အန္ေကာ၀ပ္ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကို ခမာလူငယ္ေတြ ကူညီထိန္းသိမ္း

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 1/18/2014 03:34:00 PM

ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ အေက်ာ္ၾကားဆံုး အန္ေကာ၀ပ္ဘုရားေက်ာင္းကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ လာေရာက္ လည္ပတ္သူ ၃ သန္းေက်ာ္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခရီးသြားဧည့္သည္ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဒီဘုရားေက်ာင္းေတြ ၿပိဳက်ပ်က္စီးလြယ္တဲ့ အေျခအေနအေပၚကို နားလည္ႏိုင္မႈ နည္းၾကပါတယ္။

အခုေတာ့ ေနာင္အနာဂတ္မ်ိဳးဆက္ေတြအတြက္ ကုလသမဂၢ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္ေနရာအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အန္ေကာ၀ပ္ ေရွးေဟာင္းေက်ာင္းေတာ္ကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနၾကပါၿပီ။ ခမာလူငယ္ေတြကလည္း ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကို ကူညီထိန္းသိမ္းဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနၾကပါၿပီ။

ဖႏြမ္ပင္ရဲ႕ ေျမာက္ဖက္ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ အကြာေလာက္မွာ ရွိတဲ့ အန္ေကာ၀ပ္နယ္ေျမဟာ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ နာမည္အႀကီးဆံုး ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြ သြားေရာက္တဲ့ ေနရာတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးေဟာင္း ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္းျဖစ္တဲ့ အန္ေကာ၀ပ္ေက်ာင္းေတာ္ အေဆာက္အဦကို ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာ့အေမြအႏွစ္ ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ စာရင္းထည့္သြင္းထားခဲ့ပါတယ္။

လတ္တေလာ ႏွစ္ေတြအတြင္းမွာလည္း အဲဒီကို လာေရာက္ၾကတဲ့ ခရီးသြားေတြ အေရအတြက္ ျမင့္တက္လာၿပီး၊ ဒီေလာက္ မ်ားျပားလွတဲ့ ခရီးသြားဦးေရေၾကာင့္ အမွတ္တရ အေဆာက္အဦေတြ ထိခိုက္ပ်က္စီးကုန္ေတာ့မယ္လို႔ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြလည္း ရွိလာၾကပါတယ္။

အန္ေကာ၀ပ္ေက်ာင္းေတာ္က ေထာင့္တစ္ေနရာမွာ ခမာလူငယ္အုပ္စုတစု ေက်ာက္တံုးေတြနဲ႔ စုစုေ၀းေ၀း အလုပ္ လုပ္ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ တူေတြ၊ ေဆာက္ေတြ တန္ဆာပလာမ်ိဳးစံုကို အသံုးျပဳၿပီး လုပ္ကိုင္ေနၾကတာပါ။
ကိရိယာပစၥည္းေတြကို ဆြဲထုတ္လိုက္ၿပီး ပန္းပုရုပ္ေတြကို စၿပီး တိုင္းတာေနတဲ့ အသက္ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ ေဆာင္ ရာတာနက္ခ္ က “ဒီေက်ာင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတို႔ကို ေဆာက္လုပ္ထားပံုေတြေၾကာင့္ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားလြန္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ သိတဲ့အတိုင္း အရင္တုန္းက ဒီေလာက္ႀကီးက်ယ္တဲ့ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကို တည္ေဆာက္ဖို႔ ဘာေခတ္မီပစၥည္းကိရိယာေတြမွ ရွိတာ မဟုတ္ဘူး”လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဒါဟာ သက္တမ္း ရာေက်ာ္ခ်ီ ရွိေနတဲ့ ေရွးေဟာင္းေက်ာက္တံုးေတြအေၾကာင္း ပိုၿပီး ေလ့လာသင္ယူႏိုင္မယ့္ သင္ခန္းစာ တခုပဲလို႔ ေဆာင္က ရွင္းျပပါတယ္။ ပန္းပုရုပ္ႀကီးေတြကို တိုင္းတာရင္းနဲ႔ပဲ သူတို႔ရဲ႕ ဘိုးေဘးေတြ ဘယ္ကိရိယာ တန္ဆာပလာေတြ သံုးၿပီး ဒီအရုပ္ႀကီးေတြကို ဘယ္လို ဖန္တီးထုဆစ္ တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္ ဆိုတာကို ေလ့လာေနၾကတာပါ။ ေလ့က်င့္သင္ယူျခင္း ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔လည္း ေက်ာက္တံုးေတြကို ဘယ္လိုထုဆစ္ရမယ္ဆိုတာ ေလ့လာရဦးမွာပါ။

ေဆာင္ဟာ ေက်ာက္တံုးေတြကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာေနၾကတဲ့ ကေမၻာဒီးယား လူငယ္ အေယာက္ ၂၀ အုပ္စုထဲက တေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ သင္တန္းကာလ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ သူတို႔ဟာ ပန္းပုပညာရပ္ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းေတြနဲ႔ ေက်ာက္တံုးေတြကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ နည္းပညာသစ္ေတြအေၾကာင္း သင္ယူေလ့လာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အုပ္စုေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ အသက္ ၄၆ ႏွစ္အရြယ္ ေလာ္င္နာရီက “သူတို႔ေတြက အထက္တန္း ေအာင္ၿပီးၾကပါၿပီ။ တခ်ိဳ႔ကေတာ့ တကၠသိုလ္ ဆက္တက္ေနၾကတုန္း ေက်ာင္းသားေတြေပါ့။ ဒါေပမယ့္လည္း က်ေနာ္တို႔မွာ ေက်ာက္တံုးေတြကို ထိန္းသိမ္းတဲ့ပညာရပ္ေတြကို လူငယ္ေတြကို ျပန္သင္ၾကားေပးမယ့္ ေက်ာင္းေတြလည္း မရွိဘူးေလ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ သူတို႔က ကေမၻာဒီးယားကို လာၿပီး အေတြ႔အႀကံဳ ဗဟုသုတေတြ လာေ၀မွ်ေပးမယ့္ အဖြဲ႔အစည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ လူအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ပညာရွင္ေတြဆီကေန ေလ့လာသင္ယူေနရတာပါ”လို႔ ဆိုပါတယ္။

ခရီးသြားဧည့္လမ္းညႊန္အျဖစ္ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး ေက်ာက္တံုးေတြကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ ေလာ္င္နာရီ က “က်ေနာ္က မွတ္တမ္းေတြ ဘယ္လိုထားရမယ္၊ ေက်ာက္တံုးေတြကို ဘယ္လို ထိန္းသိမ္းရမယ္၊ ရုပ္တုႀကီးေတြ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာမ်ိဳး… တန္ဖိုးသိပ္ရွိတဲ့ တခုခုေပါ့ေလ။ အဲဒါေတြကို ေလ့လာေနတာပါ”လို႔ ေျပာပါတယ္။

ေလာ္င္နာရီကို ကမၻာတလႊားက ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းတခု ျဖစ္တဲ့ ICCROM ကေန သင္တန္းေပးခဲ့တာပါ။ သူဟာ ေက်ာက္တံုး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ၃ လ သင္တန္းအတြက္ ေရာမကို ေစလႊတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ပထမဆံုး ကေမၻာဒီးယားလူမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကို ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ေဒသခံလူထု ပါ၀င္ေနမႈက အေရးႀကီးတယ္လို႔ ICCROM အဖြဲ႔က ဆိုင္မန္ေ၀ါရက္ခ္က ခုလိုေျပာပါတယ္။

“ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈ မရွိ္တာက အႀကီးဆံုးျပႆနာ ျဖစ္ေစတာေပါ့ေလ။ ၿပိဳက်ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဘယ္ေက်ာင္းေတာ္ေတြကိုမဆို ၾကည့္လိုက္ရင္ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ဘယ္သူက ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္မႈ မရွိတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေက်ာင္းေတာ္ေတြကို ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ သင္တန္းေပးထားတဲ့သူေတြဟာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္းလုပ္ငန္းစဥ္မွာ သိပ္ကို အေရးႀကီး ပါတယ္။ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး အစီအစဥ္ေတြကို အၿမဲတမ္း လိုက္လုပ္ေနမယ့္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရး အစီအစဥ္နဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ထားရမွာပါ။ ဒါဆို ခု သင္တန္းတက္ေနၾကတဲ့ သူေတြက အဓိက က်လာၿပီေလ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီေက်ာင္းေတာ္ေတြ ေနာက္ထပ္ ၿပိဳက်တာေတြ မျဖစ္ေတာ့ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးမယ့္သူေတြကို ေလ့က်င့္ သင္တန္း ေပးထားလို႔ပဲေပါ့ဗ်ာ။”

ေဆာင္ နဲ႔ သူ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ တိုင္းတာျခင္းနဲ႔ ေက်ာက္တံုးေတြက ရရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို မွတ္တမ္း တင္တာေတြကိုလည္း ဆက္လုပ္ေနၾကပါတယ္။

ေဆာင္ ရာတာနက္ခ္ က“က်ေနာ္ ဒီအလုပ္ကို သေဘာက်ပါတယ္။ က်ေနာ္ ဒီသင္တန္းကိုလည္း ၿပီးေအာင္ တက္ခ်င္ပါတယ္။ ဒါမွ ေန႔တိုင္းလိုလို ပ်က္စီးယိုယြင္းေနတဲ့ ခမာေက်ာင္းေတာ္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္မွာေပါ့။ ဒီေက်ာင္းေတာ္ေတြ ၿပိဳက်ပ်က္စီးေနတာေတြကို ရပ္လိုက္ႏိုင္ခ်င္ပါတယ္ဗ်ာ”လို႔ ဆိုပါတယ္။

အန္ေကာ၀ပ္ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကို ကူညီကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ေနာက္ထပ္ ခမာလူငယ္ေတြ ခပ္မ်ားမ်ားကို ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးႏိုင္ဖို႔ ေလာ္င္နာရီက ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

“ခုထိေတာ့ က်ေနာ့္အလုပ္ကို က်ေနာ္ ေတာ္ေတာ္ သေဘာက်မိတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ လူေတြအမ်ားႀကီးကို သိလာၿပီး ေလ့က်င့္သင္ၾကားေနတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္ ေပ်ာ္လာပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္လဲ သိပ္အသက္ရွည္ရွည္ ေနရဖို႔ မေမွ်ာ္လင့္ထားဘူးေလ။ ဒါေပမယ့္လဲ က်ေနာ့္ဗဟုသုတေတြကို ေနာက္လာမယ့္မ်ိဳးဆက္ေတြကို လႊဲေျပာင္းေပးႏိုင္မွာပါ။”

အာရွေဒသ သတင္းေဆာင္းပါးအတြက္ သတင္းေထာက္ စီထရာ ပရာစ္တူတီက ဆီယမ္ရိ(ပ္)၊ အန္ကာေဒသ ကေန သတင္းေပးပို႔ခဲ့တာပါ။
DVB