High Blood Pressure Aftermath ေသြးတိုးက်ေဆး သတိေပးပါရေစ

ပုိ႔စ္တင္ခ်ိန္ - 9/26/2013 12:43:00 PM

ေဆးတိုင္းမွာ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးရွိပါတယ္။
ေသြးတိုးေရာဂါရွိလို႔ ေသာက္ရတဲ့ ေသြးက်ေဆးေတြမွာလဲ ရွိတာဘဲ။ ဒါေပမဲ့ ဆိုးက်ိဳး ေၾကာက္လို႔ ေဆးမေသာက္ဘဲ မေနပါနဲ႔။ ေသြးတိုးက်ေဆး သတိေပးပါရေစ။ မေသာက္ပါနဲ႔လို႔ မဟုတ္ပါ။ ဆက္ေသာက္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ဆရာဝန္ကို တိုင္ပင္ပါ။

“လူၾကီး ၃ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ ေသြးတိုးရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၆၁% ဟာ ေဆးကုသမႈ လံုေလာက္ေအာင္မယူၾကဘူး။ ၃ ပံု ၂ ပံုေလာက္က ေသြးတိုးကို ထိန္းထာတဲ့အထိ မလုပ္ၾကဘူး” လို႔ American Heart Association အေမရိကန္ ႏွလံုးေရာဂါ အသင္းက ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေနရတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြထဲမွာ ေသြးက်ေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးကို ေၾကာက္လို႔ ေဆးကို ဆရာဝန္ ညႊန္တဲ့အတိုင္းမေသာက္ၾကတာလဲပါတယ္။

“ေသြးတိုးက်ေစတဲ့ေဆးေပါင္း ၂ဝဝ ရွိတယ္။ ဒီလိုအမ်ားၾကီးထဲကေန လူနာအတြက္အသင့္ဆံုးဆိုတာ ေရြးေပးရပါတယ္။” လို႔ အေမရိကန္ ေဆးပညာပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေသာမတ္စ္-ေဂးလ္စ္ ကေျပာပါတယ္။

ေဆးေၾကာင့္ဘာေတြခံစားရႏိုင္သလဲ -
1. Fatigue and Dizziness အားယုတ္ျပီး ေခါင္းမူးေဝေဝေနျခင္း
ေသြးတိုးတက္ေနခ်ိန္မွာ ေသြးက်ေဆးေသာက္လိုက္ေတာ့ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမ်ာ ေသြးစီးေလွ်ာက္မႈ နည္းလာတာ ခံရတဲ့အထဲမွာ ဦးေႏွာက္လဲပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မူးေဝေဝုဖစ္တယ္။ မဆိုးလွပါ။ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။

2. Cough ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
ေသြးက်ေဆးေတြထဲက ACE inhibitors အမ်ိဳးအစားဟာ ေဆးေသာက္ေနသူ ၁ဝ-၁၅% ေခ်ာင္းဆိုးၾကတယ္။ ဒီေဆးနဲ႔သာ အဆင္ေျပေနရင္ ေဆးေသာက္တာရပ္မျပစ္ပနဲ႔။ လိုလာရင္ ဆရာဝန္က ေဆးေျပာင္းေပးပါမယ္။ Accupril, Altace, Capoten, Lotensin, Monopril, Prinivil, Vasotec, and Zestril ဆိုတဲ့နာမည္ေတြနဲ႔လာတယ္။

3. Frequent Urinationဆီးခဏခဏသြားျခင္း
Diuretics ဆီးသြားေအာင္လုပ္တဲ့ေဆးကိုေသာက္ရရင္ မနက္ေစာေစအခ်ိန္မွာေသာက္သင့္တယ္။ Hydrochlorothiazide (Hyzaar or Maxide) ေဆးေတြျဖစ္တယ္။ ထိေရာက္ပါတယ္။

4. Fluid Retention ကိုယ္ေရာင္ျခင္း
ေသြးက်ေဆးေတြထဲက ဆီးသြားေစတဲ့အမ်ိဳးမဟုတ္ရင္ အနည္းနဲ႔အမ်ား အနည္းအပါး ကိုယ္ေရာင္ေစႏိုင္တယ္။ ေျခမ်က္စိ၊ ေျခသလံုးမွာေရာင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ Calcium channel blockers အုပ္စုေသြးက်ေဆးေတြထဲက Amlodipine (Norvasc) နဲ႔ Nifedipine (Procardia) ေတြကေရာင္ေစတယ္။

5. Sexual Dysfunction လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအေျပာင္းအလဲ
တခ်ိဳ႕ေယာက္်ားေတြမွာ Erectile dysfunction (ED) ပန္းညွိဳးတာျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကိုေဆးေျပာင္းေပမယ္။ လိုအပ္ရင္ Viagra ေဆးပါ ညႊန္ေပးရင္ အားလံုးအဆင္ေျပေစမယ္။

6. Heart Arrhythmia ႏွလံုးခုန္မမွန္ျခင္း
Diuretics ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးေၾကာင့္ Potassium (ပိုတက္ဆီယအ္) နည္းေစရာကေနျပီး ႏွလံုးခုန္မမွန္တာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ACE inhibitors နဲ႔ Angiotensin receptor blockers ေဆးေတြကေတာ့ အဲလို မျဖစ္ေစဘူး။

7. Allergic Reactions (အလာဂ်ီ) ရျခင္း
လူတိုင္းဟာ မတည့္တာရွိတတ္တယ္။ အစားအေသာက္မတည့္သလို ေဆးကိုလဲမတည့္ၾကဘူး။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ေတာ့ မတူၾကပါ။ မတည့္တာကိုေတာ့ ေရွာင္ရတယ္။

ေသြးတိုးရွိလို႔ ေဆးေသာက္ေနရသူတိုင္း
1. Don't Quit Medication Abruptly ေသြးက်ေဆးကိုရုတ္တရက္ျဖတ္မျပစ္ပါနဲ႔။
2. Treatment Adherence ေဆးကိုစြဲစြဲျမဲျမဲေသာက္ပါ။
3. High blood pressure ေသြးတိုးေရာဂါဆိုတာ နာတာရွည္ျဖစ္တယ္။
4. ေဆးကုသမႈ စနစ္တက်မရွိရင္ Stroke ဦးေႏွညက္ေသြးေၾကာပ်က္စီးတာ၊ Heart attack ႏွလံုး (အတက္) ရတာ၊ Heart failure ႏွလံုးကႏိုင္ေအာင္ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့တာ နဲ႔ Kidney failure ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးတာေတြ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ေသြးတိုးကို Silent killer တိတ္တိတ္ေလး အသက္ေသေစေအာင္လုပ္တာလို႔ ေခၚၾကတယ္။ ေျခာက္ေျပာတာ မဟုတ္ပါ။
5. ေသြးတိုးႏွင့္ တျခားေဆးေတြ -
• NSAIDs and High Blood Pressure အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး Aspirin, Ibuprofen နဲ႔ Naproxen ေတြက ေသြးတိုးတက္ေစႏိုင္တယ္။
• Cough and Cold Medications အေအးမိသက္သာေဆးေတြမွာလဲ NSAIDs ေတြပါေနလို႔ ေသြးတိုးတက္ေစႏိုင္တယ္။
• Decongestants အေအးမိသက္သာေဆးထဲမွာပါတဲ့ ဒီေဆးမ်ိဳးကေနလဲ ေသြးတိုးတက္ေစႏိုင္တယ္။
• Migraine Headache Drugs (မိုင္ဂရင္း) ေဆးေတြကလဲ ေသြးေၾကာကို က်ဥ္းေစတာမို႔ ေသြးဖိအားတက္ေစႏိုင္တယ္။
• Weight Loss Drugs ပိန္ေဆးတခ်ိဳ႕ကေနလဲ ေသြးတိုးမ်ားေစႏိုင္တယ္။ Appetite suppressants စားခ်င္စိတ္ နည္းေစတဲ့ ေဆးအမ်ိဳးအစားေတြကို ေျပာတာျဖစ္တယ္။
Dr. Tint Swe