သမိုင္းဝင္ ကပ္ေရာဂါမ်ား (၆)

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 1/19/2014 07:00:00 AM

ဒီကပ္ေရာဂါေတြရဲ႕ သမိုင္းေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို ဆန္းစစ္ေဝဖန္ၾကည့္ရင္ ေကာက္ခ်က္ခ်လို႔ရတဲ့ အဖိုးတန္ အခ်က္အလက္ေတြ ရွိပါတယ္။ ပထမ အဆင့္အေနနဲ႔ ျခံဳငံုျပီး ေျပာရမယ္ဆိုရင္ -

၁။ လူနဲ႔ ကပ္ေရာဂါဟာ သူစိမ္းေတြ မဟုတ္ၾကဘူး။ ကပ္ေရာဂါ တစ္ခုခုဟာ တစ္ခ်ီတစ္ခ်ီေပၚလာျပီး လူေတြကို ဒုကၡေပးၾကတာကို သမုိင္းေရွ႕ေခတ္ကတည္းက ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ လူေတြဟာ ဒီေလာကမွာေနတာဟာ ထီးထီးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ပတ္ဝန္းက်င္ထဲမွာ ေနၾကရတာ။ အဲဒီပတ္ဝတ္က်င္ထဲမွာ လူအျပင္ အျခား အျခားေသာ သက္ရွိ၊ သက္မဲ့ သတၱဝါ / အရာေတြဟာလည္း ရွိေနၾကတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ အခ်င္းခ်င္းေရာ၊ တစ္ဦးစီနဲ႔ေရာ၊ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ေရာ အျမဲပဲ အေပးအယူ လုပ္ေနၾကရတယ္။ အျပန္အလွန္ တံု႔ျပန္မႈေတြ ရွိေနၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ရုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈဟာ အျမဲပဲ ရွိေနတယ္။ လူကုိျဖစ္ျဖစ္၊ ေရာဂါကိုျဖစ္ျဖစ္ တစ္ခုတည္း အျပတ္ထားျပီး စဥ္းစားလို႔ေတာ့ မရဘူး။

၂။ ဘယ္အရာမဆို အမွန္တရားဟာ ပဓာနပဲ။ အမွန္တရားကို ဗဟုိျပဳျပီး ရွာခဲ့တဲ့ အေျဖမွသာလွ်င္ အေျဖမွန္ ျဖစ္တယ္။ ေရာဂါရဲ႕ ဇစ္ျမစ္အမွန္ကို သိမွ ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ဖို႔ နည္းဗ်ဳဟာေတြ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ တယ္။ ေရာဂါရွင္သန္ ပြားမ်ားေနမႈရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းမွန္ကုိ သေဘာေပါက္ နားလည္မွသာလွ်င္ ေရာဂါကုိ မပြားေအာင္ လုပ္ႏုိင္မယ္။ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ဘယ္လိုအေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ျဖစ္ အမွန္ကို ဖံုးကြယ္ထားရင္ မွားတာခ်ည္းပဲ။ အမွားနဲ႔ စလိုက္ရင္ ဆက္ျပီး မွားတာေတြ ျဖစ္မွာပဲ၊ အမွန္ဘဝကို မေရာက္ဘူး။ အမွန္ဘဝကုိ မေရာက္ရင္ ျပႆနာ ေျပလည္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။

၃။ ၾကပ္တည္းက်ဥ္းေျမာင္းစြာ ေတြးေခၚယူဆခ်က္တို႔မွ ေပါက္ဖြားလာတဲ့ အေျဖေတြဟာ ေအာင္ျမင္မႈကို မေပးႏုိင္ဘူး။ ဒီလုိ ေတြးေခၚမႈေတြရဲ႕ လႈံ႕ေဆာ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေပၚထြက္လာတဲ့ အေရးယူမႈနဲ႔ အျခား လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားဟာ ဘယ္ေတာ့ကမွ ေအာင္ျမင္မႈကုိ မေပးခဲ့ဘူး။ အထူးသျဖင့္ အမိန္႔အာဏာ တစ္ခုတည္းကိုသာ အားကိုးျပီး မလုပ္မေနရဆိုတဲ့ တစ္ခ်က္လႊတ္ အမိန္႔မ်ား၊ အဓမၼေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ မေအာင္ျမင္တဲ့အျပင္ အက်ိဳးယုတ္ေစတာကုိ ေတြ႕ရတယ္။

၄။ ကပ္ေရာဂါတိုက္ရာမွာ သိပၸံပညာ / ေဆးပညာကို လံုးလံုးပံု အားကိုးျပီး လုပ္လုိ႔ မရဘူး။ ဥပမာ ေရာဂါေပ်ာက္ေအာင္ ကုသေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရးအတြက္ သိပၸံအပိုင္းကေနျပီး ျပည့္စံုစြာ (သို႔) ေက်နပ္ ဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ဖန္တီးတီထြင္ ေပးႏုိင္ေပမယ့္လည္း ေရာဂါကုိ အျပီးအျပတ္ ရွင္းလို႔ မရခဲ့ပါဘူး။ (ဆစ္ဖလစ္ကိုသာ ၾကည့္ပါ) လူေတြရဲ႕ အျပဳအမႈ၊ လူေနမႈ၊ ဆက္ဆံေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ဓေလ့ထံုးစံ စတဲ့ လူမႈေရး က႑နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး က႑တို႔ဟာ အေရးၾကီးတဲ့ အပိုင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆက္ျပီး အေသးစိတ္က်က် ၾကည့္ျပန္ရင္ ေတြ႕ရတာကေတာ့ ကပ္ေရာဂါတစ္ခု ျဖစ္ျပီးဆိုရင္ ဒီေရာဂါနဲ႔ ေခတ္ျပိဳင္ကာလမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြဟာ ေရာဂါျပန္႔ပြားမႈ၊ ရွင္သန္ေနမႈနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမွာ အေရးၾကီးတဲ့ အေထာက္အကူျပဳမႈေတြကို ေပးႏုိင္တယ္။ ဥပမာ - စစ္ျဖစ္ေနျခင္း၊ လူေတြ တစ္ေနရာတည္းမွာ မေနၾကေတာ့ပဲ ကူးလူးဆက္ဆံ သြားလာေရး ျမန္ဆန္ျပီး လြယ္ေနျခင္း၊ အလားတူပဲ လူေနမႈ ကိစၥရပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး သက္ဝင္ယံုၾကည္မႈနဲ႔ အယူဝါဒတို႔ဟာလည္း ေရာဂါရဲ႕ ျပန္႔ပြားေရး၊ ရွင္သန္ေရး၊ ဆုတ္ယုတ္ေရး စတဲ့ လမ္းစဥ္မ်ားကို တစ္မ်ိဳးတစ္ဖံု ေျပာင္းလဲႏုိင္တယ္။ အခုထိ သိျပီး ကပ္ေရာဂါေတြ အားလံုးဟာ အျပဳတ္တုိက္ရွင္းဖို႔ရာမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာတာခ်ည္းပဲ။

လြယ္လြယ္ျမန္ျမန္ ရွင္းလို႔ရတဲ့ ျပႆနာေတြ မဟုတ္ၾကဘူး။ ေက်ာက္ၾကီးေရာဂါဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀၀ အထိ လူေတြၾကားထဲမွာ ေနခဲ့တယ္။ ပလိပ္ေရာဂါဟာလည္း အခုထိ ရွိတုန္းပဲ။ ဆစ္ဖလစ္နဲ႔ ကာလဝမ္းဟာလည္း ဒီလိုပဲ ရွိေနတုန္းပဲ။ ေနာက္တစ္ခု ထင္ရွားစြာ သိရတာကေတာ့ ကပ္ေရာဂါတုိက္ဖ်က္ရာမွာ ပညာေပးမႈဟာ အေရးၾကီးျပီး ထိေရာက္တဲ့ လက္နက္တစ္ခု ျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီလက္နက္ တစ္ခုတည္းနဲ႔ေတာ့ အဆံးစြန္ေသာ ေအာင္ျမင္မႈကုိ မရႏိုင္ခဲ့ၾကဘူး။ အျခားလက္နက္ေပါင္းစံု၊ နည္းေပါင္းစံုတို႔ကို သင့္ေတာ္တဲ့ အပိုင္းက႑မွာ သင့္ေတာ္သလို အကြက္ေစ့ေအာင္ သံုးၾကမွ ျဖစ္မယ္။

ဒီေရာဂါေတြ အားလံုးမွာ ျပန္႔ပြားမႈကို ဟန္႔တားေစႏိုင္တဲ့ ေလးနက္တဲ့ အခ်က္တစ္ခုကေတာ့ လူေတြရဲ႕ အျပဳအမႈကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးပဲ ျဖစ္တယ္။ သမိုင္းကျပတဲ့ သက္ေသေတြထဲမွာ ေတြ႕ရတာကေတာ့ လူေတြဟာ ကပ္ေရာဂါနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရရင္ ေၾကာက္စိတ္က လႊမ္းမိုးသြားတယ္။ ဒီေၾကာက္စိတ္က အဓိကစတ္ ျဖစ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ တစ္ဘက္စြန္းက်တဲ့ အျပဳအမႈေတြ ၾကပ္တည္းလြန္းျပီး လက္ေတြ႕မက်တဲ့ ဥပေဒေတြ၊ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ၊ ေျဖာင့္မွန္မႈကို ဖီလာျပဳတဲ့ အယူဝါဒေတြ ေပၚထြက္လာျပီး က်င့္သံုးၾကတယ္။

တုိင္းျပည္နဲ႔ လူသားအားလံုးအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ေပးရမယ့္အခါမွာ ေခါင္းေအးေအးထားျပီး သမာသမတ္ မစဥ္းစားႏုိင္ခဲ့လို႔ မ်က္ကန္းေတာတိုး လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ တည့္မတ္မွန္ကန္ျပီး အစြမ္းထက္တဲ့ ထိေရာက္မႈမ်ိဳးကို ေပးႏိုင္တဲ့ စီမံခ်က္ေတြကို မလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ ၾကဘူး။ ေရရွည္ကို မစဥ္းစားၾကဘူး။ ေရာဂါ ခံစားရသူေတြကလည္း အေၾကာက္ပိုျပီး ဖံုးကြယ္မႈကိုသာ အဓိကထားျပီး လုပ္ကိုင္ သြားလာေန ၾကတာမို႔ ေရာဂါပြားမႈကုိ အားေပးခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျဖစ္ရပ္မွန္ကို ရဲဝံ့စြာ ေဖာ္ထုတ္ျပီး ဓမၼဓိဌာန္က်တဲ့ ကိုင္တြယ္မႈမ်ိဳးကုိ ရွာဖို႔ လိုတယ္။ ဒါကေတာ့ ကပ္ေရာဂါ သမိုင္းကို ေလ့လာရာမွ ရတဲ့ အဖိုးတန္လွတဲ့ သင္ခန္းစာမ်ားပါ။

ေဒါက္တာ ေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္ ေရးသားေသာ “လူတိုင္းအတြက္ ထုိးတဲ့ ေခါင္းေလာင္း” စာအုပ္မွ ျပန္လည္ေရးသား ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
HIV Information for Myanmar