႀကီးဆံုး ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္လည္း ယခု အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံတြင္ တည္ရွိေနပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ လူငယ္မ်ား ဗဟုသုတမ်ားေစရန္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဘုရားရွင္၏ အဆံုးအမမ်ားကို သိရွိေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းႏွင့္ လိုက္နာ က်င့္ႀကံျခင္းမွ်ျဖင့္သာ ေရာင့္ရဲ ေက်နပ္မေနသင့္။ မိမိတစ္ဦးတည္း က်င့္ႀကံေနျခင္းမွာ မိမိ၏ အတၱဟိတအတြက္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသာ ျဖစ္၏။ ဗုဒၶ အဆံုးအမေတာ္မ်ားကို ပ်ံ႕ႏုိင္သမွ် ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစရန္ အားထုတ္ ေဆာင္ရြက္မွသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ တစ္ဦး၏ တာဝန္ ေက်ပြန္ပါလိမ့္မည္။ (သေျပကန္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အရွင္ဝါေသ႒ာဘိဝံသ)။ ထို႔ေၾကာင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ား အေနႏွင့္ ဆရာေတာ္ႀကီး၏ အဆုံးအမကို အေလးအနက္ထား လိုက္နာသင့္ေပသည္။

ႏုိင္ငံသည္ လူမ်ိဳး၌တည္၏။ လူမ်ိဳးသည္ကား ယဥ္ေက်းမႈ၌ တည္၏။ ယဥ္ေက်းမႈကား ဘာသာတရား၌ တည္၏။ ဘာသာတရားကား ထုတ္ေဖာ္ ညႊန္ျပသူ၌ တည္၏။ ထိုသူ မရွိလတ္ေသာ္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေသာ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၌ တည္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘာသာ တရားေကာင္းလွ်င္ ယဥ္ေက်းမႈ တင့္တယ္၏။ ယဥ္ေက်းမႈ တင့္တယ္လွ်င္ လူမ်ိဳးမ်ား သိမ္ေမြ႕၏။ လူမ်ိဳးမ်ား သိမ္ေမြ႕ေလေသာ္ ႏုိင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာဝေျပာ၏။ ထို႔တူစြာ ဘာသာတရားမ်ား ကေမာက္ကမ ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ မိမိႏုိင္ငံသာမက ကမာၻႀကီးသည္ပင္ မေအးခ်မ္း၊ မသာယာႏုိင္ေတာ့ပါ။ (ဘဒၵႏၲတိေလာကာဘိဝံသ ပဓာနမဟာ နာယက အင္းစိန္ ရြာမပရိယတၱိ စာသင္တိုက္)။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိကိုးကြယ္ရာ ဘာသာတရားကို ယုံယုံၾကည္ၾကည္ ေလးေလးနက္နက္ ကိုးကြယ္ရမည္ ျဖစ္သည္။

အေဆာက္အအံု တစ္ခုခု ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ ေအာက္ေျခ၊ အေျခခံအုတ္ျမစ္ (Foundation) သည္ အေရးႀကီးဆံုး ျဖစ္၏။ အေျခခံအုတ္ျမစ္ ေကာင္းမြန္ခိုင္ခံ့ပါမွ ေတာင့္တင္း ခုိင္မာေသာ အေဆာက္အအံု မ်ားကို တည္ေဆာက္ႏုိင္စြမ္းရွိ၏။ အေျခခံ အုတ္ျမစ္သည္ အေဆာက္အအံုႀကီး တစ္ခုလံုးအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုး အပိုင္းျဖစ္၏။ မည္မွ်ပင္ ႀကီးမားေသာ အေဆာက္အအံု ျဖစ္ေစကာမူ အေျခခံအုတ္ျမစ္ မေကာင္းလွ်င္ မၾကာမီ ၿပိဳလဲသြားႏုိင္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူငယ္မ်ားအေနႏွင့္ ဘာသာ၊ သာသနာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဝံသာႏုရကၡိတ တရားမ်ား အေျခခံ အားေကာင္းရန္ အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင္း ေရးသားလိုက္ရပါသည္။

Myanma Spectrum