သမိုင္းဝင္ ကပ္ေရာဂါမ်ား (၅)

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 1/18/2014 07:45:00 PM

လူကိုယ္ထဲမွာ ေနစဥ္ ၂ ပတ္ အတြင္းမွာသာ အျခားကို ကူးစက္ျပန္႔ပြားႏိုင္တာကိုး။ အဲဒီ အခ်က္ဟာ ဗိုင္းရပ္စ္အတြက္ ဆက္လက္ရပ္တည္ဖို႔ အတြက္ ေပ်ာ့ကြက္ ညံ့ကြက္ျဖစ္ျပီး လူသားေတြအတြက္ေတာ့ ဒီေရာဂါကုိ တြန္းလွန္ ျဖိဳးဖ်က္ဖို႔ အတြက္ ႏုိင္ကြက္ျဖစ္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ေရာဂါကို “ျပီး” ေအာင္ လုပ္ႏုိင္တဲ့ ကာကြယ္ေဆးကလည္း ရွိေနျပီ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ ကမၻာရွိ လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ ကာကြယ္ေဆးကလည္း ရွိေနျပီ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ ကမၻာရွိ လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ ကာကြယ္ေဆး ထုိးျပီးသား ျဖစ္ေနရင္ ဗိုင္းရပ္စ္မွာ ခုိကပ္စရာေနရာ မရွိေတာ့လို႔ ဒီကမၻာ ေျမမ်က္ႏွာျပင္ေပၚ ကေနျပီး အျပီးအပိုင္ ေပ်ာက္သြားမွာ ျဖစ္တယ္။

ဒီနည္းဗ်ဴဟာကုိ စနစ္တက် အေကာင္အထည္ေဖာ္ျပီး လက္ေတြ႕မွာ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ လုပ္ဖို႔ အတြက္ကုိ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ၾကီးက ေဆးပညာ သိပၸံပိုင္းဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္မက စီမံခန္႔ခြဲေရးပိုင္ ဆိုင္ရာ အတတ္ပညာရွင္မ်ားနဲ႔ အျခား အထူးပုဂၢိဳလ္ပ်ားနဲ႔ပါ ႏွီးေႏွာတိုင္ပင္ျပီး စီမံကိန္း စီမံခ်က္မ်ား ေရးဆြဲခဲ့တယ္။ ဒီလို ေရးဆြဲတဲ့ အခါမွာလည္း လက္ေတြ႕ပိုင္းဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြကို အထူး အေလးေပးေစတယ္။

လုပ္ငန္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာမွာ ေတြ႕ၾကံဳႏိုင္မယ့္ အခက္အခဲ ျပႆနာေတြကိုလည္း ၾကိဳတင္ျပီး တတ္ႏိုင္သေလာက္ စဥ္းစားေဖာ္ထုတ္ျပီး ဒါေတြကုိ ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ေရး အတြက္ အေသးစိတ္ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ အစီအစဥ္ေတြ ျပင္ဆင္ထားတယ္။ ဒီစီမံကိန္းၾကီးကို ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္လုိက္တယ္။ တစ္ကမၻာလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ တက္ညီလက္ညီ ဝိုင္းဝန္ကူညီျပီး ဆင္ႏႊဲလိုက္တဲ့ ဒီပြဲဟာေတာ့ သမိုင္းဝင္ ဂႏၱဝင္ျဖစ္တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ၾကီးလို႔ မွတ္္တမ္းတင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာေတာ့ လူသားေတြအတြက္ တန္ဖိုး မျဖတ္ႏုိင္တဲ့ ထူးျခားတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈၾကီးကို ဆြတ္ခူးႏိုင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီႏွစ္ World Health Assembly ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ၾကီးရဲ႕ ၃၃ ၾကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝးမွာ ဒီဆိုးဝါးလွတဲ့ ေက်ာက္ၾကီးေရာဂါကို လူ႕ေလာက ဒီကမၻာကေနျပီး အျပီးအပုိင္ သုတ္သင္ျပီးေၾကာင္း တရားဝင္ ေၾကညာ ႏိုင္ခဲ့တယ္။ Variola Major လို႔ ေခၚတဲ့ ေက်ာက္ၾကီးေရာဂါရဲ႕ ေနာက္ဆံုး လူနာကို ၁၉၇၅ ခုႏွစ္မွာ အဂၤလားေဒ့(ရွ္) ျပည္ “ဘိုလာ” ကြန္းမွာ ေတြ႕ခဲ့ရျပီး Variola Minor လို႔ ေခၚတဲ့ ေနာက္ေက်ာက္ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးရဲ႕ ေနာက္ဆံုး လူနာကိုေတာ့ Somalia ဆိုးမာလီးယားျပည္ Merka မာကာရြာမွာ ေတြ႕ခဲ့တယ္။

ဒါဟာ ေက်ာက္ေရာဂါ ဗိုင္းရပ္စ္ရဲ႕ ဇာတ္သိမ္းခန္းပဲ။ ကမၻာ့လူသားေတြရဲ႕ ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ေလာက္တဲ့ ေအာင္ေသေအာင္သား စားပြဲၾကီးလို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အနည္းဆံုး ႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀၀ ေလာက္ကတည္းက လူသားေတြ သတ္ျဖတ္ညႇဥ္းဆဲခဲ့တဲ့ ရက္စက္လွတဲ့ ကမၻာ့ရန္သူၾကီးကို အျပတ္ေျခမႈန္းႏိုင္ခဲ့တာကေတာ့ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ၾကီးရဲ႕ ဂုဏ္ယူလို႔ မဆံုးႏိုင္တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ တစ္ရပ္ပါ။ ကမၻာ့ လူသားေတြရဲ႕ ေက်းဇူးဥပကာရကုိ အျမဲခံယူရမယ့္ ေအာင္ျမင္မႈၾကီးပါပဲ။

ကာလဝမ္းလို႔ ေခၚတဲ့ Cholera ေရာဂါဟာ ျမန္မာတို႔ ယဥ္ပါးျပီးသား ေရာဂါၾကီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုးဝါးဆံုးေသာ ကပ္ေရာဂါ တစ္ခုလို႔လည္း ကမၻာ့သမိုင္းမွာ သတ္္မွတ္ျခင္း ခံထားရတဲ့ ေရာဂါပါ။ နာရီပိုင္းအတြင္းမွာ မ်ားစြာေသာ လူတို႔ကို အုပ္စုလုိက္ အျပံဳလိုက္ အတံုးအ႐ံုး ေသဆံုး သြားေစခဲ့တာမို႔ လူေတြ အေၾကာက္ၾကီးေၾကာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ကာလဝမ္းဟာ ဘယ္ေလာက္ဆိုးတယ္ဆိုတာကို မွတ္မိေနျပီး အခုျပန္ေျပာရင္ေတာင္ ေၾကာက္ေနၾကေသးတဲ့ လူေတြ ျမန္မာမွာ အခုထိ အသက္ရွင္လ်က္ ရွိေနၾကေသးတယ္။

မိသားစု တစ္စုလံုး တံဇဥ္နဲ႔ စပါးအစည္းကုိ ရိတ္ျဖတ္ပစ္လုိက္သလို တစ္ခ်က္တည္းနဲ႔ ေသေၾကပ်က္စီး ၾကရတာ မနက္က အေကာင္းသား ညေနက်ေတာ့ အသက္မရွိေတာ့တာ။ လူေသေတြကို ေကာင္းေကာင္း မသၿဂၤဳိဟ္ႏိုင္လို႔ အေလာင္းေတြျမင္မေကာင္း ျဖစ္ေနၾကတာ၊ ဒီလို႐ႈခင္းေတြကို ႏွလံုးနာေလာက္ဖြယ္ ေတြ႕ခဲ့ရသူေတြ အတြက္ ဒါထက္ဆိုးတဲ့ ကပ္ဒုကၡမ်ိဳး ကမၻာမွာ မရွိပါဘူးလို႔ ဆိုၾကမွာ ျဖစ္တယ္။ လူေတြဟာ ဒီေရာဂါျဖစ္ျပီဆိုရင္ အိမ္ပစ္၊ ယာပစ္၊ ရြာပစ္၊ ျမိဳ႕ပစ္ ထြက္ေျပးၾကတယ္။ ျပည္ပ်က္လုနီးပါး ျဖစ္ခဲ့လို႔ အစိုးရအဖြဲ႕ေတြ ျပဳတ္လုိျပဳတ္ၾကနဲ႔ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုလုံး ပရမ္းပတာ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္ဆိုတာ သမိုင္းမွာ သာဓကေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

သိရသေလာက္ ဒီေရာဂါဟာ ဂဂၤါနဲ႔ ျဗဟၼာပုၾတ ျဖစ္ဝကြ်န္းေပၚ (ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံ) ေဒသမွ “အျမဲ” ပဲ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အဲဒီမွာ ေရာဂါဟာ တစ္ေလာတစ္ေလာ ေပၚလာျပီး လူေတြအမ်ားကုိ ေသေစခဲ့တယ္။ ၁၈၉၈ - ၁၉၀၇ ႏွစ္အတြင္း အိႏၵိယမွ ၃၇၀၀၀၀ ေသခဲ့တယ္။ ၁၈၁၇ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဒီ မူလဌာေနကေနျပီး ေရာဂါ ျပန္႔ထြက္သြားခဲ့လိုက္တာ ကူးစက္ျမန္ေရာဂါပီပီ မဆိုင္းမတြဘဲ ကမၻာကုိ ပတ္မိသြားေတာ့တာပဲ။ ၁၈၁၇ ကေန ၁၉၂၅ အထိ ႏွစ္ေတြ အတြင္းမွာ ဒီလို တစ္ကမၻာလံုး အတုိင္းအတာနဲ႔ ျဖစ္တဲ့ ကမၻာပတ္တဲ့ ကာလဝမ္း ကပ္ေရာဂါဟာ ၆ ၾကိမ္တိတိ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ လူေသမ်ားခဲ့တယ္။

၁၉၂၃ ခုအထိ အေရွ႕ဥေရာပမွာ ျဖစ္ခဲ့ျပီး အဲဒီေနာက္ ပိုင္းမွာေတာ့ မူလေဒသျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာပဲ ျဖျစ္ေလ့ရွိျပီး အျခားေနရာေတြ မွာေတာ့ တစ္ခါတစ္ရံေလာက္မွသာ အေသးအဖြဲ “ကပ္အငယ္” ကေလးေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီ ကာလဝမ္းကို ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးကေတာ့ Vibiro Cholera လုိ႔ ေခၚတယ္။ ၁၉၆၀ ခုမွာ နဂိုပိုးနဲ႔ နည္းနည္းကြဲတဲ့ ကာလဝမ္းေရာဂါ ပိုးသစ္တစ္မ်ိဳးကို အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာ စေတြ႕ခဲ့တယ္။ ၁၉၆၀ ကေန ၁၉၇၃/၇၄ အထိ ဒီပိုးမ်ိဳးက ကာလဝမ္းေရာဂါကို ျဖစ္ေစျပီး ျပန္႔ခဲ့လို႔ ၁၉၇၀ မွာ ရုရွနဲ႔ ဥေရာပအထိ ေရာက္ခဲ့တယ္။ ၁၉၇၄ မွာေတာ့ ေပၚတူဂီႏုိင္ငံ အထိ ေရာက္သြားတယ္။ ယခုလည္း လံုးဝေပ်ာက္သြားျပီလို႔ မဆိုႏုိင္ေသးပါဘူး။

ေဒါက္တာ ေဒၚျမင့္ျမင့္ခင္ ေရးသားေသာ “လူတိုင္းအတြက္ ထုိးတဲ့ ေခါင္းေလာင္း” စာအုပ္မွ ျပန္လည္ေရးသား ေဖာ္ျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
HIV Information for Myanmar