Zinc သြပ္ဓါတ္

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 10/28/2013 08:53:00 AM

(၁) မဂၤလာပါဆရာ သမီးလက္သည္းခြံမွာ အျဖဴ စက္ေလးေတြ ေပၚေနပါတယ္ zinc ဓာတ္ခ်ိဳ႕တဲ့တယ္ လို႔သိရပါတယ္။ သမီးက အနီေရာင္ အသားနဲ႔ ၾကက္ဥအနွစ္ ကမာ တစ္မ်ိဳးမွမစားပါဘူး။ အဲ႕ဒါေႀကာင့္zinc ခ်ိဳ႕တဲ့တယ္ထင္ပါတယ္။ zinc ေသာက္ခ်င္ပါတယ္။ ပိုေသာက္မိရင္လည္း မေကာင္းဘူးလို႔ သိရပါတယ္။ တစ္ေန႔ကို ဘယ္ေလာက္ mg ေသာက္သင့္သလဲ သိခ်င္ပါတယ္။ အျခား ဘယ္လို အသီးအရြက္က ေန Zinc ဓာတ္ ရမလဲ သိခ်င္ပါတယ္။
(၂) ကၽြန္ေတာ္က ရန္ကုန္ကပါ။ ကၽြန္ေတာ့္ကို ဆရာဝန္တေယာက္က ဇင့္ပါတဲ့အားေဆး ေသာက္ဖို႔ ညႊန္းခဲ႔ပါတယ္။ အဲ႔ဒီ ဇင့္ဓါတ္ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာ သိပါရေစ။ ဇင့္ေဆးၿပားေရာ သီးသန္႔ေသာက္လို႔ရပါသလား။

လူေတြအတြက္ အားေဆးဆိုရင္ အမ်ားအားျဖင့္ (ဗီတာမင္) ေတြလို႔ သိၾကတယ္။ ဒါအျပင္ ဓါတ္ဆားေတြလဲ လိုပါတယ္။ ဥပမာ ေသြးအား ေကာင္းဘို႔ သံဓါတ္ကို အေတာ္မ်ားမ်ား သိၾကတယ္။ လည္ပင္းၾကီးေရာဂါ မျဖစ္ေစတဲ့ (အိုင္အိုဒင္း) ကိုလဲ တခ်ိဳ႕သိၾကတယ္။ အလားတူ မပါမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ ဓါတ္ဆားမ်ိဳးစံုထဲမွာ (သြပ္ဓါတ္) လဲပါတယ္။

လူရဲ႕ဇီဝျဖစ္စဥ္မွာ လိုအပ္တဲ့ (အင္ဇိုင္း) ေပါင္း ၁ဝဝ ေလာက္မွာ သူပါတယ္။ ေရာဂါျပီးစနစ္၊ (ပရိုတင္း) တည္ေဆာက္မႈ၊ အနာက်က္ေစမႈ၊ DNA မ်ိဳးဇီဇတည္ေဆာက္မႈ နဲ႔ (ဆဲလ္) ေတြ ပြါးမ်ားမႈေတြမွာ သြပ္ဓါတ္ ပါရတယ္။ အနံ႔နဲ႔ အရသာ အာရံုခံရာမွာလဲ သူ႔အခန္းပါတယ္။

ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္၊ ကေလးငယ္ဘဝ၊ လူငယ္ဘဝေတြမွာ ပိုလိုတယ္။ အသက္ ၆လေအာက္ ကေလး တေယာက္မွာ တေန႔ကို 2 mg လိုျပီး၊ ၁၄ ႏွစ္သားေရာက္ရင္ 11 mg လိုတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ႏို႔တိုက္ခ်ိန္ေတြမွာ 13-14 mg လိုတယ္။

Zinc သြပ္ဓါတ္ နည္းေနသူေတြမွာ ၾကီးထြားမႈ ေႏွးတယ္၊ အစားပ်က္တယ္၊ ေရာဂါျပီးစနစ္ကို ထိခိုက္တယ္။ ဆိုးသူေတြမွာ ဆံပင္ၾကြတ္တယ္။ ဝမ္းေလ်ာတယ္၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ ေနာက္က်တယ္၊ ပန္းေသတာ ျဖစ္တတ္တယ္။ ပိန္တယ္၊ အနာက်က္တာ ေႏွးတယ္၊ အရသာ ပ်က္တယ္၊ စိတ္ ထိုင္းမိႈင္းတာေတြလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။

သြပ္ဓါတ္ဟာ Oysters (76.7 mg) ကမာ-မုတ္ မွာ အမ်ားဆံုးပါတယ္။ Red meat အမဲ-ဆိတ္-ဝက္-သိုးသား၊ (8.9 mg)၊ ဝက္သား (4.2 mg)၊ ၾကက္သား (2.7 mg)၊ ပဲေတြမွာ (1.3 mg)၊ အမ်ားဆံုးပါတယ္။ Whole grains ျပဳျပင္မထားတဲ့ ဂ်ံဳ-ဆန္-ေျပာင္း အေစ့အဆံ၊ Milk products ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္စာ၊ Cereals အသင့္စားႏိုင္တဲ့ မနက္စာ၊ Lean meats အဆီထုတ္ အသား၊ Fish ငါး၊ Beans ပဲ၊ Eggs ဥ၊ Cashews သီဟိုဠ္သရက္ေစ့၊ Almonds ဗာဒံေစ့၊ Nuts တျခားအေစ့အဆံေတြမွာလဲ ပါတယ္။

သံဓါတ္ေဆး မ်ားသူေတြမွာ သြပ္ဓါတ္နည္းေစတတ္တယ္။ သြပ္ဓါတ္ မ်ားျပန္ရင္လဲ Copper ေၾကးဓါတ္ နည္းေစျပန္တယ္။

အေအးမိလို႔ ေသာက္ရ-ငံုရတဲ့ Cold lozenges ေဆး၊ ႏွာခါင္းထဲ ထည့္ရတဲ့ ေဆးေတြထဲမွာ ပါေနတယ္။ Zinc-containing nasal gels or sprays ကို ၾကာရွည္သံုးရင္ အနံ႔မရျဖစ္သြားတတ္တယ္။ သြတ္ဓါတ္လြန္ကဲသူ အဆိပ္သင့္သူေတြမွာ ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္တယ္၊ အစားပ်က္မယ္၊ ဗိုက္နာမယ္၊ ဝမ္းပ်က္မယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္။

Quinolone antibiotics (Cipro) and Tetracycline (Achromycin) ေဆးေတြနဲ႔ တခ်ိန္ထဲ တြဲေပးတာ မေကာင္းဘူး။ အဆစ္နာအတြက္ေပးတဲ့ Penicillamine ေဆးလဲ အဲလိုဘဲ။ Chlorthalidone and Hydrochlorothiazide ေဆးေတြက သြပ္ဓါတ္ကို မ်ားမ်ား စြန္႔ထုတ္ေစတယ္။

သတ္သတ္လြတ္ စားသူေတြမွာ သြပ္ဓါတ္ဟာ ၅ဝ% နည္းေနတတ္တယ္။ အရက္စြဲေသာက္သူေတြမွာလဲ ၃ဝ-၅ဝ% နည္းေနတယ္။

သြပ္ဓါတ္ပါ ေဆးနာမည္ေတြ ေရးေပးလိုက္ပါတယ္။
• Zinc Tablets
• Ferrous Fumarate 152+Folic acid 750mcg+Zinc sulphate
• Activecal-Forte Tablets = Calcitrol 0.25 mcg. + Calcium 500 mg. + Zinc 7.5 mg. + Magnesium 100 mg
• Haematinic with Zinc Tablets
• B complex with zinc capsules
• Multivitamin, minerals fortified with Methylcobalamin, Vitamin C and Zinc Tablets
• Boneshell Forte = Calcium 210mg + Calcitrol 0.25mcg + Calcium Citrate 1000mg + Zinc Sulpha 7.5mg
• Calcitrol 0.25 mcg + Calcium Citrate 250 + Zinc 7.5
• HG-CAL drugs = Calcium Citrate, Magnesium Hydroxide, Zinc Sulphate, Vitamin D3
• Zinc Sulfide, Zinc Sulphide
• Zinc Sulphate 20mg
• Carbonyl 100 mg + Folic Acid 1.5 mg + Vitamin B 12 15 mcg + Vit. C 75 MG + Zinc Sulphate 61.8 mg

Recommended Dietary Allowances (RDAs) for Zinc သြပ္ဓါတ္ တေန႔တာ လုိအပ္ခ်က္
အသက္ 0-6 months = 2 mg ထက္မနည္း၊ 4 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
အသက္ 7 months- 3 years = 3 mg ထက္မနည္း၊ – 5 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
အသက္ 4-8 years = 5 mg ထက္မနည္း၊ – 12 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
အသက္ 9-13 years = 8 mg ထက္မနည္း၊ – 23 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
အသက္ 14-18 years = 11 mg ထက္မနည္း၊ – 34 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
အသက္ 18 years and above = 11 mg ထက္မနည္း၊ – 40 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ Pregnancy = 12 mg ထက္မနည္း၊ – 34 mg ထက္မမ်ားသင့္၊
Dr. Tint Swe