နာဂ ေဒသ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး လိုအပ္ေန
ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္
- 1/27/2014 10:30:00 PM
 |
| ႐ိုးရာအက ေလ့က်င့္ေနသည့္ နာဂ တိုင္းရင္းသူမ်ား (ဓာတ္ပုံ – နန္းဆိုင္ႏြမ္ / ဧရာ၀တီ) |
နာဂေတာင္တန္း ေဒသတြင္ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ အသိပညာ ေပးမႈမ်ားႏွင့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး ဆုိင္ရာမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရန္ လိုအပ္ ေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
နာဂ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း၊ အမ်ိဳးသမီးဆုိင္ရာ အခြင့္အေရး ၊ လူ႔အခြင့္အေရး စသည္တို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္ သည့္ ပညာေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးသင့္ေၾကာင္း စစ္ကိုင္းတုိင္း ေဒသႀကီး လဟယ္ၿမိဳ႕နယ္ နာဂေတာင္တန္းတြင္ ေနထုိင္သည့္ နာဂ တိုင္းရင္းသူ ေဒၚအလင္းေသး က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
“နာဂ ရြာေတြမွာဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ လုပ္ငန္းေတြ ဘာမွ မရွိဘူး။ ပညာေပးမႈေတြ၊ က်န္းမာေရးေတြ အတြက္ လည္း သူတို႔ နားမလည္ၾကဘူး”ဟု ေဒၚအလင္းေသးက ဆိုသည္။
စစ္ကိုင္းတုိင္း ေဒသႀကီး နာဂေတာင္တန္း ဒံုဟီးၿမိဳ႕နယ္ ၾကဴယန္းေလာင္ပ ေက်းရြာမွ မူလတန္းျပ ဆရာမ ေဒၚထားေငြကလည္း “နာဂမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အမ်ိဳးသားေတြက ႏွိမ္ၿပီး ဆက္ဆံတယ္။ ေနရာ မေပးဘူး။ အလုပ္ဆုိရင္လည္း မိန္းကေလးေတြကပဲ လုပ္ေနရတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔မွာ ဘာဖြ႔ံၿဖိဳးမႈမွ မရွိဘူး။ က်န္းမာေရးေတြကလည္း ဆိုးရြားတယ္။ မိန္းမေတြဟာ ေယာက္်ားေတြရဲ႕ အခိုင္း အေစ တေယာက္လို ေနထိုင္ရတယ္”ဟု ေျပာသည္။
အမ်ိဳးသမီး အခန္းက႑ အားနည္းေနသည့္အျပင္ ပညာေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစစအရာရာ ေႏွာင့္ေႏွးေနေသးေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသမီး ႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ား ပညာသင္ၾကားသည္ကို အမ်ိဳးသားမ်ားက မလိုလားေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ လူမႈေရး အဖြဲ႔အစည္းလည္း မရွိေၾကာင္း သိရသည္။
“ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေနတာေတာင္ ေရခပ္ရတာေတြ၊ ဆန္ဖြတ္ရတာေတြ လုပ္ရတယ္။ မီးဖြားၿပီးရင္လည္း ေနာက္ရက္ဆို အလုပ္ခြင္ စဝင္ရၿပီ။ က်မက မေနႏိုင္လို႔ ဝင္ေျပာတာေတာင္ မျမင္မေတာ္ရင္ ဝင္လုပ္လုိက္ေလ ဆိုၿပီး သူတို႔ အမ်ိဳးသားက ေျပာတယ္”ဟု မူလတန္းျပ ဆရာမ တဦးျဖစ္သည့္ ေဒၚမိတုတ္က ေျပာျပသည္။
နာဂေဒသတြင္ အမ်ိဳးသမီး က႑ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာမ်ား၊ လူေနမႈ ျမင့္မားေစရန္ ပညာေပး လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား လုိအပ္ေၾကာင္း၊ လက္ရွိတြင္ နာဂလူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ အသိဉာဏ္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ ပညာေပး လုပ္ငန္း မ်ားလည္း မရွိေသးေၾကာင္း ဒုံဟီးၿမိဳ႕နယ္ ဟရွိတ္လံုခက္ ေက်းရြာမွ ဆရာမ ေဒၚမူမူဝင္းကလည္း ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
“နာဂမွာက အမ်ိဳးသားဆိုရင္ ေတာင္ယာခုတ္တာ တခုပဲ လုပ္တယ္။ ေတာင္ယာရွင္းတာ၊ သိမ္းတာ၊ ေရခပ္ ဆန္ဖြတ္ အစစအရာ ရာ က အမ်ိဳးသမီးေတြပဲ။ ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသားေတြက အိမ္မွာေန ဘိန္း႐ႉေနၾကတာပဲ”ဟု ၎က ေျပာဆိုသည္။
ယခင္ စစ္အစိုးရမ်ား လက္ထက္ကတည္းက အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသမီးေရးရာ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ႏွင့္ မိခင္ႏွင့္ကေလး ေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္းကို ဖြဲ႕စည္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ယင္း အသင္းအဖြဲ႕ကို အစိုးရ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ မ်ား၏ ဇနီးမ်ားက ဦးေဆာင္ခဲ့ရာ လက္ရွိတြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ဇနီး ေဒၚခင္ခင္၀င္း က ဂုဏ္ထူးေဆာင္ နာယက အျဖစ္ ေဆာင္ ရြက္လ်က္ ရွိသည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က ကုလသမဂၢ ၏ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ပေပ်ာက္ေရး သေဘာတူ စာခ်ဳပ္ (CEDAW) တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုး ထားေသာ္လည္း အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး ကာကြယ္ေပးျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားသည္ ထိေရာက္မႈမရွိေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုၾကသည္။
လက္ရွိ နာဂေဒသတြင္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္မႈ ခက္ခဲျခင္းေၾကာင့္လည္း လူမႈေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက လာေရာက္အကူအညီ ေပးႏုိင္ ျခင္းမ်ား မရွိေၾကာင္း၊ ပညာေရး က႑ပိုင္းတြင္လည္း လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိေၾကာင္း နာဂ တိုင္းရင္းသားလူငယ္ ကိုခ်င္းေမာင္က လည္း ေျပာသည္။
“လူငယ္ေတြ အသိဉာဏ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ ပညာေပးမႈေတြ အမ်ားႀကီး လိုအပ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ေဒသမွာ အစစအရာရာ ေႏွာင့္ေႏွးေနေတာ့ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ လုပ္သြားရမွာေပါ့။ အဓိက ပညာေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးကိစၥကို ဦးစားေပး လုပ္သြားမွာပါ”ဟု ၎က ဧရာဝတီ သို႔ ေျပာျပသည္။
ထို႔အျပင္ နာဂေတာင္တန္းတြင္ ေနထိုင္သည့္ တုိင္းရင္းသား အမ်ားစု၏ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္မေျပမႈ ျပႆနာ၊ အိမ္ေထာင္ ၿပိဳကြဲမႈမ်ားေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားစု နစ္နာေနေၾကာင္း၊ တရားစီရင္ေရးတြင္လည္း နာဂ ႐ိုးရာဥပေဒ အတိုင္း စီရင္ဆံုးျဖတ္ ၾက သည္ ဟုလည္း ဆိုသည္။
နာဂေတာင္တန္း ေဒသတြင္ နာဂတိုင္းရင္းသား ဦးေရ ၂ သိန္းနီးပါး ရွိၿပီး နာဂလူမ်ိဳး အမ်ားစုသည္ စစ္ကိုင္းတုိင္း ေဒသႀကီး ခႏၱီးၿမိဳ႕နယ္၊ ဟုမၼလင္းၿမိဳ႕နယ္၊ ေလရွီးၿမိဳ႕နယ္၊ လဟယ္ၿမိဳ႕နယ္၊ နန္းယြန္းၿမိဳ႕နယ္ တို႔တြင္ ေနထိုင္ ၾကသည္။
Irrawaddy ဧရာ၀တီ သတင္း
