၈ ေလးလံုးေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲခဲ့ရေသာ ဘ၀တခ်ိဳ႕
ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္
- 11/06/2013 10:47:00 AM
ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ အေရးပါတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထုအေရးေတာ္ပံုႀကီး ျဖစ္ပြားခဲ့တာ ခုဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅ ႏွစ္ျပည့္ေတာ့ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူထုလႈပ္ရွားမႈႀကီးနဲ႔အတူ ဒီအထဲမွာ ပါ၀င္ခဲ့ၾကတဲ့သူေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြမွာလည္း ႀကီးမားတဲ့ အခ်ိဳးအဆစ္ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ရတာပါ။ အေရးေတာ္ပံုအတြင္း အသက္ေပးစြန္႔လႊတ္ခဲ့ရသူေတြ မနည္းသလို၊ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ တိုင္းျပည္ကို စြန္႔ခြာခဲ့ရသူေတြကလည္း အမ်ားႀကီးပါ။ ၈ ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုႀကီးနဲ႔ အတူ ဘ၀မွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ၈၈ မ်ိဳးဆက္တခ်ိဳ႕ကို မခင္ျဖဴေထြးက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး တင္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕သမိုင္း၀င္ ၈ ေလးလံုး လူထုလႈပ္ရွားမႈႀကီးျဖစ္ပြားခဲ့တာ မၾကာခင္ရက္ပိုင္းမွာဆိုရင္ပဲ ၂၅ ႏွစ္ ေငြရတုတုိင္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ ဦးေဆာင္ၿပီး ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူအမ်ား ပူးေပါင္းပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈႀကီး စတင္ျဖစ္ပြားခ်ိန္ကစလို႔ အသက္ေသြး ေခၽြးေတြ ေပးဆပ္ခဲ့ရသူေတြ၊ အက်ဥ္းေထာင္ေတြတြင္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနခဲ့ရၿပီး ရည္မွန္းခ်က္ေပ်ာက္ခဲ့ရသူေတြ ရွိသလို၊ မိသားစုနဲ႔အေ၀း ႏိုင္ငံရပ္ျခား တုိင္းျပည္ေတြမွာ ကုိယ္ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ရင္း၊ ဘ၀ရွင္သန္ေရး အသက္ဆက္ေနရသူေတြကလည္း ဒုနဲ႔ေဒးပါ။ ၈၈ ကာလက ျမန္မာႏုိင္ငံ ေဘာလံုး လက္ေရြးစင္ ခ်န္ပီယံတဦးျဖစ္တဲ့ ကိုရင္ေထြးက ၈၈ လႈပ္ရွားမႈထဲမွာ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ သူ႔ဘ၀မွာ ေမွ်ာ္လင့္ မထားခဲ့တဲ့ တဆစ္ခ်ိဳး အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသူ ျဖစ္ပါတယ္။ “အမွန္တကယ္ဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရးဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ေတာ့ မပတ္သက္ခဲ့ၾကဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ေက်ာင္းေတြ တက္ၾကမယ္၊ ေဟးလား၀ါးလားနဲ႔ ေပ်ာ္ၾကရႊင္ၾကမယ္။ ၈ ေလးလုံးဆုိတာ ေပၚလာတဲ့ အခါက်ေတာ့ ေက်ာင္းသားဆုိတဲ့ မခံခ်င္တဲ့စိတ္နဲ႔ ဒီအစုိးရကုိ ျပဳတ္ေအာင္တုိက္မယ္ဆုိၿပီး ထြက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ တခ်ိန္က ေက်ာင္းသားတျဖစ္လဲ၊ က်ေနာ္လည္း လက္ေရြးစင္ ေဘာလုံးသမား တေယာက္ပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ရည္မွန္းထားခဲ့တာက လက္ေရြးစင္ ေဘာလုံးသမားထက္ တုိင္းျပည္မွာရွိတဲ့ နိမ့္က်ေနတဲ့ ေဘာလုံးေလာကႀကီး ျမႇင့္တင္ရင္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေဘာလုံးသမားကေနၿပီးေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြလုပ္မယ္၊ ဒါကုိ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ျမႇင့္တင္မယ္ဆုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ေပါ့ဗ်ာ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္က ေဘာလုံးေလာကမွာ အခုမွ ပ်ဳိးေထာင္ရၿပီးေတာ့ လက္ေရြးစင္ေဘာလုံးကုိ ပ်ဳိးေထာင္လာခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ေကာင္းေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ၀ုန္းကနဲဆို ဒီ ၈၈ အေရးအခင္း ျဖစ္လာတယ္၊ ေတာေတြခုိၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ႏုိင္ငံျခားသြားမယ္ဆုိတဲ့ အစီအစဥ္လည္း မရွိပါဘူး။ အေျခအေန အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ကုိယ့္ရဲ႕ဘ၀ ရပ္တည္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံရပ္ျခား ကုိ ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ ႏုိင္ငံေရး ေလာကမွာ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့အတြက္ အေျပာင္းအလဲေတြလည္း ျဖစ္လာခဲ့တယ္။” ဦးရင္ေထြးဟာ အခုလက္ရွိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု Silver Spring ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္ရင္း Apartment တိုက္ခန္းတခုရဲ႕ ၀န္ေဆာင္မႈ မန္ေနဂ်ာလုပ္ေနသူျဖစ္ပါတယ္။ သူေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ ဘ၀တခုမွာ က်င္လည္ရင္း၊ ျမန္မာ့အေရးအတြက္ ျပည္ပကေန ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တက္ႂကြလႈပ္ရွား လာခဲ့တဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ေဘာလံုး ေလာကကို ျမႇင့္တင္ခ်င္တဲ့ သူ႔ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ လြဲခဲ့ရေပမဲ့၊ လက္ရွိ သူရဲ႕လုပ္ငန္း အေတြ႔အႀကံဳေတြကလည္း တခ်ိန္ခ်ိန္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္ေရာက္တဲ့အခါ တဘက္တလမ္းက အေထာက္အကူျဖစ္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာပါ။ မႏၱေလးတကၠသိုလ္မွာ သတၱေဗဒ ဘာသာရပ္နဲ႔ ဒုတိယႏွစ္ေက်ာင္းတက္ေနတုန္း ၈ ေလးလံုး အေရးအခင္းမွာ ပါ၀င္လာခဲ့သူကေတာ့ မသီရိေက်ာ္၀င္း ျဖစ္ပါတယ္။ “၈၈ ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္တုန္းကၾကေတာ့ ျဖစ္ကာစမွာ အမက ဘာမွ သိပ္နားမလည္ဘူး။ သိလည္းမသိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ရန္ကုန္က သတင္းေတြ၊ စစ္ကုိင္းဘက္မွာ ျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြမွာ ၾကားတဲ့အခါ က်ေတာ့မွ လူငယ္သဘာ၀အရ၊ တကယ္တမ္းမွာ ႏုိင္ငံေရးကုိ နားလည္ၿပီးေတာ့ ပါလာတာ မဟုတ္ဘူး။ မေက်နပ္တာမ်ဳိးေလာက္နဲ႔ ပါလာခဲ့တာေပါ့ေလ။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ အဲဒီတုန္းက စစ္ကုိင္းအေရးအခင္းေတြ ဘာေတြမွာ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ၊ စစ္ကုိင္းမွာ လူေတြအမ်ားႀကီးေသတယ္။ အဲဒီမွာ ကုိယ္ဘာလုပ္ ေပးႏုိင္သလဲဆုိေတာ့ အမတုိ႔ ေသြးလႉတာတုိ႔၊ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔စုၿပီး စစ္ကုိင္းေဆး႐ုံေပၚမွာ ေသြးလုိအပ္တာေတြ ဘာေတြ လႉတာေတြဘာေတြ အဲဒီလုိမ်ဳိးကေန စၿပီးတဲ့အခါမွာ စကာစမွာ အမက ဘယ္သြားလုိ႔ ဘယ္သြားရမွန္းေတာင္ မသိဘူး။ စခန္းေတြကလည္း အမ်ားႀကီး။ ဘယ္ကုိဆက္သြယ္ရမွန္းလည္း မသိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္တခုကေတာ့ အရင္တုန္းက အိမ္ထဲက အိမ္ျပင္လည္း ကုိယ့္ဖာသာ တေယာက္တည္း မသြားတတ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ဒုကၡေရာက္တယ္။” ၈၈ လႈပ္ရွားမႈႀကီးမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့အတြက္ ပညာေရးမွာ အထစ္အေငါ့ေတြ ျဖစ္ခဲ့ရေပမဲ့လို႔ ဒီလႈပ္ရွားမႈႀကီးက သူ႔ကို ပိုၿပီးေတာ့ ရင့္က်က္ေစခဲ့ၿပီး ပိုၿပီးေတာ့ ယံုၾကည္မႈ ရွိလာေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တယ္လုိ႔လည္း မသီရိေက်ာ္၀င္းက ေျပာျပပါတယ္။ ၈၈ လႈပ္ရွားမႈမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသား လူငယ္ေတြကို အာဏာပိုင္ေတြက လိုက္လံဖမ္းဆီး၊ ႏွိပ္စက္တာေတြ လုပ္ခဲ့ခ်ိန္မွာေတာ့ သူ႔မိသားစုက ဒီဒဏ္ကို အဓိက ခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ “အဓိကကေတာ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈရဲ႔ ဘယ္လုိေခၚမလဲ ဒုကၡသုကၡေတြကုိ ခံစားရတာၾကေတာ့ အမရဲ႕မိသားစုက ပုိခံစားရတယ္။ တကယ္လုိ႔သာ ဒီဟာကုိ ျပန္ေျပာမယ္ ဆုိရင္ၾကေတာ့ အမကေရွ႕ကေနၿပီးေတာ့ လူငယ္ၿပီၿပီပဲ လုပ္ခ်င္တာကုိ လုပ္သြားတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ ေဖေဖတုိ႔၊ ေမေမတုိ႔ကၾကေတာ့ သူတုိ႔လည္း သူတုိ႔ဘ၀မွာ အမတုိ႔ အေပၚမွာ Dream ထားမွာပဲေလ။ အဲဒါေတြက တကယ္တမ္း ပ်က္ခဲ့ရတာက သူတုိ႔က ပ်က္ခဲ့ရတာ။ ေနာက္ၿပီး စစ္တပ္ကလာၿပီး ၀ုိင္းတာေတြကုိ သူတုိ႔ေတြက ခံစားရတာ။ တကယ္တမ္းက အမကလုပ္သြားၿပီဆုိေတာ့ အမက အျပင္ကုိေရာက္ေနတယ္၊ အမကေရွာင္ထြက္ သြားလုိက္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ ေသနတ္ေတြနဲ႔ အိမ္ထဲကုိခ်ိန္ၿပီး ၀င္တာေတြတုိ႔ မမိေအာင္ ပုန္းေရွာင္ေရႊ႕ေပးရတာေတြက ေမေမနဲ႔ ေဖေဖနဲ႔က တကယ္ခံစားခဲ့ရတာေလ။” ၈၈ အေရးေတာ္ပံုမွာ ကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး အစ္ကိုျဖစ္သူရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ စစ္အာဏာပိုင္ေတြ ေပးတဲ့ ဒုကၡေတြကို မိသားစုနဲ႔အတူ ခံစားခဲ့ရဖူးတဲ့ မျမတ္ရင္ေခ်ာကလည္း ၈၈ ေနာက္ပိုင္း မိသားစု လူမႈဘ၀ အေျပာင္းအလဲေတြကို အခုလို ေျပာျပပါတယ္။ “၈ ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုမွာ အမရဲ႕အကို ကိုရင္ေအးက သူက အဓိကေပါ့ေနာ္ စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားတေယာက္အေနနဲ႔ ပါခဲ့တယ္။ ပါခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ အမ သူတို႔က ဒီအေရးေတာ္ပံုမၿပီးေသးဘူး။ အာဏာသိမ္းေတာ့မယ့္ အခ်ိန္မွာ ေပ်ာက္သြားတယ္ေပါ့ေနာ္။ ေပ်ာက္သြားၿပီး ဘယ္ေရာက္သြားလို႔ ဘယ္လုပ္လဲ မသိဘူးဆုိေတာ့ အမ အေမကလည္း အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ သားေပ်ာက္တဲ့ေ၀ဒနာနဲ႔ စိတ္ပူၿပီးေတာ့ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ အိပ္ယာထဲမွာ လဲတယ္။ အမတို႔ ေမာင္ႏွမေတြကလည္း အကို ဘယ္ေရာက္သြားလဲ။ ဒီလိုပဲ အပစ္ခံရတဲ့အထဲမွာပဲ ပါသြားၿပီလား။ ဘယ္ေရာက္သြားၿပီလဲဆုိတာ မသိဘဲနဲ႔ အကိုေပ်ာက္ကို ရွာရတာေပ့ါေနာ္။ ရွာရတဲ့အခါမွာ မိသားစုမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ကစဥ့္ကလ်ား ျဖစ္သြားၿပီးေတာ့ ေသာကေတြ ေရာက္ခဲ့ရတယ္ေပါ့ေနာ္။ စီးပြားေရးေတြလည္း ထိခိုက္ခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ အမကိုယ္တိုင္ ရည္မွန္းထားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို လြဲေခ်ာ္သြားခဲ့ရတာေပ့ါေနာ္။” ျမန္မာႏုိင္ငံ ဒီမိုကေရစီရရွိေရး လႈပ္ရွားမႈသမုိင္းမွာ အေရးပါလွတဲ့ ၈၈ လူထုအေရးေတာ္ပံုႀကီး မၾကာခင္ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ၂၅ ႏွစ္ျပည့္ေတာ့မွာ ျဖစ္ေပမဲ့လို႔၊ ဒီလႈပ္ရွားမႈတြင္း ပါ၀င္ခဲ့ၾကသူေတြ အတြက္ကေတာ့ ဘ၀ေတြ ဘယ္လိုပဲေျပာင္းေျပာင္း၊ တုိင္းျပည္နဲ႔ ဘယ္ေလာက္ပဲေ၀းေ၀း ဒီလႈပ္ရွားမႈႀကီးရဲ႕ ပံုရိပ္ေတြကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ေမ့ေပ်ာက္သြားမယ့္ပံု မရွိပါဘူးရွင္။
VOA Burmese
