ဧရာဝတီ စာေပပြဲေတာ္သို႔ ျမန္မာျပည္ဘြား အေမရိကန္ စာေရးဆရာ တက္မည္

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 1/04/2014 09:15:00 AM

ျမန္မာျပည္ဘြား အေမရိကန္ အေျခစိုက္ စာေရးဆရာမ ဝင္ဒီေလာရံု (ဓာတ္ပံု – ဗနက္ဆာ ဂါဗာလ်ာ)

ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ အျဖစ္ က်င္းပေတာ့မည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အႀကီးက်ယ္ဆံုး “ဧရာဝတီ” ႏိုင္ငံတကာ စာေပပြဲေတာ္သို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဘြား အေမရိကန္စာေရးဆရာမ ဝင္ဒီေလာရံု တက္ေရာက္မည္ဟု သိရသည္။

၀င္ဒီေလာ႐ံုသည္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ လူသိမ်ားသည့္ ျမန္မာ စာေရးဆရာမ်ား ျဖစ္ေသာ သန္႔ျမင့္ဦး၊ Pascal Khoo Thwe ႏွင့္ ကိုကိုသက္တို႔ အပါအ၀င္ ျမန္မာ စာေရးဆရာ ၁၀၀ နီးပါးခန္႔ႏွင့္ အတူ တက္ေရာက္လာမည္ ျဖစ္သည္ဟု စာေပပြဲေတာ္၏ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

“၀င္ဒီေလာ႐ံု တက္ေရာက္ဖို႔ ေသခ်ာသြားတာ က်မတို႔အတြက္ အရမ္း ကံေကာင္းပါတယ္။ သူက ထူးခၽြန္ၿပီး စာေပေတြ အမ်ားႀကီး ေရးသားႏိုင္ခဲ့တဲ့ စာေရးဆရာမ တေယာက္ ျဖစ္ရံုတင္မကပါဘူး၊ ပုဂၢိဳလ္ေရး သမိုင္းေၾကာင္း အရလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္စပ္မႈေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ သူတက္ေရာက္ျခင္းဟာ စာေပပြဲေတာ္ကို ႏွစ္ဆတိုးၿပီး ထူးျခားေစမွာ ျဖစ္ ပါတယ္” ဟု စာေပပြဲေတာ္၏ ဒါ႐ိုတ္တာ Jane Heyn ကေျပာသည္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပမည့္ “ဧရာဝတီ” စာေပပြဲေတာ္သို႔ တက္ေရာက္ရန္ ၀င္ဒီေလာရံုအေနျဖင့္ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ၊ စူးစမ္းခ်င္စိတ္ႏွင္႔ စိုးရြံ႕မႈ အနည္းငယ္ ျဖစ္ေနေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

“စာေပပြဲေတာ္ေတြက စိတ္ပင္ပန္းစရာ ပြဲေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘာကိုေမွ်ာ္လင့္ထားရမလဲ ဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ မေသခ်ာဘူး” ဟု ၀င္ဒီေလာ႐ံုက ဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သူ ၀င္ဒီေလာ႐ံုသည္ အသက္ ၂၀ အရြယ္တြင္ ႏိုင္ငံကို စြန္႔ခြာၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသို႔ သြားေရာက္ အေျခခ်ခဲ့သည္။ လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္ လွ်က္ရွိသည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ ၀တၳဳ ၃ အုပ္ေရးသား ထုတ္ေ၀ခဲ့ၿပီး သူ႔မိသားစု အမွတ္တရမ်ား အေၾကာင္း ေရးသားထားသည့္ “ေရႊထီး” (Golden Parasol) အမည္ရွိ စာအုပ္သည္ ယမန္ႏွစ္က ထြက္ရွိခဲ့သည္။

ဖခင္ျဖစ္သူ အဖမ္းခံရၿပီးေနာက္ ၀င္ဒီေလာ႐ံုကို အစိုးရက ေက်ာင္းတက္ခြင့္ မျပဳေတာ႔ေပ။ ျမန္မာျပည္မွ ထြက္ခြာရန္ ႀကိဳးစားမႈေၾကာင့္ ေထာင္ ၂ ပတ္ က်ခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာႏိုင္ခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသို႔ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္တြင္ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။

၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ သူ၏ ဖခင္ ကို ယခင္ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးေန၀င္းက ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္လိုက္ၿပီးေနာက္ ၀င္ဒီ ေလာ႐ံု ျမန္မာႏိုင္ငံကို စြန္႔ခြာခဲ့သည္။ ဦးေလာ႐ံုဟု လူသိမ်ားေသာ သူ၏ ဖခင္ အက္ဒြပ္ မိုက္ကယ္ ေလာ႐ံုသည္ ထိုအခ်ိန္က လူသိမ်ား၍ အရွိန္အ၀ါႀကီးေသာ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ “The Nation” သတင္းစာတိုက္ကို တည္ေထာင္သူႏွင့္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံရပ္ျခားတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပည္လည္ လာေရာက္ခြင့္ရျခင္းေၾကာင့္ စာေပပြဲေတာ္ သည္ သူ႔အတြက္ အလြန္ အေရးပါထူးျခားသည္ဟု ဝင္ဒီေလာရံုက ဧရာ၀တီသို႔ အီးေမးလ္မွ တဆင့္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“က်မမွာ ထူးျခားမႈေတြ ရွိေနလို႔ အခုလို ဖိတ္ၾကားခံခဲ့ရတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ က်မကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေမြးတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်မ လူလားေျမာက္ခဲ့တယ္။ က်မေရးခဲ့တဲ့ စာအုပ္တိုင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေနာက္ခံထားၿပီး ေရးဖြဲ႕ခဲ့တယ္” ဟု သူက ဆုိသည္။

စာေပပြဲေတာ္သို႔ မျဖစ္မေန တက္ေရာက္ရန္ ျဖစ္လာရျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာ စာေရးဆရာမ်ား၊ စာဖတ္သူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုႏိုင္မည့္ အခြင့္အေရးေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ ဟုလည္း အသက္ ၆၆ ႏွစ္ အရြယ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ ၀င္ဒီေလာ႐ံုက ေျပာသည္။

“က်မ ဘ၀ရဲ႕ အခ်ိန္အမ်ားစုမွာ က်မႏိုင္ငံရဲ႕ စာေပေလာကနဲ႔ ကင္းကြာေနခဲ့ရတယ္။ စာေရးသူတေယာက္ အေနနဲ႔ေရာ၊ စာဖတ္သူ တေယာက္အေနနဲ႔ပါ ႀကီးမားတဲ့ ဆံုး႐ံႈးနစ္နာမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကို အခုမွစၿပီး ျပန္လည္ အမီလိုက္ ခ်င္ပါတယ္” ဟုလည္း သူကဆိုသည္။

စာေပပြဲေတာ္၏ အစီအစဥ္မ်ားကို အတိအက် ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း သူ၏ ေနာက္ဆံုးထုတ္ စာအုပ္ Golden Parasol ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးျခင္း အပါအ၀င္ က႑ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ပါ၀င္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ၀င္ဒီေလာ႐ံုက ယံုၾကည္ ထားသည္။ ထို စာအုပ္သည္ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီ ေခတ္ႏွင့္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ေသာ ၁၉၆၀ အေစာပိုင္း ႏွစ္မ်ား အတြင္းတြင္ သတင္းစာဆရာႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားအျဖစ္ က်င္လည္လႈပ္ရွားခဲ့ေသာ သူ႔ဖခင္၏ အေၾကာင္းမ်ားကို အမွတ္တရ ေရးဖြဲ႕ထားျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။

“စာေပပြဲေတာ္ရဲ႕ အစီအစဥ္ေတြထဲက “ေက်းကၽြန္နဲ႔ လူကုန္ကူးမႈ” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲတခု မွာလည္း က်မ ပါ၀င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီအေၾကာင္းအရာက က်မေရးခဲ့တဲ့ “The Road to Wanting” ဆိုတဲ့ ၀တၳဳရဲ႕ အဓိက အေၾကာင္းအရာ ျဖစ္ေနလို႔ပါ” ဟု ဝင္ဒီေလာရံုက ေျပာသည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ အေစာပိုင္းက ရန္ကုန္တြင္ ပထမအႀကိမ္ က်င္းပခဲ့ေသာ ဧရာ၀တီ စာေပပြဲေတာ္တြင္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က နာယက အျဖစ္ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ စတင္မည့္ ႏိုင္ငံတကာစာေပပြဲေတာ္၏ ဒုတိယေန႔တြင္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္ရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း သိရသည္။

ဧရာ၀တီ စာေပပြဲေတာ္တြင္ ကမာၻ အႏွံ႔အျပားမွ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားသည့္ စာေရးဆရာမ်ားျဖစ္ေသာ Louis de Bernieres၊ Jung Chang၊ Ben Okri၊ Caroline Moorehead၊ Sudha Shah ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အတိုင္းအတာအရ ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကားေသာ စာေရးဆရာမ်ား တက္ေရာက္မည္ ျဖစ္သည္။

၃ ရက္ၾကာက်င္းပရန္ စီစဥ္ထားသည့္ ယင္းစာေပပြဲေတာ္၏ ရည္ရြက္ခ်က္မွာ ကမာၻတလႊားမွ ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကားေသာ စာေရးဆရာမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဖိတ္ေခၚၿပီး ျပည္တြင္း စာေရးဆရာမ်ား၊ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေပးရန္ ျဖစ္သည္။

အခမ္းအနား၏ အဓိက ဦးတည္ခ်က္မွာ ျမန္မာစာေရးဆရာမ်ားႏွင့္ ယေန႔ေခတ္တြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ အေကာင္းဆံုး ေရးသားေနသည့္ စာေရးဆရာမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေၾကာင္း ေရးသားေနသည့္ စာေရးဆရာမ်ား အၾကား ေခတ္သစ္ စာေပ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ား ဖလွယ္ခြင့္ကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ေရး ျဖစ္သည္ဟု ဝင္ဒီေလာရံုက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။

၀င္ဒီ ေလာရံုသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာလာခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂ ႀကိမ္သာ ျပန္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္က တႀကိမ္ႏွင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အကုန္ပိုင္းက တႀကိမ္ျဖစ္သည္။ ယခု တႀကိမ္ စာေပပြဲေတာ္သည္ မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၀င္ဒီေလာ႐ံု၏ ဤခရီးမွာ ၎၏ ဇာတိေျမသို႔ ျပန္ေရာက္ျခင္းဟုလည္း ဆိုႏိုင္သည္။

“ဒါက က်မရဲ႕ တတိယ အႀကိမ္ အလည္အပတ္ခရီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တတိယေျမာက္ခရီး၊ တတိယအႀကိမ္ ကံေကာင္းမႈ၊ နိမိတ္ေကာင္း တခုလို႔ က်မေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး က်မက မႏၲေလးမွာ ေမြးတာေလ။ ေနာက္ထပ္ မဂၤလာရွိတဲ့ နိမိတ္ တခုလို႔ က်မယူဆပါတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။

ေက်ာ္ၿဖိဳးသာ ေရးသည့္ Burma-Born English Novelist to Attend Second Irrawaddy Literary Festival ကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္သည္။
ဧရာဝတီ သတင္း