ျမန္မာကိုကိုင္လႈပ္ခဲ့ေသာ ျဖစ္ရပ္ (၁၀)
ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္
- 1/03/2014 05:20:00 PM
----------------------------
- ဆီးဂိမ္းေအာင္ျမင္စြာက်င္းပျခင္း
ႏွစ္ေပါင္း ၄၄ ႏွစ္အၾကာမွ ျမန္မာႏိုင္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပခြင့္ရရိွခဲ့ေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ အႀကီးက်ယ္ဆံုး အားကစားၿပိဳင္ပဲြျဖစ္သည့္ ဆီးဂိမ္းပဲြကုိ ေအာင္ျမင္စြာက်င္းပႏုိင္ခဲ့သည္။ ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပဲြကုိ ေနျပည္ေတာ္ကုိ ဗဟုိျပဳ၍ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ေငြေဆာင္ စသည့္ေနရာမ်ားတြင္ ဒီဇင္ဘာ ၄ ရက္မွ ေနာက္ဆံုးေန႔ ဒီဇင္ဘာ ၂၂ ရက္အထိ ေအာင္ျမင္စြာျပဳလုပ္က်င္းပႏုိင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားမ်ားအတြက္ ဂုဏ္ယူစရာျဖစ္ခဲ့သည္။ ဆီးဂိမ္းဖြင့္ပြဲႏွင့္ ပိတ္ပဲြအခမ္းအနားကုိ ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီနည္းပညာျဖင့္ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံမ်ား၏ မီဒီယာမ်ားေရွ႕တြင္ အ့့ံၾသသြားေအာင္ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈဓေလ့မ်ားႏွင့္ နည္းပညာေပါင္းစပ္တင္ျပႏုိင္ခဲ့သည္။
အားကစားေရးရာကၽြမ္းက်င္သူမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားစြာ မထားသည့္ၾကားမွ ေရႊဆု ၈၆ အပါအ၀င္ ဆုတံဆိပ္စုစုေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ျဖင့္ ဆုတံဆိပ္ ဒုတိယအမ်ားဆံုးရရိွေသာ ႏိုင္ငံအျဖစ္ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့သည္။ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနက ေရႊတံဆိပ္ဆု ၁၀၀ ရရန္ ေမွ်ာ္မွန္းၿပီး ၈၆ ခုရရိွကာ ရည္မွန္းခ်က္မျပည့္မီခဲ့ေသာ္လည္း ထုိရပ္တည္မႈက ျပည္သူမ်ားကုိ ေပ်ာ္ရႊင္ေစခဲ့သည္။
ထုိဆုတံဆိပ္ရရိွမႈတြင္ေရာ၊ ၿပိဳင္ပဲြေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏုိင္မႈတြင္ပါ အမ်ားစုေမွ်ာ္မွန္းထားသည္ထက္ ပုိမုိရရိွေအာင္ စြမ္းေဆာင္ျပခဲ့ၿပီး ကမၻာကုိ ျမန္မာျပန္လာေတာ့မည္ဟု အခ်က္ျပႏုိင္သည္။
- ဗံုးရက္သတၱပတ္
၂၀၁၃ ေအာက္တုိဘာ ၉ မွ ၂၀ရက္အတြင္း ႏုိင္ငံတစ္၀န္းဗံုး ၁၁ ေနရာေပါက္ကြဲၿပီး မေပါက္ကဲြေသးေသာ ဗံုးမ်ားကုိ ေလးေနရာတြင္ ေတြ႕ရိွခဲ့သည္။ ေအာက္တုိဘာ ၉ ရက္တြင္ ျဖဴးၿမိဳ႕စာၾကည့္တိုက္ေရွ႕ရိွ ခရီးသည္တင္ယာဥ္ေပၚ၌ ဗံုးေတြ႕ရိွခဲ့ၿပီး ေအာက္တိုဘာ ၁၁ ရက္ ေတာင္ငူၿမိဳ႕ ခ်မ္းေျမ႕တည္းခိုခန္း၌ ဗံုးေပါက္ကဲြမႈစကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကုန္သည္ႀကီးမ်ားဟုိတယ္၊ စစ္ကုိင္းၿမိဳ႕ ဆြမ္းဦးပုညရွင္၀င္းအအပါအ၀င္ ၁၂ ရက္အတြင္း ဗံုး ၁၁ ေနရာ ေပါက္ကြဲၿပီး တစ္ႏုိင္ငံလံုးထိတ္လန္႔ခဲ့ၾကသည္။
ရန္ကုန္တစ္ၿမိဳ႕လံုး လံုၿခံဳေရးတုိးျမႇင့္ထားစဥ္မွာပင္ ၾကယ္ငါးပြင့္ဟုိတယ္ျဖစ္ေသာ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားဟုိတယ္ ဗံုးေပါက္ကဲြမႈ၌ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသူတစ္ဦး ဒဏ္ရာရရိွခဲ့သည္။ ထုိရက္ပုိင္းအတြင္း ဆက္တုိက္ျဖစ္ပြားရာ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕၌ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ ရက္တြင္ ေရႊျပည္စံုဟုိတယ္စားေသာက္ဆုိင္ႏွင့္ ဆြမ္းဦးပုညရွင္အ၀င္လမ္းတုိ႔၌ ေပါက္ကဲြခဲ့သည္။ ေအာက္တုိဘာ ၁၆ ရက္မွ ၂၀ ရက္အတြင္း နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕၌ ဗံုးေလးႀကိမ္ေပါက္ကဲြမႈ ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ မေပါက္ကဲြေသးေသာ ဗံုးမ်ားကုိလည္း ေလးေနရာတြင္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ားက ဖယ္ရွားခဲ့ရေသးသည္။ ထုိေပါက္ကဲြမႈမ်ားေၾကာင့္ သံုးဦးေသဆံုးကာ ကုိးဦးဒဏ္ရာရရိွခဲ့သည္။
- ျပည္ပအတုိက္အခံမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ရန္ကုန္သုိ႔ အမ်ားဆံုးလာ
၂၀၁၃ ခုႏွစ္သည္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖဲြ႕မ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အစိုးရႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရန္အတြက္ ျပည္တြင္းသုိ႔ အမ်ားဆံုးလာေရာက္ေသာ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ျဖစ္သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ အစိုးရစစ္တပ္ႏွင့္ တုိက္ပဲြမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA)၏ စစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအေနျဖင့္ ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္သည္ ပထမဆံုးျပည္တြင္းခရီးစဥ္အျဖစ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ျမစ္ႀကီးနားမွေလေၾကာင္းျဖင့္ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၇ ရက္ ညပုိင္းကလာေရာက္ခဲ့သည္။
ထို႔အတူ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ RCSS/SSA ဥကၠ႒ ဒုဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးယြက္စစ္ ဦးေဆာင္ေသာ ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႕သည္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကိစၥရပ္မ်ား ေဆြးေႏြးရန္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ဇြန္လ ၉ ရက္ ညေနပုိင္းက လာေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
ႏွစ္ေပါင္းသံုးဆယ္ေက်ာ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ျပန္လည္ေရာက္ရိွလာေသာ ခရီးစဥ္တြင္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖဲြ႕မ်ားျဖင့္ ဖဲြ႕စည္းထားေသာ ညီၫြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ဖယ္ဒရယ္ေကာင္စီ (UNFC)၏ ထိပ္ပုိင္းေခါင္းေဆာင္သံုးဦးႏွင့္ အဖဲြ႕၀င္ႏွစ္ဦးပါ၀င္ေသာ ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႕သည္ ေလ့လာေရးခရီးအျဖစ္ ႏုိ၀င္ဘာ ၂၃ ရက္ ညေနတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကုိ ေရာက္ရိွလာသည္။
UNFC ဒုတိယဥကၠ႒(၁) ေအဘယ္တိြဒ္၊ ဒုတိယဥကၠ႒(၂) ဖဒုိေဒးဗစ္သာကေပါ၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ႏုိင္ဟံသာႏွင့္ အျခားကုိယ္စားလွယ္ႏွစ္ဦးတုိ႔ လုိက္ပါလာၿပီး ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးဦးေအာင္မင္းႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။
အစိုးရႏွင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာအတြင္းက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထုိးထားေသာ ဒီမိုကေရစီအက်ိဳးျပဳကရင္တပ္မေတာ္(DKBA) ေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေစာလားပြယ္(ခ)ဗုိလ္ႏႈတ္ခမ္းေမြးသည္လည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရိွ ပုဂၢလိကေဆး႐ံုတစ္႐ံု၌ ဒီဇင္ဘာလတတိယပတ္အတြင္းက ေဆးကုသမႈခံယူခဲ့သည္။
- ပုဂၢလိကသတင္းစာမ်ား ျပန္လည္ထုတ္ခြင့္ရ
စစ္အစိုးရလက္ထက္တစ္ေလွ်ာက္လံုး ႏွစ္ေပါင္းငါးဆယ္နီးပါး ထုတ္ေ၀ခြင့္မရရွိခဲ့ေသာ ပုဂၢလိကေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာမ်ားကို သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၁ ရက္တြင္ စတင္ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳသည္။ ဧၿပီ ၁ ရက္တြင္ The Voice ၊ ျပည္ေထာင္စုေန႔စဥ္၊ စံေတာ္ခ်ိန္ႏွင့္ ေရႊႏိုင္ငံ စသည့္သတင္းစာေလးမ်ဳိး စတင္ထြက္ရွိခဲ့ၿပီး တစ္လခန္႔အၾကာတြင္ ဂ်ာနယ္ေစ်းကြက္၌ ေအာင္ျမင္မႈရရွိထားေသာ 7 Day Dialy, The Daily Eleven ၊ ရန္ကုန္တိုင္းမ္ စသည့္သတင္းစာမ်ား ဆက္တိုက္ထြက္ရွိလာသည္။ သတင္းတင္ဆက္မႈႏွင့္ အျပင္အဆင္ပိုင္းတြင္ စံႏႈန္းျပည့္မီေသာ္လည္း သတင္းစာတိုက္အမ်ားစုမွာ အေျခခံစက္ပစၥည္း၊ အေဆာက္အအံုမျပည့္စံုမႈ၊ အစိုးရဌာနအခ်ဳိ႕၌ သတင္းရယူရန္ခက္ခဲမႈ၊ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးမေတာင့္တင္းမႈႏွင့္ လူသားအရင္းအျမစ္ရွားပါးမႈတို႔အျပင္ ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းစာႏွစ္ေစာင္က အစိုးရႏွင့္နီးစပ္သည့္သတင္းမ်ားကို လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထုတ္ျပန္မႈမ်ားရွိေနဆဲျဖစ္၍ ပုဂၢလိကေန႔စဥ္သတင္းစာမ်ား ေရရွည္ရပ္တည္ရန္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ႀကံဳေတြ႕ေနရဆဲျဖစ္သည္။ အ႐ံႈးကိုေတာင့္မခံႏိုင္၍ ထုတ္ေ၀မႈရပ္ဆိုင္းသြားသည့္ သတင္းစာအခ်ဳိ႕ရွိခဲ့ၿပီး သတင္းစာထုတ္ေ၀လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ စာဖတ္သူအခိုင္အမာရရွိထားေသာဂ်ာနယ္ကို ရပ္တန္႔လိုက္သည့္ ထုတ္ေ၀သူမ်ားမွာလည္း မွန္းခ်က္ႏွင့္ႏွမ္းထြက္ မကိုက္သည့္အတြက္ မိမိတို႔ဂ်ာနယ္ကို ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ခဲ့ရသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အစိုးရက ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳထားေသာ သတင္းစာေပါင္း ၂၆ ေစာင္ရွိၿပီး ေစ်းကြက္တြင္ ကိုးေစာင္ခန္႔သာ ထုတ္ေ၀လ်က္ရွိသည္။
- အၾကမ္းဖက္မႈအမ်ားဆုံးျဖစ္ေသာႏွစ္
မိတၳီလာတြင္ မတ္လ ၂၀ ရက္ နံနက္က ေစ်းေရာင္းေစ်း၀ယ္ျပႆနာမွ စတင္ေသာ ပဋိပကၡသည္ သုံးရက္တုိင္ ေန႔ေရာညပါ မီး႐ႈိ႕သတ္ျဖတ္မႈမ်ား ဆက္တုိက္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
မတ္လ ၂၀ ရက္ နံနက္ ၉ နာရီခဲြတြင္ မိတၳီလာၿမိဳ႕ နယူး၀ိန္႔စိန္ေရႊဆုိင္သို႔ ႁပြန္ေကာက္ေက်းရြာမွ ေျမးအဘိုးသုံးဦး ေရႊဆံညႇပ္လာေရာင္းရာ ေရာင္းမွား၊ ၀ယ္မွားျဖစ္ကာ အခ်င္းမ်ားၿပီး ဆုိင္မွလူမ်ားက ေရႊေရာင္းသူကို ႐ိုက္ႏွက္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုသတင္းကုိၾကားၿပီး အျခားဘာသာ၀င္မ်ားက ႐ိုက္ႏွက္သည္ဆုိကာ မေက်နပ္ဘဲ ေဒါသထြက္ေနေသာ ၿမိဳ႕ခံအခ်ဳိ႕က ေရႊဆုိင္တန္းကို ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား စတင္ျဖစ္ပြားၿပီး ထိုေန႔ညေနပုိင္းတြင္ ဟံဇားေက်းရြာမွ ေစ်း၀ယ္ထြက္လာေသာ ဆရာေတာ္ကို အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္အခ်ဳိ႕က အၾကမ္းဖက္မီး႐ႈိ႕သတ္ျဖတ္ရာမွတစ္ဆင့္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရးအသြင္ေဆာင္သည့္ မိတၳီလာအၾကမ္းဖက္မႈ မီးအဟုန္ျပင္းျပင္းေတာက္ေလာင္ေတာ့သည္။
ထုိေၾကာင့္ မိတၳီလာၿမိဳ႕ႏွင့္အနီးတစ္၀ုိက္ရွိ ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ပါ ကူးစက္လာခဲ့ၿပီး ညမထြက္ရအမိန္႔မ်ား ထုတ္ျပန္သည္။ မတ္လ ၂၃ ရက္ နံနက္ ၁၁ နာရီအခ်ိန္မွသာ စစ္တပ္မွ ၀င္ေရာက္ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့သည္။ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ ေလးရက္အတြင္း လူေလးဆယ္ေက်ာ္ေသဆုံးကာ၊ ေနအိမ္ ၁၅၀၀ ေက်ာ္ မီးေလာင္ခဲ့ၿပီး လူဦးေရတစ္ေသာင္းေက်ာ္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့သည္။
မိတၳီလာပဋိပကၡႏွင့္စပ္ဆက္ၿပီး မတ္လ ၂၄ ရက္မွ ၂၉ ရက္အတြင္း၌ ပဲခူးတုိင္းေဒသအတြင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္ရွစ္ခုတြင္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖစ္ပြားကာ လူေနအိမ္၊ ေစ်းဆုိင္ႏွင့္ ဘာသာေရးအေဆာက္အအုံတစ္ရာေက်ာ္ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ဧၿပီ ၃၁ ရက္တြင္ ဥကၠံၿမိဳ႕၌ ဆြမ္းခံႂကြလာေသာ ကိုရင္ႏွင့္ ဘာသာျခားအမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး တုိက္ရာမွစတင္ကာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ရာ လူႏွစ္ဦးေသဆုံးၿပီး လူေနအိမ္ ၁၃၀ ေက်ာ္ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည့္ ဥကၠံပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့ျပန္သည္။
ေမလတြင္ လား႐ႈိးၿမိဳ႕၌ အလားတူပဋိပကၡထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူတစ္ဦးေသဆုံးကာ အေဆာက္အအုံ ၅၀ ေက်ာ္ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည္။ ထို႔အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ သံတဲြၿမိဳ႕နယ္တြင္လည္း လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြား၍ လူငါးဦးေသဆုံးကာ လူေပါင္းမ်ားစြာ ဒဏ္ရာရခဲ့သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္တုိင္းတြင္ မျဖစ္ပြားမီ အမုန္းတရားျပင္းထန္ေအာင္ လႈံ႕ေဆာ္မႈမ်ားရွိခဲ့သည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ေပါင္း ၁၄ ၿမိဳ႕၌ ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္သည့္ ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ထိုပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ လူ ၅၀ ခန္႔ေက်ာ္ ေသဆုံးကာ လူေနအိမ္ႏွင့္ အေဆာက္အအုံ စုစုေပါင္းႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည္။ အၾကမ္းဖက္မႈမီးမ်ားမွာ ျပည္တြင္း၌မၿပီးေသးဘဲ မေလးရွားတြင္ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ျမန္မာမ်ားကို ဘဂၤါလီအပါအ၀င္ အျခားသူမ်ားက အၾကမ္းဖက္ခဲ့၍ လူ ၁၅ ဦး ေသဆုံးခဲ့သည္။
- မယ္စၾက၀ဠာၿပဳိင္ပြဲသုိ႔ ၅၂ ႏွစ္အတြင္း ပထမဆုံး၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပဳိင္
႐ုရွားႏုိင္ငံ၊ ေမာ္စကိုၿမဳိ႕တြင္ ႏုိ၀င္ဘာ ၉ ရက္က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ (၆၁)ႀကိမ္ေျမာက္ မယ္စၾက၀ဠာၿပဳိင္ပြဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိယ္စားျပဳအလွမယ္က ႏွစ္ေပါင္း ၅၂ ႏွစ္အၾကာတြင္ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ျပန္လည္၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပဳိင္ခဲ့သည္။ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေပါင္း ၈၆ ႏုိင္ငံမွ အလွမယ္မ်ား ပါ၀င္ယွဥ္ၿပဳိင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအၾကာတြင္ ျပန္လည္၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပဳိင္သည့္ ျမန္မာကုိယ္စားျပဳအလွမယ္ကို ႏုိင္ငံတကာမီဒီယာမ်ားက အေလးထားေဖာ္ျပေပးခဲ့ကာ ဆုတံဆိပ္တစ္ခုခုရရွိရန္ ထင္ေၾကးေပးခံရေသာ္လည္း ဆုမရရွိခဲ့ေပ။ ယခုအႀကိမ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ မယ္စၾက၀ဠာၿပဳိင္ပြဲတြင္ စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပဳိင္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ မယ္စၾက၀ဠာၿပဳိင္ပြဲတြင္သာ ဆုတစ္ဆုရရွိခဲ့ဖူးသည္။
- ပတ္ေဆာင္ဟြာအလဲြႏွင့္ ျမန္မာေရတိမ္နစ္ျခင္း
ဆီးဂိမ္းၿပိဳင္ပဲြ၀င္ ျမန္မာအမ်ဳိးသားေဘာလုံးအသင္းႏွင့္ နည္းျပခ်ဳပ္ပတ္ေဆာင္ဟြာတို႔သည္လည္း ၂၀၁၃ တြင္ လူအမ်ားမထင္မွတ္သည္မ်ားကို လုပ္ျပခဲ့သည္။
၄၄ ႏွစ္ၾကာမွ အိမ္ရွင္အျဖစ္ ျပန္လည္က်င္းပခြင့္ရခ်ိန္တြင္ အသင္းကို ခ်န္ပီယံအျဖစ္ ေမွ်ာ္မွန္းထားေသာ ပရိသတ္မ်ား အံ့အားသင့္ခဲ့သည္မွာ ကစားသမားမ်ားႏွင့္ နည္းျပတို႔၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ေၾကာင့္မဟုတ္ပါ။ သူတုိ႔၏ မယုံႏုိင္စရာအလဲြမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
အိမ္ရွင္ပရိသတ္ေရွ႕တြင္ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ အေရွ႕တီေမာကို ဂိုးျပတ္သြင္းေအာင္ပဲြခံခဲ့ၿပီး မဟာၿပိဳင္ဘက္ ထုိင္းထံမွ ႏွစ္ ၃၀ အတြင္း သေရတစ္မွတ္ရယူႏုိင္ခဲ့သည့္ ျမန္မာသည္ အႀကိဳဗိုလ္လုပဲြတက္ရန္ အေကာင္းဆုံးအခြင့္အေရးရခဲ့သည္။ ႀကိဳတင္သေဘာတူထားသည့္ ဂိုးကြာျခားခ်က္ျဖင့္မဟုတ္ဘဲ ထိပ္တုိက္ေတြ႕ဆုံမႈရလဒ္ျဖင့္သာ ဆုံးျဖတ္မည့္ စည္းမ်ဥ္းအရ ေနာက္ဆုံးပဲြစဥ္တြင္ အင္ဒိုနီးရွားကို အနည္းဆုံးသေရကစားလွ်င္ အုပ္စုအဆင့္ကလြတ္သည္။
ျမန္မာအသင္းပဲြစဥ္တစ္ေလွ်ာက္ရေနသည့္ ေျခစြမ္းအရ အင္ဒိုကို မႏုိင္စရာအေၾကာင္းမရွိဟု ေဘာလုံးနည္းစနစ္ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားႏွင့္ ပရိသတ္မ်ားက ယုံၾကည္ခဲ့ၾကသည္။
တကယ္ကစားအခါ အရန္ကစားသမားအမ်ားစုပါသည့္ ျမန္မာက အင္ဒိုကို ပထမပုိင္း ၃၆ မိနစ္ကတည္းက ေပးလုိက္ရသည့္ဂိုးေၾကာင့္ လက္မွတ္တစ္ေစာင္ေလးေသာင္းနီးပါးအထိ ေပး၀ယ္ခဲ့ရသည့္ သု၀ဏၰကြင္းထဲရွိ ပရိသတ္သုံးေသာင္းေက်ာ္ႏွင့္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေရွ႕မွ သန္းႏွင့္ခ်ီသည့္ ျပည္သူမ်ား အသည္းကြဲေတာ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ကိုရီးယားနည္းျပႀကီးကေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆးပင္။
ၿပိဳင္ပဲြတစ္ေလွ်ာက္ ေျခစြမ္းျပခဲ့သည့္ ျမန္မာကစားသမားမ်ား၏ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ပဲြေျခစြမ္းမွာ ညံ့ဖ်င္းလြန္းေသာေၾကာင့္ ပရိသတ္မ်ား စိတ္ပ်က္ခဲ့ရသည္။
ပရိသတ္မ်ား သည့္ထက္ပိုစိတ္ပ်က္ရသည္မွာ နည္းျပပတ္ေဆာင္ဟြာ၏ဆင္ေျခေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ပဲြအၿပီးတြင္ အင္ဒိုကစားသမားမ်ား ေပ်ာ္ရႊင္ေနခဲ့ၿပီး ျမန္မာကစားသမားမ်ား ငိုေႂကြးသည္ကို နားမလည္ေအာင္ျဖစ္ခဲ့ရၿပီး ထိုအခ်ိန္က်မွ ၿပိဳင္ပဲြစည္းမ်ဥ္းကို သိရွိျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ပတ္ေဆာင္ဟြာက ပဲြအၿပီးသတင္းစာရွင္းလင္းပဲြတြင္ ေျပာၾကားလုိက္သည္။
ၿပိဳင္ပဲြစည္းမ်ဥ္းကို နည္းျပႀကီးသိခ်ိန္တြင္ေတာ့ အရာရာေနာက္က်သြားၿပီျဖစ္သည္။
အိမ္ရွင္အားသာခ်က္၊ ပရိသတ္အင္အား၊ အေကာင္းဆုံးကစားသမားစုဖဲြ႕မႈ ပုံစံမ်ားျဖင့္ ေရႊတံဆိပ္မွန္းထားသည့္ ျမန္မာအသင္းသည္ စည္းမ်ဥ္းမသိေသာေၾကာင့္ ၿပိဳင္ပဲြမွ ေစာေစာစီးစီး ထြက္ခြာခဲ့ရသည့္ အဆိုပါျဖစ္စဥ္သည္လည္း ၂၀၁၃ အတြင္း လူစိတ္၀င္စားမႈအမ်ားဆုံးထဲမွ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ထုိ႔အျပင္ ကမၻာ့ေဘာလုံးေလာကတြင္ ရွားရွားပါးပါး အလဲြတစ္ခုအျဖစ္လည္း မွတ္တမ္း၀င္ခဲ့သည္။
- ၉၆၉ ႏွင့္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ
၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ဘာသာေရးလႈပ္ရွားမႈတစ္ခု သိသိသာသာထြက္ေပၚလာသည္။ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို အေျခခံ၍ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ လႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္အျဖစ္ အမ်ဳိးဘာသာသာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးကို အေျခခံသည္ဟုဆိုေသာ ၉၆၉ လႈပ္ရွားသူအဖြဲ႕မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ျပည္တြင္းျပည္ပရွိ ဗုဒၶဘာသာသံဃာေတာ္အခ်ဳိ႕ကလည္း အမ်ဳိးဘာသာသာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းရန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ ၉၆၉ လႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ကမၻာ့မီဒီယာစာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ အစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈဟု ေရးသားေဖာ္ျပမႈခံခဲ့ရသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႕က ၉၆၉ သည္ သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႕၏ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒမ်ားႏွင့္မညီဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္သည့္ ရန္လိုမုန္းတီးမႈမ်ားကို ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္သြားရန္ႏွင့္ ဘာသာေရးပဋိပကၡမ်ားႀကီးထြားေအာင္၊ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္သူမ်ားကို ဆန္႔က်င္မႈမ်ားျပဳလုပ္ရမည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
- ရွစ္ေလးလုံး ေငြရတုအခမ္းအနားတရား၀င္က်င္းပ
တစ္ပါတီအာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႔က်င္ေသာ လူထုေတာင္းဆိုမႈအေရးေတာ္ပုံ စတင္ခဲ့သည့္ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံ၏ (၂၅)ႏွစ္ေျမာက္ အခမ္းအနားကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္မွ ၈ ရက္အထိ သုံးရက္ၾကာက်င္းပႏုိင္ခဲ့သည္။
ယင္းအခမ္းအနားကို ယခင္အစိုးရအဆက္ဆက္လက္ထက္က လုံး၀က်င္းပႏုိင္ျခင္းမရွိဘဲ ယခုအစိုးရလက္ထက္တြင္မွ ပထမဆုံးအႀကိမ္ တရား၀င္က်င္းပျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ကာ အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားသို႔ အစုိးရအဖဲြ႕၀င္ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးမ်ား၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ ဒီမိုကရက္တစ္အင္အားစုမ်ား၊ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားပါ ပါ၀င္တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
ရွစ္ေလးလုံးေငြရတု အခမ္းအနား၌ ေဆြးေႏြးပဲြမ်ားက်င္းပခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပရွိ အဖဲြ႕အစည္းအသီးသီးႏွင့္ လူပုဂိၢဳလ္မ်ားက ပါ၀င္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကကာ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ႏုိင္ခဲ့သည္။
- ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္စုနီးပါးအတြင္း ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ပထမအႀကိမ္ျပန္ဖြင့္
ပညာေရးေလာကတြင္ အထူးျခားဆံုးျဖစ္စဥ္အျဖစ္ ဘဲြ႕ႀကိဳေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူ လက္ခံသင္ၾကားမႈကုိ ႏွစ္ ၂၀ နီးပါး ရပ္ဆိုင္းထားေသာ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ႏွင့္ မႏၲေလးတကၠသုိလ္တုိ႔ကုိ ဒီဇင္ဘာ ၅ ရက္၌ ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္၍ အေဆာင္ေနထိုင္ခြင့္ျပဳလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတကာ၏ ပံ့ပုိးကူညီမႈအမ်ားဆံုးရရိွထားေသာ တကၠသုိလ္ႏွစ္ခုကုိ အဆင့္ျမင့္၀ိဇၨာ၊ သိပံၸ တကၠသုိလ္မ်ားအျဖစ္ ဖြင့္လွစ္သင္ၾကားပုိ႔ခ်သြားမည္ျဖစ္ၿပီး တကၠသုိလ္၀င္စာေမးပဲြတြင္ ထူးခၽြန္စြာေအာင္ျမင္ထားသူမ်ားကို ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ တက္ေရာက္ခြင့္ျပဳလိုက္သည္။
ဓာတ္ပုံ- ေဂ်ေမာင္ေမာင္ (အမရပူရ)
7 Day News Journal